Postępowanie fizjoterapeutyczne po podaniu komórek macierzystych CD34+ w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów narządu ruchu część 2

Okres ambulatoryjny późny (czas trwania: od 7. tygodnia do 3. miesiąca)

Częstotliwość:
Fizjoterapia wykonywana raz dziennie. Na tym etapie następuje dalsza stopniowa intensyfikacja ćwiczeń z poprzedniego okresu. W tym okresie wprowadza się naukę prawidłowego chodu z pełnym obciążeniem kończyny poddanej zabiegowi (w zależności od zaleceń lekarskich). Po zakończonym okresie ambulatoryjnym późnym wymagana jest obowiązkowa konsultacja lekarska (kontrolna).
Miejsce:
Fizjoterapia prowadzona w warunkach ambulatoryjnych lub na siłowni.
Cel: 

• zwiększenie siły mięśni otaczających staw, 
• zwiększenie wytrzymałości mięśni otaczających staw, 
• rozciąganie mięśni otaczających staw,
• uelastycznienie aparatu stawowo-więzadłowego stawu,
• rozluźnianie mięśni kończyny dolnej,
• zwiększanie zakresu ruchu stawu,
• przywrócenie prawidłowej biomechaniki stawu,
• poprawa czucia głębokiego,
• wykształcenie prawidłowych nawyków,
• propagowanie szeroko pojętej aktywności ruchowej, 
• powrót do pełnej sprawności.

Fizjoterapia: 
Fizykoterapia: 

• światłolecznictwo (sollux z filtrem niebieskim), czas 15 min, 
• elektroterapia (elektrostymulacja głównych mięśni otaczających staw), czas 15 min. 

Kinezyterapia (w zależności od stanu ogólnego pacjenta): 

• ćwiczenia w odciążeniu stawu (z dawkowanym oporem), czas 15 min,
• ćwiczenia czynne stawu i mięśni otaczających z wykorzystaniem cykloergometru, bieżni, schodów ruchomych, suwnicy, ławeczki siłowej, Biodexu, steppera, platformy dynamometrycznej, Humac 360, czas trwania ok. 45 min (zdj. 1–3),
• ćwiczenia sensomotoryczne z wykorzystaniem urządzenia Biodex Balance System, dysków sensomotorycznych, batuty, trenera równowagi, czas ok. 15–20 min (zdj. 4, 5),
• ćwiczenia z wykorzystaniem biofeedbacku na urządzeniach Humac 360, platformie dynamometrycznej, czas 30 min, 
• ćwiczenia z elastycznym oporem mięśni z wykorzystaniem gum (liczba powtórzeń: 40 razy, czas napięcia mięśnia 10 s, czas rozluźnienia mięśnia 5 s (zdj. 6),
• ćwiczenia ogólnousprawniające, czas 30 min (zdj. 7),
• ćwiczenia prawidłowego, równomiernego obciążania kończyn dolnych, czas 10 min,
• trening izokinetyczny na urządzeniu Biodex System 4 Pro, czas 30–45 min,
• wprowadzanie elementów technicznych poszczególnych dyscyplin sportowych (w przypadku sportowców),
• zajęcia na basenie (zakaz pływania żabką),
• zajęcia na siłowni (pod kontrolą indywidualnego trenera),
• wykonywanie wszystkich ruchów dnia codziennego.

Powyższa standaryzacja jest przykładowym modelem postępowania z pacjentem po podaniu komórek macierzystych. Należy mieć na uwadze, iż bardzo ważne jest indywidualne dostosowanie określonego programu rehabilitacyjnego do każdego pacjenta. Kompleksowa fizjoterapia po podaniu komórek macierzystych do stawów narządu ruchu w przebiegu choroby zwyrodnieniowej jest procesem złożonym i wieloetapowym, wymagającym pełnego zaangażowania zarówno całego zespołu fizjoterapeutycznego, jak i samego pacjenta.

