26 Copyright by Forum Media Polska Sp. z o.o. Fizykoterapia Natomiast Frez i wsp., którzy również prowadzili badania na królikach, stosując dawki UD 1 W/cm2 na okolice stawów kolanowych 5 minut przez 10 dni z przerwą dwudniową, nie stwierdzili negatywnego wpływu ultradźwięków w dawkach terapeutycznych, natomiast potwierdzili zmiany histologiczne w chrząstce, sugerujące zmiany metabolizmu w badanej płytce wzrostowej [9]. Dlatego należy unikać stosowania ultradźwięków w okolicy chrząstek wzrostowych aż do momentu, kiedy wzrost kości zostanie zakończony [7]. ZABIEGÓW FIZYKOTERAPEUTYCZNYCH NIE MOŻNA STOSOWAĆ U PACJENTÓW ONKOLOGICZNYCH MIT U osób chorych na nowotwory często istnieją wskazania do zastosowania fizykoterapii. Wynika to zarówno ze wspomagania rehabilitacji po leczeniu onkologicznym, jak i chorób współistniejących. O ile korzyści wynikające z uprawiania ćwiczeń fizycznych nie budzą już wątpliwości, to wykorzystanie fizykoterapii stanowi nadal przedmiot dyskusji. W większości piśmiennictwa z zakresu fizykoterapii choroba nowotworowa jest jednym z podstawowych przeciwwskazań do zastosowania większości zabiegów fizykalnych. Nie istnieją jednak jednoznaczne dowody naukowe potwierdzające obawy związane ze zwiększonym ryzykiem nawrotu lub progresji nowotworów, a jednocześnie nie są sprecyzowane ograniczenia do stosowania fizykoterapii w onkologii [10]. W piśmiennictwie pojawia się coraz więcej publikacji opisujących dużą skuteczność czynników fizykalnych wspomagających rehabilitację chorych na nowotwory złośliwe. Jednak wskazania do wykonywania zabiegów fizykalnych u osób leczonych z powodu nowotworów trzeba zawsze bardzo dokładnie rozważyć. Należy wziąć pod uwagę rodzaj nowotworu, jego lokalizację, stopień zaawansowania oraz złośliwości. Dużą ostrożność należy zachować w przypadku nowotworów o wysokim stopniu zaawansowania złośliwości i dużej dynamice rozwoju, jak również chorób układowych (np. chłoniaki, białaczki) [10]. Decyzja o zastosowaniu fizykoterapii musi uwzględniać czas po zakończeniu leczenia nowotworu. Zazwyczaj przyjmuje się 5 lat jako względnie bezpieczny okres, po upływie którego czynniki fizykalne mogą być stosowane u osób po leczeniu nowotworów złośliwych. Kryterium to wynika raczej z zasad onkologicznych, według których przeżycie 5 lat bez cech nawrotu lub jego rozsiewu można uznać za wyleczenie chorego. Nie ma wiarygodnych dowodów naukowych na temat negatywnego wpływu metod fizykoterapii na nowotwory złośliwe [10]. Znaczącej uwagi wymaga fakt, że stosowanie zabiegów fizykalnych w obszarze leczenia nowotworu lub przyległych okolic jest przeciwwskazane. Dużą ostrożnością należy wykazać się przy wykorzystywaniu metod bodźcowych o silnym działaniu ogólnoustrojowym (np. sauny lub krioterapię ogólnoustrojową). Należy jeszcze raz podkreślić, że decyzja o zastosowaniu zabiegów fizykalnych lub masażu u osób leczonych z powodu chorób nowotworowych powinna być podjęta bardzo rozważnie i uwzględniać zarówno korzyści, jak i ryzyko [10]. MAGNETOTERAPIA MA SZEROKIE ZASTOSOWANIE W LECZENIU SCHORZEŃ NARZĄDU RUCHU FAKT Cechą charakterystyczną pola magnetycznego jest zdolność przenikania przez wszystkie struktury ustroju. Cecha ta pozwala odróżnić pole magnetyczne od innych postaci energii [7]. Obecnie w fizjoterapii oraz medycynie stosowane są aparaty lecznicze, które wykorzystują dzia-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwMjc0Nw==