Wykorzystanie olejków eterycznych w celach leczniczych ma długą historię sięgającą czasów starożytnych, podobnie jak stosowanie pachnideł, przy czym bardzo często obydwa zastosowania łączyły się. Stare księgi indyjskie, egipskie papirusy, tradycyjna medycyna chińska, „Biblia” czy „Koran” – opisują efekty stosowania naturalnych substancji zapachowych – od magicznych, po estetyczne, lecznicze i jako sposób wyrażania uczuć. Także u antycznych Greków i Rzymian substancje aromatyczne cieszyły się wielką popularnością. Ojciec medycyny Hipokrates zalecał używanie olejków do masaży i kąpieli, a greccy żołnierze zawsze nosili przy sobie maść z mirry, którą leczyli rany1 2.
REKLAMA
Olejki eteryczne
Olejki eteryczne to pachnące, wieloskładnikowe mieszaniny czynnych biologicznie, lotnych substancji zapachowych. Wytwarzane są przez rośliny w specjalnie przystosowanych komórkach i tkankach wydzielniczych. Roślinom służą do przywabiania owadów zapylających oraz do odstraszania wrogów lub szkodników. Surowcem do pozyskiwania olejków na skalę przemysłową są różne części anatomiczne roślin, zależnie od ilości gromadzonych w nich olejków: kwiaty, pąki, liście, igły, owoce, nasiona, ziele, kłącza, korzenie, kora lub drewno. Olejki otrzymywane są też z korzeni i liści niektórych gatunków traw egzotycznych3.
Za rośliny olejkowe uznaje się takie, które zawierają powyżej 0,01% olejku w swojej ogólnej budowie. Olejki są więc produktami pozyskiwanymi w bardzo małych ilościach, co przekłada się na ich cenę, np. 1 kg olejku różanego otrzymuje się z 2–4 ton ręcznie zbieranych płatków róż. Dlatego porcja 2 ml prawdziwego olejku różanego kosztuje powyżej 100 zł4 5 6.
Aromaterapia dopuszcza olejki otrzymywane wyłącznie dwiema metodami (z kilku znanych): przez destylację z parą wodną lub przez wytłaczanie na zimno skórek owoców (olejki cytrusowe). Producenci, aby obniżyć koszty, czasami uciekają się do fałszowania olejków aromatami syntetycznymi lub tańszymi olejkami eterycznymi o podobnym zapachu. Takie produkty można stosować do aromatyzowania powietrza w pomieszczeniach lub do perfumowania różnych wyrobów, ale nigdy w praktyce aromaterapeutycznej.
Należy pamiętać również o tym, że olejki eteryczne, podobnie jak leki, zachowują aktywność terapeutyczną przez określony czas od wyprodukowania, co jest wykazane na opakowaniu olejku. Wymagają też właściwego przechowywania oraz zachowania przy zabiegach przepisów przeciwpożarowych, gdyż wszystkie olejki są łatwopalne7 8.
Jak wiele substancji zapachowych, także i olejki eteryczne, mogą wywoływać niepożądane działania uboczne, dlatego obowiązkowe jest wykonanie próby uczuleniowej oraz konsultacja z lekarzem w przypadku chorób przewlekłych u pacjenta. Szczególna ostrożność nakazana jest także w stosunku do małych dzieci oraz kobiet ciężarnych i matek karmiących. Inne ostrzeżenia dotyczą olejków bogatych w furanokumaryny, które zwiększają wrażliwość na promieniowanie UV. W związku z tym nie wykonuje się zabiegów aromaterapeutycznych z ich udziałem łącznie z naświetlaniem lampami oraz przed opalaniem się lub wizytą w solarium9.
Niektóre olejki wykazują bardzo silne działanie na organizm człowieka – w takich przypadkach nie należy przekraczać liczby 2 kropli na jeden zabieg10.
Definicja aromaterapii
Aromaterapia, potocznie zwana „leczeniem zapachami”, kiedyś była w...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- ...i wiele więcej!
