Dlaczego tak ważna jest współpraca fizjoterapeuty z ortopedą i trenerem personalnym – na przykładzie choroby zwyrodnieniowej stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) w statystykach

„Problem jest wręcz kolosalny. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła poprzednią dekadę dekadą kości i stawów, uznając, że choroba zwyrodnieniowa stawów to epidemia XXI w. Szacuje się, że w Polsce cierpi na nią 8–9 mln ludzi. To już nie są małe liczby, staje się ona chorobą powszechną” – skomentował prof. Damian Kusz, kierownik Kliniki Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu w Górnośląskim Centrum Medycznym. 
Należy dodać, iż społeczeństwo polskie się starzeje, więc problem będzie się pogłębiał. W 1950 r. mediana wieku Polaków wynosiła ok. 25 lat, a w 2016 r. sięgała już 40 lat. GUS przewiduje, że w związku z postępem procesu starzenia się społeczeństwa polskiego w 2040 r. mediana wieku przekroczy 50 lat.

Objawy choroby zwyrodnieniowej stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów polega na zaburzeniu równowagi pomiędzy procesami degradacji i tworzenia chrząstki, co prowadzi do jej ubytku. ChZS może postępować przewlekle przez wiele, wiele lat i w początkowym etapie nie dawać żadnych objawów. W kolejnych stadiach, w zależności od stopnia zaawansowania choroby, mogą się pojawiać poniższe symptomy:

• ból stawu – nasila się w czasie poruszania chorym stawem,
• tzw. sztywność poranna stawu – zwykle 5–10 min,
• sztywność i tzw. ból startowy, które występują w momencie podjęcia aktywności po okresie bezruchu,
• odgłos trzeszczenia w stawie związany m.in. ze zwiększonym tarciem powierzchni stawowych pozbawionych prawidłowej chrząstki stawowej,
• ograniczenie ruchomości w stawie,
• powiększenie obrysów stawu,
• niestabilność stawu.

Niestety, ChZS to choroba nieodwracalna. Można jednak spowolnić jej rozwój, a także zwalczyć towarzyszące jej objawy, stosując odpowiednią kurację. Najlepsze efekty uzyska się, jeśli połączy się metody niefarmakologiczne z farmakologicznymi pod okiem specjalistów, tj. lekarza, fizjoterapeuty i trenera personalnego. 
Choroba zwyrodnieniowa stawów kojarzy się z podeszłym wiekiem. Tak naprawdę jednak pracuje się na nią w młodości. Wszelkie urazy, nawyki żywieniowe, brak ruchu, nadmierne kilogramy i inne czynniki mają znaczący wpływ na to, jak szybko pojawią się pierwsze objawy choroby zwyrodnieniowej stawów. Dlatego tak ważne jest korzystanie z usług trenera personalnego i fizjoterapeuty, którzy pomogą rozwinąć prawidłowe nawyki ruchowe. Ogromne znaczenie ma także wczesna diagnostyka choroby zwyrodnieniowej stawów oraz konsultacje u lekarza ortopedy czy reumatologa.

Rekomendacje leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów

Rekomendacje leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów ustalają Towarzystwa Reumatologiczne. Piramida z prawej została stworzona przez EULAR (Europejską Ligę do Walki z Chorobami Reumatycznymi).
Piramidę czyta się od dołu, tj. każdą terapię choroby zwyrodnieniowej stawów rozpoczyna się od metod niefarmakologicznych (m.in. od redukcji wagi poprzez odpowiednią dietę i ćwiczenia fizyczne czy od fizjoterapii). Na tym etapie ogromnym wsparciem dla chorego jest współpraca z trenerem personalnym i fizjoterapeutą. 
Kolejnym krokiem jest włączenie (dodanie do metod niefarmakologicznych) doustnych leków przeciwbólowych. W pierwszym rzucie jest to paracetamol i leki z grupy tzw. SYSADOA – wolno działające leki objawowe w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Większość leków SYSADOA to leki na receptę zawierające siarczan chondroityny...