Fizykoterapia z wykorzystaniem preparatów farmakologicznych (leków)

W fizykoterapii stosuje się leki przy zabiegach jonoforezy, fonoforezy, terapii skojarzonej, inhalacjach, PUVA czy terapii fotodynamicznej. Zabiegi te wykonuje się na podstawie skierowania lekarskiego. Jest to działanie komplementarne i nie może być stosowane bez wiedzy lekarza zamiast farmakologii. Zalecany produkt leczniczy może być na receptę lub z grupy OTC (over-the-counter drug), czyli leków wydawanych bez recepty. 

Jonoforeza

Jonoforeza, inaczej jontoforeza lub transfer jonów, to zabieg elektroleczniczy polegający na wprowadzeniu do tkanek za pomocą prądu stałego jonów działających leczniczo. Po przeniknięciu do ustroju na głębokość ok. 1 mm jony łączą się z jonami i rodnikami niesionymi z prądem krwi, w ten sposób powstają nowe kompleksy lecznicze dzięki zjawisku włosowatości i transportu aktywnego (przezbłonowego) lub dochodzi do oddziaływania terapeutycznego poprzez zwiększenie stężenia jonów w miejscu ich aplikacji. Wnikanie jonów leków odbywa się poprzez ujścia i wyprowadzenia gruczołów łojowych i potowych. Jony po wniknięciu gromadzą się na granicy pomiędzy skórą właściwą a tkanką podskórną, skąd następnie lek jest rozprowadzany po całym organizmie za pomocą układu krwionośnego. Koncentracja elektronów jest największa pod elektrodą czynną.
Do jonoforezy mogą być stosowane wyłącznie związki ulegające dysocjacji elektrolitycznej (elektrolity) o stężeniu do 5%. W polu elektrycznym jony ulegają przesunięciu zgodnie z prawem Coulomba. Kierunek działania siły oddziaływania ładunków wyznacza prosta przechodząca przez oba te ładunki, natomiast zwrot określają znaki ładunków. Jeżeli jony są jednoimienne, to odpychają się, natomiast w przypadku ładunków różnoimiennych ładunki się przyciągają. Jony dodatnie to kationy, które przemieszczają się w kierunku katody (kataforeza), natomiast jony ujemne to aniony, które poruszają się w kierunku anody (anaforeza). Zawarte w tkankach jony również ulegają polaryzacji. Wykazano, że tkanki skóry mają ograniczoną pojemność jonową. Oznacza to, że zwiększanie natężenia prądu i wydłużanie czasu zabiegu jest skuteczne tylko w warunkach pojemności jonowej skóry. Dodatkowym ograniczeniem jest granica tolerancji tkanek. Podczas zabiegu jonoforezy mogą być wprowadzane jony lecznicze (wprowadzane celowo podczas zabiegu), jony konkurencyjne (ruchliwe jony obecne w podkładzie, np. H+, OH−) oraz jony pasożytnicze (niepożądane, które mogą spowodować odczyny, zapalenia i zaczerwienienie). 
Fizjoterapeuta poprzez higienę przygotowania i wykonania podkładu lekowego powinien dbać o czystość w celu uniknięcia lub zminimalizowania skutków ubocznych. Jony wprowadzone podczas zabiegu gromadzą się n...