31 Copyright by Forum Media Polska Sp. z o.o. Fizykoterapia W działaniu pierwszego mechanizmu zauważono, że włókna A, których przewodnictwo jest pobudzane, silniej niż inne włókna reagują na prąd fazowy (składający się z wielu faz dodatnich i ujemnych); a prąd ten nie wywołuje reakcji ze strony włókien C (przewodzące bodźce bólowe), które najsilniej reagują na prąd stały [29]. W przypadku drugiego mechanizmu przeprowadzone doświadczenia wykazały zwiększenie stężenia endorfin w płynie mózgowo- -rdzeniowym po stymulacji niskoczęstotliwościowej, dlatego zalecana jest ona w leczeniu przewlekłych chorób, w trakcie których poziom ich znacznie się obniża [29, 30]. Mannheimer i wsp. dowiedli, że TENS o dużym natężeniu stosowany w pobliżu bolesnego stawu w 95% przypadków znacznie obniżał ból, natomiast TENS o małym natężeniu za efektywny uznało 75% badanych [31]. Badania przeprowadzone przez Poniewierską i wsp. wśród pacjentów z RZS potwierdzają skuteczność działania przeciwbólowego zabiegów TENS. Niezależnie od ustawienia parametrów zabiegowych (impulsy o małym i dużym natężeniu) obserwuje się wyraźny efekt zarówno w trakcie trwania terapii, jak i po jej zakończeniu. Wykazano również wpływ czasu trwania choroby na skuteczność TENS – chorzy z krótkim okresem choroby lepiej reagowali na zastosowaną terapię [31]. ZABIEGI FIZYKOTERAPEUTYCZNE NIE MAJĄ ZASTOSOWANIA W CHOROBACH PSYCHICZNYCH MIT Dobroczynny wpływ światła na zdrowie człowieka znany jest od stuleci. Leczenie światłem może mieć charakter leczenia podstawowego, jak również wspomagającego terapię farmakologiczną [32]. Fototerapia została wprowadzona do współczesnej psychiatrii w związku z opisem objawów i wprowadzeniem pojęcia choroby afektywnej sezonowej (ChAS) ponad 20 lat temu przez Rosenthala [33]. Obecnie fototerapia stanowi leczenie z wyboru w depresji zimowej. Skuteczność fototerapii w leczeniu ChAS została potwierdzona badaniami z randomizacją z użyciem podwójnie ślepej próby i z grupą placebo (ok. 60 badań na całym świecie). Nieduży koszt kuracji, łatwy sposób stosowania oraz względne bezpieczeństwo spowodowały, że opisana metoda leczenia bardzo szybko została zastosowana w innych zaburzeniach. Wirz-Justice i wsp. wymieniają następujące obiecujące wskazania do stosowania fototerapii: subkliniczna ChAS, zaburzenia dwubiegunowe, niesezonowa nawracająca depresja, zaburzenia dysfotyczne przedmiesiączkowe, depresja przewlekła, depresja u kobiet w ciąży, zaburzenia okołodobowe snu, zespół przewlekłego zmęczenia [34]. Istnieją ponadto doniesienia o zastosowaniu terapii światłem w padaczce skroniowej, stymulowaniu procesu angiogenezy przez światło laserowe i diody LED oraz wpływie światła niebieskiego na poprawę funkcji poznawczych u osób w podeszłym wieku objętych opieką długoterminową [33]. Fototerapia polega na naświetlaniu oczu specjalną lampą, która emituje jasne światło podobne do słonecznego. Światło to pozbawione jest szkodliwego promieniowania ultrafioletowego dzięki specjalnemu filtrowi, dlatego ekspozycja nie stanowi zagrożenia dla zdrowia [35]. Fototerapia jest metodą bezpieczną oraz dobrze tolerowaną pod warunkiem, że stosuje się właściwe źródła światła o znanym widmie [33]. Podstawowymi warunkami skutecznego przeciwdepresyjnego działania światła są jego natężenie i czas ekspozycji. Uważa się, że musi ono wynosić przynajmniej 2500 luksów na wysokości oczu pacjenta. Przy takim natężeniu światła czas trwania ekspozycji określa się najczęściej na 2 godziny dziennie [36]. Obecnie najczęściej stosuje się światło o natężeniu zbliżonym do 10 000 luksów, w ekspozycji skróconej do 30 minut [33].
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwMjc0Nw==