Suplementacja w rehabilitacji pourazowej — praktyczny przewodnik dla fizjoterapeutów

Proces gojenia po urazach to złożone zjawisko biologiczne, wymagające nie tylko interwencji medycznej, lecz także odpowiedniego odżywienia. Suplementy diety, takie jak witaminy, minerały, kwasy omega-3, kolagen, aminokwasy czy probiotyki, mogą być ważnym uzupełnieniem farmakoterapii. Fizjoterapeuta dzięki bliskiemu kontaktowi z pacjentem jest w stanie wyjaśnić, które składniki mają udokumentowany wpływ na regenerację tkanek. W praktyce oznacza to, że pacjent uzyskuje wiarygodne informacje o tym, jak m.in. witamina D wspiera mineralizację kości, witamina C – syntezę kolagenu, a probiotyki – odporność i wchłanianie składników odżywczych. Takie wskazówki nie są przepisywaniem leków, lecz elementem szeroko rozumianej edukacji zdrowotnej.
Brak prawa do przepisywania leków nie ogranicza roli fizjoterapeuty jako edukatora zdrowotnego. Wręcz przeciwnie, czyni go ważnym źródłem wiedzy, które pomaga pacjentom świadomie korzystać z suplementacji wspierającej proces gojenia. Fizjoterapeuta nie zastępuje lekarza ani dietetyka, ale dzięki swojej pozycji i codziennemu kontaktowi z pacjentem może odegrać kluczową rolę w kształtowaniu zdrowych nawyków, które znacząco zwiększają skuteczność rehabilitacji.

Rola suplementacji w procesie gojenia pourazowego

Rola suplementacji w procesie gojenia pourazowego staje się coraz istotniejszym tematem w praktyce klinicznej i rehabilitacyjnej. Choć podstawą rekonwalescencji zawsze pozostaje właściwe leczenie chirurgiczne lub zachowawcze oraz dobrze zaplanowana fizjoterapia, to nie można pomijać faktu, że organizm w trakcie gojenia zużywa ogromne ilości substratów energetycznych i budulcowych. To właśnie suplementacja, rozumiana jako celowe uzupełnienie diety w składniki wspierające procesy naprawcze, może znacząco przyspieszyć regenerację, poprawić komfort pacjenta i zwiększyć skuteczność rehabilitacji. W literaturze naukowej coraz więcej dowodów potwierdza, że niedobory mikroelementów i białka są jednym z głównych czynników spowalniających zdrowienie po urazach, a ich wyrównanie ma bezpośredni wpływ na jakość i szybkość
 gojenia.
Jednym z najważniejszych obszarów suplementacji pourazowej jest dostarczanie witamin i minerałów, które pełnią funkcję kofaktorów enzymatycznych w procesach metabolicznych. Witamina D3 reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową i wspiera mineralizację kości, a jej niedobór jest jednym z czynników ryzyka opóźnionego zrostu kostnego [1]. Witamina C uczestniczy w syntezie kolagenu, a więc białka budującego ścięgna, więzadła i chrząstkę, dodatkowo działa jako antyoksydant i chroni tkanki przed nadmiarem wolnych rodników [2]. Witamina K2, rzadziej doceniana w praktyce, pełni funkcję regulatora mineralizacji kości i wspiera prawidłowe wbudowywanie wapnia w macierz kostną [3]. Wapń, magnez i cynk to minerały absolutnie kluczowe – pierwszy z nich jest podstawowym składnikiem mineralnym kości, drugi bierze udział w setkach reakcji enzymatycznych i reguluje przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, trzeci przyspiesza gojenie ran i wspiera odporność [4, 5]. Niedobory któregokolwiek z nich mogą znacząco spowolnić proces zdrowienia, dlatego ich suplementacja powinna być traktowana jako element standardowej opieki nad pacjentem pourazowym, szczególnie w przypadkach złamań lub zabiegów ortopedycznych.
Kolejnym filarem suplementacji są kwasy tłuszczowe omega-3, które wykazują silne działanie przeciwzapalne. W procesie pourazowym stan zapalny jest naturalną reakcją organizmu, jednak jego przedłużenie prowadzi do przewlekłego bólu, obrzęku i ograniczenia ruchu. Omega-3 modulują odpowiedź zapalną, zmniejszają produkcję cytokin prozapalnych i wspierają syntezę mediatorów o działaniu przeciwzapalnym, takich jak resolwiny. Dzięki temu nie tylko redukują objawy, ale również stwarzają lepsze warunki dla regeneracji tkanek. Badania wykazały, że regularna suplementacja EPA i DHA poprawia funkcję mięśni, przyspiesza ich regenerację i może wspierać mineralizacj...