Ból pośladka. Wybrane sposoby badania i terapii dysfunkcyjnych struktur – ujęcie holistyczne

Bezpośrednim źródłem bólu pośladka mogą być struktury położone głębiej i bardziej odlegle. Do zadań fizjoterapeuty należy zatem odnalezienie struktur dominujących w obrazie klinicznym i poddanie ich skutecznej terapii. Musi on również spróbować określić przyczyny powstania dysfunkcji, uwzględniając istnienie zaburzeń pierwotnych lub towarzyszących w innych odcinkach kręgosłupa i narządu ruchu. Kluczowe znaczenie do wdrożenia skutecznej i trwałej terapii ma zatem znajomość charakterystyki objawowej dysfunkcji poszczególnych struktur anatomicznych i tzw. interakcji czy reakcji łańcuchowych – ukazujących stopień powiązania czynnościowego pomiędzy poszczególnymi strukturami narządu ruchu. W poniższym opracowaniu przedstawiono charakterystykę struktur, które warto poddać badaniu czynnościowemu, biorąc pod uwagę ich potencjalnie bezpośredni związek z omawianym problemem.

Więzadło krzyżowo-guzowe

Więzadła krzyżowo-guzowe pełnią funkcję amortyzującą wstrząsy przenoszone z kończyn dolnych na kręgosłup, wspomagając stabilizację stawów krzyżowo-biodrowych. Prawidłowo funkcjonujące mięśnie skośne i poprzeczny brzucha zmniejszają obciążenia, jakim są poddawane zwłaszcza podczas podporu jednonóż. Więzadło krzyżowo-guzowe warto wziąć pod uwagę szczególnie wtedy, gdy objawy bólowe występują w pozycji siedzącej, a to z racji drażnienia jego przyczepu na guzie kulszowym. Objawy te mogą dotyczyć pośladka, ale także lędźwi jednostronnie, tylnej strony uda, łydki, ścięgna Achillesa, rozcięgna podeszwowego stopy czy krocza. W badaniu trzeba posłużyć się najczęściej testami rozciągowymi więzadła oraz palpacją jego przyczepów. Pomocna jest także ocena długości mięśni grupy kulszowo-goleniowej, a także zginaczy podeszwowych łydki – często skróconych (zdj. 1–4) [1–3, 10, 13, 14]. 

Więzadło biodrowo-lędźwiowe (wbl)

Funkcją więzadła jest stabilizacja przejścia L-S, w tym przeciwdziałanie nadmiernemu pochylaniu w przód kości krzyżowej w płaszczyźnie strzałkowej (ograniczanie nutacji). Więzadło to w reakcji na przeciążenie może wywoływać: ból pośladka, ból lędźwiowo- krzyżowej części kręgosłupa nieco bocznie od linii wyrostków kolczys...