24 Copyright by Forum Media Polska Sp. z o.o. Fizykoterapia ZABIEGI FIZYKOTERAPEUTYCZNE Fakty i mity Zabiegi fizykoterapeutyczne znane są już od czasów starożytnych i na przestrzeni tysięcy lat ugruntowały swoje miejsce w rehabilitacji. Fizykoterapia ma szerokie zastosowanie w leczeniu wszelakich dolegliwości. Wykorzystywane w rehabilitacji bodźce fizyczne pobierane z natury wpływają jednocześnie na zmniejszenie dolegliwości bólowych, jak również na stany depresyjne, leczenie ran czy zwalczanie obrzęków. Dodatkowo należy wspomnieć, że niektóre zabiegi znalazły swoje zastosowanie w innych gałęziach medycyny, do których należą m.in. stomatologia, ortopedia, onkologia czy położnictwo. Fizykoterapia to dział lecznictwa, w którym wykorzystuje się czynniki fizyczne występujące naturalnie w przyrodzie. Różnorodne postacie energii, będące czynnikami fizycznymi, można podzielić w zależności od ich właściwości w następujący sposób na czynniki: termiczne, fotochemiczne, elektrokinetyczne, elektrochemiczne, mechaniczne i kinetyczne [1]. Pojęcie „fizykoterapia” wywodzi się z języka greckiego, w którym physis oznacza naturę, przyrodę. W podstawowym ujęciu fizykoterapia polega na zastosowaniu metod przyrodoleczniczych w profilaktyce, leczeniu i rehabilitacji [2]. Metody fizykoterapii rozwijały się już od zarania dziejów ludzkości, najczęściej dzięki przypadkowym doświadczeniom, a niekiedy również poprzez obserwację i podpatrywanie wysoko rozwiniętych zwierząt [3]. Pozytywny wpływ różnych form energii fizykalnej znany był już w starożytności. Wykorzystywano dobroczynny wpływ na organizm naturalnych środków fizykalnych, takich jak światło słoneczne, ciepło, zimno, kąpiele, pole magnetyczne [1, 3]. W średniowieczu higiena nie odgrywała znaczącej roli, tak więc rozwój metod fizykoterapeutycznych został zahamowany [1]. Kult pięknego, zdrowego i sprawnego ciała ludzkiego powrócił w XVI i XVII w. Na przełomie XIX i XX w. Winternitz i Prissenitz stworzyli podstawy rozwoju metod wodolecznictwa, a osiągnięcia takich badaczy, jak Reymond, Duchenne, Du-Bois, Galvani, Erb, Pfluger Faraday i Tesla zapoczątkowały rozwój elektrolecznictwa i elektrodiagnostyki. Podstawy rozwoju ultradźwięków ludzkość zawdzięcza dwóm braciom Curie – Jakubowi i Piotrowi. Teoretyczne prace Einsteina dotyczące teorii promieniowania kwantowego stworzyły podstawy rozwoju techniki laserowej. Podstawy współczesnej terapii polami magnetycznymi to zasługa znakomitych lekarzy Laenneca oraz amerykańskiego lekarza Perkinsa [1]. Podobnie w Polsce stopniowo zaczęto doceniać fizykoterapię. W 1901 r. wydana została praca Nartowskiego pt. Elektrodiagnoza i elektroterapia, a w 1922 r. opracowanie Chełmońskiego pt. Podstawy leczenia fizykalnego. Dowodem potwierdzającym wzrost zainteresowania medycyną fizykalną oraz balneologią było utworzenie w 1905 r. Polskiego Towarzystwa Balneologii, na którego walnym zebraniu w 1966 r. uchwalono zmianę nazwy towarzystwa na Polskie Towarzystwo Balneologii, Bioklimatologii i Medycyny Fizykalnej [1, 3].
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwMjc0Nw==