Ubezpieczenia majątkowe praktyki zawodowej fizjoterapeuty

Ubezpieczenie to umowny obowiązek dokonania świadczenia przez ubezpieczyciela na rzecz ubezpieczonego na wypadek powstania zdarzeń określonych w umowie. Ubezpieczenia mogą mieć charakter obowiązkowy (np. OC praktyki zawodowej) lub dobrowolny. O tym, jaki ubezpieczenie ma charakter, decydują przepisy ustawowe, które nakładają obowiązek jego zawarcia. 
Ubezpieczenia dzielą się generalnie na majątkowe (np. odpowiedzialności cywilnej) i osobowe (np. od następstw nieszczęśliwych wypadków). Przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu. Celem ubezpieczenia majątkowego jest wyrównanie uszczerbku w majątku ubezpieczającego spowodowanego wypadkami ubezpieczeniowymi przewidzianymi w umowie ubezpieczenia. Ubezpieczenia osobowe różnią się od ubezpieczeń majątkowych przede wszystkim przedmiotem ochrony, jakim jest życie i zdrowie ubezpieczonych. 

Umowa ubezpieczenia i OWU

Podstawą do objęcia ochroną ubezpieczeniową jest zawarcie umowy ubezpieczenia przez fizjoterapeutę (praktykę) z ubezpieczycielem. Umowa ubezpieczenia uregulowana jest w art. 805–834 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Jest to umowa, na podstawie której ubezpieczyciel w zakresie działania swojego przedsiębiorstwa zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. 
W stosunku ubezpieczeniowym występują zasadniczo trzy podmioty: ubezpieczyciel, ubezpieczający i ubezpieczony. Ubezpieczycielem jest podmiot (zakład ubezpieczeń), który w drodze umowy bierze na siebie ryzyko poniesienia określonych w umowie konsekwencji wypadku ubezpieczeniowego. Zakład ubezpieczeń może funkcjonować w formie spółki akcyjnej lub towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych. Ubezpieczający to podmiot, który zawiera umowę ubezpieczenia z ubezpieczycielem. Ubezpieczony to osoba, której dobro (mienie, zdrowie, życie) zostało objęte umową ubezpieczenia. Najczęściej ubezpieczającym i ubezpieczonym jest ta sama osoba (np. praktyka fizjoterapeutyczna). 
Ubezpieczający ma prawo wyboru ubezpieczyciela. To oznacza, że każdy fizjoterapeuta ma pełną swobodę wyboru zakładu ubezpieczeń, z którym chce podpisać umowę ubezpieczenia. Czasem jednak ten wybór może być ze względów rynkowych dość ograniczony, np. gdy tylko jeden zakład ubezpieczeń ma ofertę konkretnego rodzaju ubezpieczenia.
Podstawowe świadczenia stron stosunku ubezpieczeniowego obejmują:

• świadczenie pieniężne ubezpieczającego, którym jest zapłata składki ubezpieczeniowej,
• świadczenie pieniężne zakładu ubezpieczeń, którym jest zapłata umówionego odszkodowania lub świadczenia.

Wysokość składek ubezpieczeniowych ustala zakład ubezpieczeń po dokonaniu oceny ryzyka ubezpieczeniowego. Składkę oblicza się za czas trwania odpowiedzialności ubezpieczyciela. Jeżeli nie umówiono się inaczej, składka powinna być zapłacona jednocześnie z zawarciem umowy ubezpieczenia, a jeżeli umowa doszła do skutku przed doręczeniem dokumentu ubezpieczenia – w ciągu 14 dni od jego doręczenia. 
Przed zawarciem umowy ubezpieczenia zakład ubezpieczeń ma obowiązek doręczyć ubezpieczającemu tekst ogólnych warunków ubezpieczenia. Ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) są to uchwalane przez zakłady ubezpieczeń warunki, na jakich zakład przyjmuje do ubezpieczenia zgłaszane przez klienta ryzyko. W OWU są opisane sytuacje, w których zakład ubezpieczeń może nie wypłacić odszkodowania bądź odpowiednio je zmniejszyć. 
W OWU wyliczone są również sytuacje, kiedy w przypadku wystąpienia szkody zakład nie ponosi odpowiedzialności. Określone są także obowiązki ciążące na ubezpieczonym i konsekwencje ich nieprzestrzegania. 
Przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy ubezpieczenia fizjoterapeuta powinien dokładnie zapoznać się z OWU.
Ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia. Jeżeli nie umówiono się inaczej, odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się od dnia następującego po zawarciu umowy, nie wcześniej jednak niż od dnia następnego po zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty.