Dieta

W celu zwiększenia efektywności powyższej terapii należy zastosować się do określonych zaleceń dietetycznych. Prawidłowe odżywanie i odpowiednia dieta przyczyniają się w perspektywie czasu do utrzymania dobrych efektów terapeutycznych przez długie lata.
Zalecenia dietetyczne po zabiegu podania komórek macierzystych przedstawiają się w sposób następujący:

• Dieta powinna być zbilansowana, urozmaicona, dostarczająca odpowiednią ilość energii.
• Posiłki powinny być spożywane w odstępach trzygodzinnych (pięć posiłków dziennie).
• Produkty zbożowe powinny się znaleźć w każdym posiłku. Należy wybierać te bogate w błonnik (chleb razowy, kasze, płatki).
• Co najmniej pięć razy dziennie należy spożywać warzywa i owoce, szczególnie te bogate w witaminy A, E, C oraz w kwas foliowy.
• Należy ograniczyć ilość spożywanego tłuszczu pochodzenia zwierzęcego i zastąpić go tłuszczami roślinnymi.
• Codziennie co najmniej dwa razy dziennie należy spożywać mleko i jego przetwory: chudy twaróg, jogurt, kefir, maślankę. Codzienne menu powinno dostarczać 100–200 g białka. Tyle białka dostarczą: dwie–trzy szklanki chudego mleka, 100 g chudego twarogu, 150 g mięsa i ryb, 50 g chudej wędliny, jedno jajko oraz 300–350 g przetworów zbożowych. Aż dwie  trzecie niezbędnego dla organizmu białka powinno pochodzić z produktów zwierzęcych.
• Czerwone mięso i jego przetwory należy jeść w umiarkowanych ilościach (ok. dwóch razy w tygodniu), należy je zastąpić drobiem.
• Należy zwiększyć ilość witaminy D3, cynku i selenu oraz podaż kwasów omega-3 w diecie.

Zalecana suplementacja po podaniu komórek macierzystych (stosowana przez trzy miesiące):

• witamina D3 + K2 – 4000 j.m., jedna kapsułka dziennie w trakcie obiadu lub innego tłustego posiłku,
• selen + cynk – jedna kapsułka dziennie rano,
• omega-3 – jedna kapsułka.

Profilaktyka

W nowoczesnej terapii komórkami macierzystymi oprócz odpowiedniego i zbilansowanego odżywiania bardzo ważna jest również często pomijana profilaktyka. Polega ona w dużej mierze na różnego rodzaju wielokierunkowych działaniach mających na celu zapobieganie różnorodnym chorobom poprzez ich wczesne wykrycie i skuteczne leczenie.
Profilaktykę można podzielić na:

• wczesną – kontrolowanie i przestrzeganie prawidłowych wzorców zdrowego trybu życia,
• pierwotną (I fazy) – zapobieganie różnorodnym chorobom poprzez częste, nieustanne kontrolowanie określonych czynników ryzyka,
• wtórną (II fazy) – zapobieganie różnym konsekwencjom choroby poprzez jej szybkie wykrycie i sprawne leczenie,
• III fazy – szybkie i sprawne zahamowanie postępu choroby oraz ograniczenie jej różnorodnych powikłań.

W leczeniu komórkami macierzystymi CD34+ choroby zwyrodnieniowej stawów narządu ruchu bardzo ważne jest utrzymanie odpowiedniej sprawności fizycznej oraz prowadzenie zdrowego trybu życia. Aby utrzymać na długie lata efekty powyższej terapii, należy systematycznie wykonywać:

• ćwiczenia mające na celu wzmocnienie siły mięśni otaczających staw,
• ćwiczenia mające na celu wzmocnienie wytrzymałości mięśni otaczających staw,
• ćwiczenia rozciągające mięśnie otaczające staw,
• ćwiczenia uelastyczniające cały aparat stawowo-więzadłowy stawu,
• ćwiczenia poprawiające biomechanikę stawu,
• ćwiczenia ogólnousprawniające stawy całego narządu ruchu.

Podsumowanie

Zabiegi z wykorzystaniem komórek macierzystych na...