Integracja metod terapeutycznych w leczeniu bólu przedniego przedziału stawu kolanowego — opis przypadku

Stwierdza się, że ok. 4 mln wizyt rocznie w ramach podstawowej opieki zdrowotnej jest związanych z przednim przedziałem stawu kolanowego [1].
Aby móc zdiagnozować pierwotną przyczynę dolegliwości bólowych, niezbędne jest wzięcie pod uwagę kluczowych aspektów historii chorobowej pacjenta: jego wieku, dokładnej lokalizacji bólu lub dyskomfortu, jego rodzaju, nasilenia, początku i czasu trwania, obecności obrzęku i ucieplenia w obrębie stawu, kierunkowej niestabilności oraz towarzyszących objawów ogólnoustrojowych. Warto również wziąć pod uwagę to, czy w przeszłości wystąpiły jakieś urazy [1, 2].
Wśród najczęstszych przyczyn ostrych dolegliwości bólowych stawu kolanowego wymienia się uszkodzenie mięśni, więzadeł lub łąkotek w momencie urazu. Natomiast przewlekłe dolegliwości bólowe najczęściej są związane z przewlekłą wiotkością więzadeł, nieprawidłowym ustawieniem kości względem siebie, m.in. rotacją udowo-piszczelową, a co za tym idzie – zaburzeniem osi długiej kończyny, chorobą zwyrodnieniową tkanki łącznej lub patologiami anatomicznymi.
W zależności od lokalizacji dolegliwości bólowych stawu kolanowego można je pogrupować w pewne charakterystyczne zespoły bólowe. 

Najpopularniejsze zespoły bólowe:

• kolano biegacza (dolegliwości bólowe w przyśrodkowym przedziale stawu kolanowego), 
• kolano kinomana (dolegliwości w bocznym przedziale stawu kolanowego), 
• zespół bólu rzepkowo-udowego lub kolano skoczka (dolegliwości w przednim przedziale stawu kolanowego) [3–5].
   

Celem niniejszego artykułu jest opis procesu fizjoterapii u pacjenta z dolegliwościami bólowymi w obrębie stawu kolanowego w stanie podostrym. Terapię przeprowadzono zgodnie z założeniami koncepcji Movement System Impairment, zakładającej, że utrzymujące się ustawienie w nieodpowiedniej dla stawu pozycji i powtarzające się ruchy w określonym kierunku są powiązane z zaburzeniami ze strony układu mięśniowo-szkieletowego. Podczas badania interpretowane są dane ze standardowych testów ustawienia oraz testów ruchowych specyficznych dla danego obszaru ciała. Leczenie opiera się na korygowaniu zaburzonego ułożenia elementów układu ruchu względem siebie i wynikających z tego nieprawidłowych wzorców. W terapii pacjenta wykorzystano również taping sztywny na podstawie wytycznych McConnell Institute [6, 7].

Opis przypadku

W grudniu 2023 r. do jednego z rzeszowskich centrów fizjoterapii zgłosił się 27-letni mężczyzna z dolegliwościami bólowymi w obrębie prawego stawu kolanowego. Dolegliwości były umiejscowione po przednio-bocznej stronie stawu kolanowego, pacjent oceniał je na 6/10 w skali bólowej VAS. Ból towarzyszył mu już w trakcie prostych czynności ruchowych: podczas stania, chodzenia, a mocno nasilał się podczas biegu. Pacjent wykonywał pracę zawodowego żołnierza. 
W badaniu przeprowadzonym przez fizjoterapeutów w pozycji stojącej stwierdzono przeprost w stawie kolanowym prawym, znaczny obrzęk tkanki i ucieplenie w rejonie ciała Hoffy oraz widoczną nadmierną rotację udowo-piszczelową – piszczel znajdowała się w rotacji zewnętrznej, podczas gdy kość udowa była ustawiona w rotacji wewnętrznej (zarys mięśni kulszowo-goleniowych przesunięty do zewnątrz). Ustawienie osi długiej kończyny dolnej oceniono również podczas prostych testów ruchowych – stania na jednej nodze, przysiadu, chodu i biegu. Na leżąco oceniono zakres zgięcia w stawach kolanowych prawym i lewym (obydwa kolana zginały się do 120°), a także zakres wyprostu (na kończynie dolnej prawej był widoczny 10-stopniowy przeprost, podczas gdy na kończynie lewej był on pięciostopniowy). Wykonano także testy więzadłowe i łąkotkowe – wszystkie wyszły negatywne. 
W celu poszerzenia diagnostyki przeprowadzono badanie elektromiograficzne na aparacie mDurance w celu porównania pracy głowy przyśrodkowej i głowy bocznej mięśnia czworogłowego uda na obydwóch kończynach dolnych. 

Tab. 1. Podsu...