30 Copyright by Forum Media Polska Sp. z o.o. Fizykoterapia ny wzrost tętna we wszystkich grupach wiekowych. W grupie poniżej 70. roku życia wzrost wyniósł średnio o 7 uderzeń na minutę, a w grupie powyżej tego wieku średnio o 16. Również ciśnienie tętnicze nieznacznie wzrosło we wszystkich grupach badanych średnio o 10 mm Hg (skurczowe) i 5 mm Hg (rozkurczowe). Zauważono również, że u osób z nadciśnieniem labilnym, nadciśnieniem utrwalonym leczonym farmakologicznie lub nieleczonym może dochodzić do znacznego wzrostu ciśnienia krwi [23, 24]. Badania przeprowadzone przez Michalskiego i wsp. wśród 54 pacjentów z oddziału rehabilitacyjnego w Tczewie z uregulowanym nadciśnieniem tętniczym pokazały, że brak jest istotnie statycznego wzrostu wartości ciśnienia tętniczego w wyniku zastosowania czynnika kriogenicznego, jak również po samym zabiegu u pacjentów uregulowanym ciśnieniem tętniczym. Pacjenci nie odczuwali istotnego ryzyka wynikającego ze stosowania krioterapii, a ogólny indeks emocji towarzyszący badanym charakteryzował się wartością dodatnią, co bezpośrednio wskazuje na niskie subiektywne odczucie ryzyka związane z zabiegiem [22]. Powyższe wyniki badań wskazują na niskie ryzyko związane ze stosowaniem krioterapii u osób z nadciśnieniem tętniczym. Należy jednak zaznaczyć, że każdy zabieg u osób mających problemy z nadciśnieniem tętniczym powinien być skonsultowany z lekarzem. CIEPŁOLECZNICTWO TO NAJSKUTECZNIEJSZY SPOSÓB LECZENIA BÓLÓW KRĘGOSŁUPA FAKT, ale nie do końca W fizykoterapii stosuje się dwa rodzaje termoterapii, są to tzw. ciepło suche i ciepło mokre. Ciepło suche przekazuje się organizmowi, stosując zabiegi powodujące przenoszenie energii cieplnej przez powietrze, poduszki elektryczne, rozgrzane okłady (np. parafinowe) czy termofor. Ciepło wilgotne dostarcza się organizmowi za pośrednictwem wody. Ciepło można również przekazać tkankom, stosując na daną okolicę ciała promieniowanie podczerwone. Przegrzanie tkanek położonych najgłębiej oraz powstanie w nich ciepła uzyskuje się dopiero przez zastosowanie pola elektrycznego dużej częstotliwości [7]. Zabiegi fizykalne z zakresu termoterapii jako jedyne znalazły częściowe uzasadnienie w badaniach naukowych. Okłady cieplne stosowane na okolicę krzyżową zmniejszają natężenie bólu oraz miejscowy kurcz mięśni. Niestety, efekt takiej terapii jest głównie krótkotrwały, a metoda ta jest zalecana jako wspomagająca przed ćwiczeniami fizycznymi w przewlekłych bólach krzyża [25–27]. Zwykle skuteczniejszą metodą jest krioterapia dzięki głębszej penetracji do tkanek. Krioterapia zmniejsza reakcję zapalną, natężenie bólu oraz miejscowe napięcie mięśniowe. Najlepsze efekty przynosi w ostrym okresie choroby [26]. W ZWALCZANIU DOLEGLIWOŚCI BÓLOWYCH NAJLEPIEJ SPRAWDZAJĄ SIĘ ZABIEGI TENS FAKT Przezskórna elektryczna stymulacja TENS (ang. transcutaneous electrical nerve stimulation) stanowi stymulacyjną metodę elektroleczniczą, która wykorzystuje prądy impulsowe o częstotliwości 1–150 Hz. Zabiegi TENS znajdują szerokie zastosowanie w fizjoterapii, jednak głównie stanowią jedną z metod przydatnych w zwalczaniu bólu [1]. Elektroterapeutyczny mechanizm zwalczania bólu polega na pobudzeniu antynocycepcji i wykorzystuje do tego trzy mechanizmy: drażnienie receptorów hamujących dopływ sygnałów nocyceptywnych do ośrodków bólowych, uruchamianie opiatów endogennych i ich recepcji oraz oddziaływanie psychologiczne (placebo) [28].

RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwMjc0Nw==