Zmiany w ciele kobiety towarzyszące ciąży i po porodzie
Ciąża
Ciąża wiąże się ze zmianami w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego. Zwiększenie lordozy lędźwiowej, pogłębienie kifozy piersiowej, przemieszczenie środka ciężkości do przodu i obciążenie stawów – to najbardziej dokuczliwe konsekwencje wynikające ze zmieniającej się postawy w ciąży.
Dodatkowo dochodzą zmiany hormonalne towarzyszące ciąży. Relaksyna rozluźnia stawy i więzadła, jest bardzo istotna w przygotowaniu ciała do porodu drogami natury, ale jednocześnie przyczynia się do niestabilności stawowej, bólu w obrębie miednicy, bioder i spojenia łonowego, a także zwiększonego ryzyka kontuzji. Natomiast zmiany w poziomie progesteronu i estrogenu, niezbędne w utrzymaniu ciąży, mogą powodować u przyszłych mam odpowiednio obrzęki, rozdrażnienie oraz nudności i wymioty.
Istotną zmianą w ciele i samopoczuciu kobiety w ciąży jest adaptacja układów krążenia i oddechowego, dostosowujących się do wzrastającego zapotrzebowania na tlen i składniki odżywcze dla płodu. Dlatego opieka fizjoterapeutyczna w tym okresie skupia się na łagodzeniu bólu, zmniejszaniu obrzęków, poprawie mobilności, reedukacji posturalnej, ćwiczeniach oddechowych i stabilizacyjnych oraz przygotowaniu do porodu [1–6].
Połóg
Kolejnym etapem okresu okołoporodowego jest połóg. Obejmuje on sześć–osiem tygodni po porodzie i wiąże się z powolnym powrotem narządów i układów do stanu sprzed ciąży. Najczęstsze dolegliwości, z jakimi zmagają się kobiety na tym etapie, są bezpośrednio związane z przebiegiem porodu i opieką nad małym dzieckiem. Zmęczenie, brak snu, trudności z karmieniem piersią i niepokój typowy dla młodych mam już same w sobie stanowią wyzwanie dla organizmu, a dodatkowo mogą nasilać objawy bólowe ze strony krocza, brzucha czy kręgosłupa.
Najczęściej pacjentki zgłaszają się po pomoc do fizjoterapeutów z bólami i bliznami poporodowymi w obrębie krocza, bliznami po cesarskim cięciu, bólami miednicy i pleców. Coraz większa świadomość z zakresu fizjoterapii uroginekologicznej sprawia, że już na tak wczesnym etapie po porodzie jak połóg pacjentki szukają pomocy przy problemach z inkontynencją (nietrzymaniem moczu lub stolca), a ta...