Ból kręgosłupa lędźwiowego (LBP) jest jedną z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych przez kobiety ciężarne. Wpływa negatywnie na jakość ich życia, zdolność do wykonywania codziennych czynności oraz ogólny komfort funkcjonowania w okresie ciąży. Szacuje się, że od 50% do nawet 76% kobiet w ciąży doświadcza bólu kręgosłupa, przy czym dolegliwości te zwykle pojawiają się w II trymestrze i nasilają się w III [1, 2]. Co istotne, u ok. 50% kobiet zmagających się z bólem w trakcie ciąży dolegliwości utrzymują się także po porodzie, a u 20% mogą prowadzić do chronicznych zespołów bólowych trwających nawet kilka lat [3, 4]. Wskazuje to na potrzebę wczesnej diagnostyki oraz skutecznej terapii, która pozwoli nie tylko na doraźne złagodzenie bólu, ale także na zapobieganie jego długotrwałym skutkom.
Etiologia bólu kręgosłupa lędźwiowego u kobiet ciężarnych jest wieloczynnikowa i obejmuje zarówno zmiany hormonalne, jak i zmiany biomechaniczne. Wzrost poziomu relaksyny powoduje rozluźnienie więzadeł kręgosłupa i miednicy, co skutkuje zwiększoną niestabilnością stawów krzyżowo-biodrowych oraz osłabieniem stabilizacji obręczy biodrowej [5]. Jednocześnie w wyniku stopniowego powiększania się macicy i wzrostu masy ciała środek ciężkości przesuwa się ku przodowi, co prowadzi do kompensacyjnych zmian w postawie: zwiększenia lordozy lędźwiowej, przodopochylenia miednicy, pogłębienia kifozy piersiowej oraz wysunięcia głowy do przodu [6]. Ta charakterystyczna postawa zwiększa obciążenie odcinka lędźwiowego i prowadzi do przeciążenia więzadeł oraz mięśni przykręgosłupowych, co nasila dolegliwości bólowe [7, 8].
W kontekście terapii bólu kręgosłupa u kobiet ciężarnych kluczowe znaczenie ma stabilizacja posturalna, a w szczególności kontrola ustawienia mostka i kości krzyżowej. Liczne badania wskazują, że zaburzenia wzajemnej relacji tych dwóch struktur są jednym z głównych czynników predysponujących do przeciążeń kręgosłupa lędźwiowego [9, 10]. Zmiana kąta nachylenia mostka wpływa na stopień kifozy piersiowej, co wtórnie determinuje lordozę lędźwiową i ustawienie miednicy [11]. Dlatego terapia manualna ukierunkowana na korekcję tych parametrów anatomicznych oraz reedukację posturalną może stanowić skuteczną metodę łagodzenia dolegliwości bólowych i poprawy biomechaniki ciała u ciężarnych [12, 13].
Europejskie wytyczne dotyczące leczenia bólu kręgosłupa u kobiet ciężarnych zalecają stosowanie indywidualnie dobranych ćwiczeń stabilizacyjnych, terapii manualnej oraz technik reedukacji posturalnej jako metod pierwszego wyboru [14]. Co istotne, farmakoterapia w tym okresie jest ograniczona względami bezpieczeństwa płodu, dlatego interwencje nieinwazyjne, takie jak korekcja postawy, stają się kluczowym elementem terapii [15, 16].
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie własnej, skutecznej strategii terapeutycznej, skoncentrowanej na osiągnięciu prawidłowego ustawienia mostka i kości krzyżowej jako kluczowych elementów stabilizacji posturalnej u kobiet ciężarnych z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowego. Omówion...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- ...i wiele więcej!
Nowoczesna wiedza, którą od razu wykorzystasz w pracy z pacjentem.
Specjalistyczne czasopismo dla fizjoterapeutów, łączące aktualną wiedzę naukową z codzienną praktyką kliniczną.