66 Copyright by Forum Media Polska Sp. z o.o. Podologia STOPY PŁASKIE Efekt czy przyczyna funkcjonalnych zaburzeń w obrębie kończyn dolnych u dzieci? Stopy płaskie są jedną z najczęstszych wad kończyn dolnych u dzieci. Według Chen i wsp. problem ten dotyczy od 2,8% do 24,2% dzieci, w zależności od metody oceny stóp i wieku dziecka [1]. Noworodek przychodzi na świat ze stopami płaskimi, które są wynikiem fizjologicznej dla tego okresu wiotkości stawów. Z powodu dużej elastyczności tkanki łącznej przez pierwsze lata życia stopa nie jest przystosowana do przenoszenia dużych obciążeń, co w pozycji stojącej daje obraz stóp płaskich [2]. U większości dzieci prawidłowe wysklepienie stóp pojawia się w pierwszej dekadzie życia, wraz z ich wzrostem i rozwojem [3]. Niemniej jednak obserwowane u dzieci stopy płaskie są jednym z najczęstszych powodów niepokoju rodziców w pierwszych latach życia dziecka [4]. Diagnostyka stóp płaskich Do podstawowych metod oceny stóp zalicza się ocenę wzrokową oraz podoskopową. Jako badanie dodatkowe zazwyczaj rekomenduje się ocenę radiologiczną [14]. Metoda wzrokowa polega na oglądaniu stóp w warunkach odciążenia oraz obciążenia masą ciała w celu zróżnicowania stopnia zaawansowania deformacji i określenia, czy jest to stopa płaska elastyczna, czy sztywna. Elastyczna stopa płaska charakteryzuje się prawidłowym wysklepieniem łuku podłużnego przyśrodkowego w warunkach odciążenia oraz jego obniżeniem lub utratą podczas obciążania masą ciała. W przypadku gdy wysklepienie stóp podczas odciążenia się nie pojawia, rozpoznaje się stopę płaską sztywną [15]. Taka metoda oceny charakteryzuje się subiektywnością i słabą zgodnością pomiędzy badaczami, jednak pozwala na wstępną ocenę stóp i jest najczęściej stosowana jako pierwszy etap diagnostyki [14]. Metody obiektywne, takie jak badanie podoskopowe czy rentgenowskie, pozwalają na rzetelną ocenę wielu parametrów określających strukturę stopy. W przypadku oceny podoskopowej są to m.in. kąt Clarke’a czy wskaźnik K-Y, natomiast w przypadku oceny radiologicznej – wysokość łuku podłużnego przyśrodkowego czy też kąt łuku podłużnego przyśrodkowego [16]. W piśmiennictwie nie określa się jednak, który z tych parametrów jest najodpowiedniejszy do oceny stóp. Ponadto, zdaniem Cobey i Sella [16] oraz Hawes i wsp. [17], parametry uzyskane na podstawie badania podoskopowego nie odzwierciedlają struktury łuku podłużnego przyśrodkowego widocznego na zdjęciu rentgenowskim. Co więcej – zarówno badanie podoskopowe, jak i radiologiczne wykonywane są w warunkach statycznych, co zdaniem Hunt i wsp. nie odzwierciedla warunków dynamicznego obciążenia stóp. Badania te nie biorą również pod uwagę funkcjonalnych powiązań z pozostałymi ogniwami łańcucha kinematycznego [18]. Funkcjonalna ocena stóp i kończyn dolnych w statyce Opisane w piśmiennictwie zależności funkcjonalne w obrębie łańcucha kinematycznego kończyny dolnej, miednicy i kręgosłupa [4–10], ograniczenia wynikające z subiektywizmu oceny wzrokowej [14] oraz brak odzwierciedlenia obciążeń dynamicznych w badaniu obrazowym [18]
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwMjc0Nw==