Chcąc poruszyć temat regeneracji blizny, należy wyjść od tego, czym jest sama blizna, jakie są rodzaje blizn i sposoby gojenia się ran. Blizna (łac. cicatrix) powstaje na skutek urazu mechanicznego, termicznego, chemicznego lub jako konsekwencja pewnych zmian pochorobowych. Jest zbudowana z tkanki łącznej włóknistej. Powstaje ona jako część naturalnego etapu gojenia oraz regeneracji skóry. W trakcie tego procesu uszkodzoną skórę właściwą zastępuje tkanka łączna [6].
Sposoby gojenia się rany
Rany powierzchowne, które obejmują tylko zewnętrzną warstwę skóry, goją się bez blizny wskutek naskórkowania. Natomiast głębsze uszkodzenia, na poziomie skóry właściwej, goją się poprzez ziarninowanie lub rychłozrost, jednak zawsze z wytworzeniem blizny [2].
Rychłozrostem nazywa się gojenie pierwotne, doraźne, w którego przebiegu brzegi rany zostają do siebie zbliżone, zrastają się ze sobą i powstaje linijna blizna.
Ziarninowanie to gojenie opóźnione lub wtórne, które trwa dłużej i zachodzi wtedy, gdy z różnych przyczyn nie doszło do pierwotnego zasklepienia rany. W takiej sytuacji na dnie rany powstaje ziarnina, która jest podłożem do regeneracji powierzchownych warstw skóry i naskórka. Narastają one z brzegów rany na ziarninę. Taki rodzaj gojenia wymaga szczególnej pielęgnacji i regularnych zmian opatrunków. Blizna powstała w wyniku ziarninowania jest bardziej widoczna i dłuższa [7].
Proces gojenia się ewoluował na przestrzeni milionów lat rozwoju filogenetycznego człowieka [3]. Jest procesem skompilowanym, na który składają się sprzężone zjawiska kataboliczne (np. tworzenie włókien kolagenowych oraz nowych naczyń krwionośnych) i anaboliczne (np. rozpad nadmiarowego/niepotrzebnego kolagenu), dotyczące przebiegu różnych reakcji biochemicznych i różnych typów komórek [2].
Wyróżnia się trzy główne fazy gojenia się rany skóry:
- faza I – zapalna/oczyszczania (od zera do sześciu dni),
- faza II – rozrostu/proliferacji (od szóstego dnia do czterech–sześciu tygodni),
- faza III – przebudowy/bliznowacenia (od cztere...