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej 

Istotą ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest zabezpieczenie interesów osoby poszkodowanej poprzez zwiększenie prawdopodobieństwa uzyskania należnego jej odszkodowania od drugiego – obok sprawcy szkody – dłużnika, którym jest zakład ubezpieczeń. 
Każdy podmiot wykonujący działalność leczniczą (czyli podmiot leczniczy oraz praktyka fizjoterapeutyczna), żeby prowadzić działalność leczniczą, musi spełniać wymogi formalne określone prawem, a w szczególności art. 17 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4a wyżej wskazanej ustawy każdy podmiot wykonujący działalność leczniczą ma obowiązek zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Posiadanie umowy ubezpieczenia OC stanowi obligatoryjny ustawowy warunek działalności każdego podmiotu leczniczego i praktyki zawodowej, co w praktyce oznacza, że każdy podmiot leczniczy i praktyka zawodowa na początku (jest to niezbędne do ich rejestracji) i w trakcie całej swojej działalności powinny posiadać ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Obowiązek ubezpieczenia powstaje najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania działalności leczniczej.
Kwestię ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej szczegółowo reguluje od 1 czerwca 2019 r. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2019 r., poz. 866), zwane w skrócie rozporządzeniem z 2019 r. Rozporządzenie z 2019 r., tak samo jak poprzednio obowiązujące, określa szczegółowy zakres obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych oraz minimalną sumę gwarancyjną tego ubezpieczenia. Ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna podmiotu wykonującego działalność leczniczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych wyrządzone działaniem lub zaniechaniem ubezpieczonego (np. praktyki zawodowej fizjoterapeuty), które miało miejsce w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej (czyli w czasie obowiązywania umowy OC).
Obowiązkowe ubezpieczenie OC nie ma charakteru pełnego i jak większość ubezpieczeń ma także wyłączenia ze swego zakresu, o których fizjoterapeuta powinien pamiętać. 
 

Zakres ochrony ubezpieczeniowej wyznaczony jest kwotowo za pomocą sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkody wyrządzone osobom trzecim przez ubezpieczonego lub osoby, za które ponosi on odpowiedzialność.
Zgodnie z treścią rozporządzenia z 2019 r. minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC w okresie ubezpieczenia nie dłuższym niż 12 miesięcy wynosi równowartość w złotych: 

• 30 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 150 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC fizjoterapeuty wykonującego działalność leczniczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład;
• 30 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 150 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC fizjoterapeuty wykonującego działalność leczniczą w formie spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka fizjoterapeutyczna.

Kwoty wyżej wskazane są przeliczane przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski po raz pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia OC zostaje zawarta.

Ubezpieczenie mienia w gabinecie

Ubezpieczenie mienia praktyki zawodowej to przede wszystkim ubezpieczenie mienia (w szczególności wyposażenia i sprzętu medycznego) od zdarzeń losowych oraz od kradzieży z włamaniem i rabunku. Pełny zakres ubezpieczenia mienia od zdarzeń losowych obejmuje zazwyczaj szkody będące następstwem pożaru, uderzenia pioruna, wybuchu, huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, śniegu, trzęsienia ziemi, osunięcia i zapadania się ziemi, lawiny, wydzielania się dymu, naporu śniegu lub lodu, uderzenia pojazdu, następstwa szkód wodociągowych i kanalizacyjnych, upadku drzew, budynków lub budowli, szkód związanych z przymarzaniem mrozowym w instalacjach wod.-kan. i c.o., a także koszty związane z uprzątnięciem pozostałości po szkodzie i inne mogące powstać w związku z przeprowadzaniem akcji ratowniczych prowadzonych w następstwie zdarzeń objętych zakresem ubezpieczenia. Przedmiotem powyższego ubezpieczenia mogą być środki trwałe (budynki, wyposażenie, urządzenia techniczno-medyczne, maszyny) oraz środki obrotowe (leki, materiały opatrunkowe itp.).
Typowy zakres ubezpieczenia mienia praktyki zawodowej od kradzieży z włamaniem i rabunku obejmuje kradzież z włamaniem i rabunek oraz dodatkowo dewastację (wandalizm). Ochrona ubezpieczeniowa może obejmować również koszty naprawy zniszczonych lub uszkodzonych zabezpieczeń (stropów, ścian, podłóg, drzwi, zamków, okien, szyb, żaluzji i innych elementów) wskutek dokonanej lub usiłowanej kradzieży z włamaniem. 
Poza powszechnymi, a wyżej opisanymi ubezpieczeniami mienia możliwe są także inne, specjalistyczne, np. sprzętu elektronicznego (w tym komputerów stacjonarnych, serwerów i sprzętu medycznego). Przykładowo zakres powyższego ubezpieczenia może obejmować: wszystkie szkody materialne (w szczególności powstałe w wyniku zdarzeń losowych, w tym działania wody, zdarzeń technicznych lub technologicznych, albo działania człowieka, np. kradzież z włamaniem, rabunek, celowe i świadome zniszczenie przez osoby trzecie, niewłaściwe użytkowanie, nieostrożność, błędna obsługa, zaniedbanie) oraz poniesione na terenie RP koszty pracy w godzinach nadliczbowych, w nocy, w niedziele i święta, koszty przejazdu techników i ekspertów, koszty ekspresowego transportu. 
Ubezpieczenie mienia co do zasady nie jest obowiązkowe. Jednakże w pewnych wypadkach jest wymagane. Przykładowo przedmiot leasingu musi być ubezpieczony od ryzyka uszkodzenia, zniszczenia i utraty (w przypadku pojazdów będzie to obowiązkowe autocasco). Niektóre zakłady ubezpieczeń oferują „dedykowane” oferty ubezpieczeń dla fizjoterapeutów, niektóre z nich posiadają nawet rekomendacje stowarzyszeń fizjoterapeutów, co jednakże nie powinno ograniczać swobody wyboru oferty przez fizjoterapeutę. 
W przypadku ubezpieczenia OC praktyki podstawowej znaczenie ma wysokość składki, jako że warunki są zasadniczo takie same, natomiast przy ubezpieczeniu mienia należy porównywać zakres i warunki ubezpieczenia oraz ich stosunek do składki.