W rywalizacji sportowej wyodrębniono sześć podstawowych klas tanecznych: E, D, C, B, A i S. Pierwsze trzy mają ściśle określony repertuar taneczny, w którym mogą występować tylko wskazane przez regulamin figury (tzw. basic). W tych klasach tancerze są zobowiązani do zdobycia podstawowych umiejętności technicznych oraz tanecznych w danym charakterze tańca. Trzy pozostałe klasy, tj. B, A i S, nie narzucają regulaminowo dozwolonych figur, co znaczy, że repertuar taneczny jest nieograniczony.
Sposób osiągania poszczególnych klas również jest ściśle określony [19, 33]. Tancerze trenują średnio cztery–pięć dni w tygodniu, po trzy–cztery godziny dziennie, a w okresie przedstartowym objętość treningu rośnie nawet do ośmiu godzin dziennie [20]. Udowodniono, że tak znaczne obciążenie organizmu wiąże się z dużym ryzykiem odniesienia kontuzji zwłaszcza w obrębie kończyn dolnych [6, 11]. Zdecydowany wpływ na ryzyko odniesienia kontuzji będzie miał poziom sprawności funkcjonalnej zawodnika, jego stabilności i jego koordynacji nerwowo-mięśniowej [10, 18].
REKLAMA
Ocena sprawności fizycznej – badania
Wielokrotnie wykorzystywano tzw. testy boiskowe do oceny sprawności fizycznej młodych sportowców i porównania ich z nietrenującymi rówieśnikami [8, 16, 17]. Zauważono, że sprawność młodych piłkarzy oceniana za pomocą Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej (MTSF) była porównywalna ze sprawnością nietrenujących rówieśników [9, 17]. Natomiast poziom sprawności młodych gimnastyków oceniany poprzez grupę testów Eurofit był wyraźnie wyższy niż w nietrenującej grupie rówieśniczej [16].
Badania potwierdzają, że wynik sportowy w tańcu towarzyskim jest ściśle związany z prezentowanym poziomem sprawności fizycznej tychże zawodników. Ušpurienė i Čepulėnas [28, 29] donoszą, że w przypadku młodych (9–10 lat oraz 12–13 lat) zawodników tańca sportowego odnotowano niewystarczający wzrost sprawności fizycznej po rocznym okresie treningowym.
Istnieje niestety stosunkowo niewiele prac podejmujących problematykę zmian poszczególnych wskaźników sprawności fizycznej w toku treningu tańca sportowego u młodych sportowców [28]. Pilewska i Matczak [20] analizowali różnice w poziomie sprawności pomiędzy płciami w parze tanecznej oraz wykazali dodatnią korelację pomiędzy prezentowanym poziomem sportowym a zdolnościami wytrzymałościowymi. Analiza dyscypliny tańca sportowego została dokonana także pod kątem określenia wydolności fizycznej tancerzy i poszczególnych parametrów krążeniowo-oddechowych takich jak częstość skurczów serca, ciśnienie skurczowe i rozkurczowe krwi, maksymalny pobór tlenu, wentylacja płuc i wiele innych. Badania te dotyczyły głównie tancerzy w wieku powyżej 16. roku życia [35, 24, 26, 12, 30, 14].
W przypadku oceny sprawności fizycznej młodych sportowców udowodniono istotny związek obniżenia sprawności wraz ze zwiększeniem ryzyka odniesienia urazu [1, 4, 7, 27]. Ponadto wskazano na pozytywny związek poziomu sprawności funkcjonalnej i ogólnej sprawności fizycznej [32]. Wśród tancerzy dużą rolę odgrywa zmęczenie organizmu w wyniku dużej objętości jednostki treningowej. Armstrong i wsp. [2] wykazali dodatnią zależność pomiędzy poziomem zmęczenia ocenianym częstością skurczów serca a wynikiem testu FMS.
Brakuje jednak prac łączących charakterystykę tancerzy w zakresie ogólnej sprawności fizycznej ocenianej za pomocą standaryzowanych testów z oceną funkcjonalną. Stąd celem niniejsz...
