16 Copyright by Forum Media Polska Sp. z o.o. Kinezyterapia ważna w momencie, gdy druga kończyna dolna rozpoczyna fazę przenoszenia i traci kontakt z podłożem aż do chwili ponownego postawienia jej na podłoże. Kończyna podporowa musi przejąć na siebie całkowitą odpowiedzialność za podparcie całego ciężaru ciała w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej. Trzecia i ostatnia grupa zawiera podfazy PreSw, ISw, MSw oraz TSw, których zadaniem jest przemieszczanie kończyny. Kluczowe jest zapewnienie przeniesienia kończyny do przodu w taki sposób, aby stopa nie miała kontaktu z podłożem przez cały czas trwania fazy przenoszenia. Badanie i ocena chodu w warunkach klinicznych Prawidłowy chód wymaga odpowiedniego zakresu ruchomości w stawie biodrowym, kolanowym i skokowym. Wszystkie ograniczenia powstałe na podłożu fizjologicznym, np. przykurcze mięśniowe lub te powstałe w związku ze stosowaniem zaopatrzenia ortopedycznego, powodują zaburzenia poszczególnych podfaz funkcjonalnych cyklu chodu, a także redukują sprawność poruszania się. Niezbędny jest także odpowiedni poziom siły mięśniowej poszczególnych stawów: skokowego, kolanowego, biodrowego oraz tułowia. Zapewnia on optymalną kontrolę nad aktualnie posiadanym zakresem ruchu. Utrzymanie równowagi całego ciała i lokomocja wymagają odpowiedniego zsynchronizowania poszczególnych grup mięśniowych, które podczas jednych interwałów czasowych cyklu chodu muszą się napinać, a w trakcie pozostałych powinny być rozluźnione. Wynika z tego, że chód jest bardzo trudnym i złożonym zjawiskiem do obiektywnej obserwacji i badania. Niezbędne jest, aby analizować poruszanie się jednocześnie na poziomie zakresów ruchu kluczowych stawów, a także poziomu ich siły mięśniowej oraz globalnie poprzez pryzmat funkcji, ponieważ to ta ostatnia składowa stanowi o wartości i użyteczności chodu jako jednej z podstawowych aktywności dnia codziennego. Aby dokonać skutecznej analizy lokomocji, należy prowadzić badanie w trzech płaszczyznach: czołowej, strzałkowej i poprzecznej. Terapeuta powinien zwracać uwagę na osiowość ustawienia głowy, odcinka szyjnego kręgosłupa, ustawienie obręczy barkowej, kształt krzywizn i ruchomość kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego, ruchomość miednicy, stawy biodrowe, kolanowe i skokowe oraz stopy. Chód to czynność globalna, dlatego obserwacja powinna mieć również charakter całościowy, co jest oczywiście bardzo trudne w warunkach klinicznych. W płaszczyźnie strzałkowej należy oceniać przede wszystkim zakresy zgięcia lub wyprostu tułowia, a także poszczególnych stawów kończyn dolnych. Do oceny pozostają również długość i czas trwania kroków wykonywanych prawą i lewą kończyną – czy są one równe, czy różnią się od siebie. Płaszczyzna czołowa obrazuje asymetrie pojawiające się pomiędzy obiema stronami ciała, a także boczne ruchy tułowia, występowanie opadania miednicy, rotacje tułowia, zakresy ruchu w stawie biodrowym (przywiedzenie, odwiedzenie), a także ustawienie osiowe stawów kolanowych i skokowych. Dzięki wykonywaniu specyficznych testów – zarówno w przypadku dysfunkcji o charakterze lokalnym (np. uraz stawu kolanowego), jak i zaburzeń globalnych, do których należy zaliczyć problemy z lokomocją – można uzyskać obiektywizację efektów prowadzonego usprawniania. W osiągnięciu tego celu niezwykle pomocna jest Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ang. International Classification of Functioning, Disability and Health – ICF) stworzona, aby charakteryzować strukturę opisu i pomiaru stanu zdrowia oraz innych stanów związanych ze zdrowiem. Została przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia (ang. World Health Orgzanization) w 2001 r. i od tej pory jest narzędziem umożliwiającym całościową analizę danego problemu terapeutycznego. Każe rozkładać go na trzy podsta-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwMjc0Nw==