Wpływ zajęć tanecznych na funkcje kognitywne u osób 60+

Celem przeprowadzonych badań było zweryfikowanie, czy zajęcia taneczne wpływają pozytywnie na poprawę zdolności wykonawczych, funkcji językowych, pamięci operacyjnej i słownej, uczenia się, odtwarzania materiału, rozpoznawania niespójności pamięciowej, koncentracji i sprawności uwagi, szybkości przetwarzania informacji, koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz percepcji wzrokowej u osób 60+. 

Materiał badawczy: 20 osób losowo przydzielonych do grup badawczej i kontrolnej. Średnia wieku: 67,55 roku. 

Zajęcia taneczne: 10-tygodniowy cykl spotkań odbywających się raz w tygodniu przez dwie godziny. Dominował taniec współczesny z elementami tańców latynoamerykańskich. 

Narzędzia badawcze: VFT wykorzystano do oceny funkcji wykonawczych, językowych oraz pamięciowych. Do oceny zapamiętywania, uczenia się, zdolności przypominania, rozpoznawania niespójności pamięci oraz odtwarzania rozpoznawanego materiału użyto RAVLT. TMT posłużył do oceny pamięci operacyjnej, sprawności uwagi, koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz percepcji wzrokowej. 
SCWT posłużył do oceny pamięci operacyjnej, funkcji wykonawczych i sprawności uwagi. 

Wyniki: test fluencji słownej leksykalnej i semantycznej w kategorii wąskiej oraz test Reya potwierdzają pozytywny wpływ zajęć tanecznych na poprawę funkcjonowania poznawczego. Test łączenia punktów oraz test Stroopa nie potwierdzają tego wpływu. Istnieją jednak zależności, które mogą sugerować pozytywny wpływ zajęć tanecznych na wymienione funkcje. Jest to aspekt, który niewątpliwie wymaga przeprowadzenia dalszych badań. 

Wnioski: stwierdzono, że zajęcia taneczne wpływają pozytywnie na poprawę zdolności wykonawczych i funkcji językowych, a także pamięci operacyjnej i słownej, uczenia się, odtwarzania materiału oraz rozpoznawania niespójności pamięciowej. Nie stwierdzono, że zajęcia taneczne wpływają pozytywnie na poprawę koncentracji i sprawności uwagi, szybkości przetwarzania informacji, koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz percepcji wzrokowej u osób 60+.

Kontekst badań nad wpływem tańca na funkcje poznawcze seniorów 

Zmiany związane z procesem starzenia dotyczące funkcji poznawczych

Starzenie się ośrodkowego układu nerwowego, w tym mózgu, opiera się na zachodzących pod wpływem różnych czynników zmianach morfologicznych, anatomicznych i funkcjonalnych [1–3]. Najczęściej jednak osłabienie aktywności biologicznej mózgu jest związane z procesem zwyrodnienia komórek nerwowych, a także stresem oksydacyjnym na skutek zakłóconej równowagi pomiędzy wolnymi rodnikami a zdolnością organizmu do ich usuwania [2, 4].
Wpływ na poziom funkcjonowania poznawczego ma także styl życia, indywidualne uwarunkowania jednostki oraz podejmowane działania [5]. 
Zmiany obserwowane w okresie starości w sferze funkcjonowania kognitywnego, zwłaszcza te o charakterze regresywnym, można określić terminem poznawczego starzenia się [6]. Podczas rozpatrywania zmian w zakresie funkcji kognitywnych należy rozgraniczyć te, które mają charakter normatywny, i te określane jako patologiczne [7]. Cechą, która odróżnia normę funkcjonowania poznawczego od procesu patologicznego, jest m.in. zachowana zdolność do samodzielnego funkcjonowania i radzenia sobie z problemami charakterystycznymi dla okresu późnej dorosłości [5, 8–10]. Spadek części funkcji poznawczych nie uniemożliwia codziennej aktywności osób starszych, co może być wyjaśnione działaniem mechanizmów adaptacyjnych [11]. W związku z tym zmian tych nie należy postrzegać jedynie jako pogarszania się funkcji kognitywnych i obniżania jakości życia osób starszych, ale raczej spojrzeć na nie pod kątem zdolności przystosowawczych jednostki do pojawiających się ograniczeń [11–13].

Rola tańca w rehabilitacji funkcji poznawczych

Jedną z głównych przyczyn wystąpienia problemów w funkcjonowaniu kognitywnym u osób 60+ może być zmniejszanie się liczby neuronów w ośrodkowym układzie nerwowym. Jednocześnie komórki macierzyste wciąż zachowują zdolność powielania i różnicowania się w komórki centralnego układu nerwowego. Dzięki nim proces neurogenezy w mózgu może zachodzić na każdym etapie ontogenezy. Nowo powstałe komórki nerwowe są włączane do sieci neuronalnej i z dużą dozą prawdopodobieństwa będą mogły brać udział w procesach pamięciowych, emocjonalnych oraz uczenia się [14]. Przyspieszenie i poprawa opisanych zjawisk mogą zachodzić na skutek wdrożenia klas...