Patologie trzeszczek

Protokoły fizjoterapeutyczne

Stany chorobowe trzeszczek występują najczęściej u osób aktywnych fizycznie. Dyscypliny sportowe, takie jak biegi czy taniec, zwykle są przyczyną złamania trzeszczek lub skręcenia stawu śródstopno-paliczkowego (turf toe). Do uszkodzeń przeciążeniowych można zaliczyć zapalenie aparatu trzeszczkowego czy złamanie zmęczeniowe. Są one spowodowane przewlekłym nadmiernym obciążeniem trzeszczek. Najbardziej narażone na tego typu uszkodzenia są osoby z wadami stóp (stopa płaska, płasko-koślawa, stopa wydrążona, paluch koślawy) lub kobiety noszące buty na wysokim obcasie [1, 21].

Na podeszwowej stronie stawu śródstopno-paliczkowego pierwszego (MTP I – hallux metatarsophaIangel) leżą dwie trzeszczki (ossa sesamoidea): boczna i przyśrodkowa (nazywane również odpowiednio trzeszczką strzałkową i piszczelową). 
Trzeszczki leżą w bruzdach nasady dalszej I kości śródstopia. Ich powierzchnia grzbietowa jest pokryta chrząstką stawową, tworząc staw śródstopno-trzeszczkowy z I kością śródstopia. Od strony podeszwowej staw zamyka płytka podeszwowa (plantar plate), w skład której wchodzą: torebka stawowa, dystalny przyczep części włókien rozcięgna podeszwowego oraz ścięgno mięśnia zginacza krótkiego palucha. 
Trzeszczki są stabilizowane przez mięśnie odwodziciel i przywodziciel palucha oraz więzadła:

  • poboczne boczne i poboczne przyśrodkowe (więzadła trzeszczkowo-paliczkowe), biegnące odpowiednio po obu stronach paliczka proksymalnego palucha do trzeszczek,
  • międzytrzeszczkowe, łączące obie trzeszczki,
  • śródstopno-trzeszczkowe, biegnące od I kości śródstopia do trzeszczek [1–3] (zdj. 1).
     
Zdj. 1. Staw MTP I – widok od strony bocznej [4]

Podczas chodu trzeszczki przyjmują ok. 40–60% obciążenia masy ciała, natomiast podczas biegu czy skoku obciążenie to wzrasta osiem razy [2]. Mięsień zginacz krótki palucha (flexor hallucis brevis, FHB) wraz z trzeszczkami bierze udział w fazie odbicia, nadając przyspieszenie niezbędne do przemieszczania się. Siła mięśnia jest zwiększona dzięki trzeszczkom, które oddalają ścięgno od osi stawu MTP I. 
Trzeszczka przyśrodkowa jest wię...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z KSIĘGARNI FIZMEDIO