Bóle głowy – diagnostyka i leczenie według konceptu manipulacji powięziowych L. Stecco

Koszty leczenia bólów głowy migrenowych w Stanach Zjednoczonych wynoszą rocznie ok. 1 mld dolarów. Oprócz strat finansowych w jednym z nowszych badań opisujących wpływ bólów głowy na jakość życia pacjentów stwierdzono, że ból głowy ma większy negatywny oddźwięk niż zmiany zwyrodnieniowe, nadciśnienie czy cukrzyca [3]. Inne badania nad oceną jakości życia u dzieci wykazały, że bóle głowy mają większe negatywne oddziaływanie niż nowotwory czy reumatoidalne zapalenie stawów. 

W praktyce lekarskiej z punktu widzenia klinicznego jest to najtrudniejszy problem do diagnostyki różnicowej, wymagający doskonałej wiedzy z zakresu anatomii, patofizjologii i farmakologii. 

System klasyfikacji opracowany przez Międzynarodowe Towarzystwo Bólów Głowy (International Headache Society) dzieli bóle głowy na pierwotne i wtórne. Pierwotne bóle głowy to takie, w których ból głowy i towarzyszące mu objawy są chorobą samą w sobie, podczas gdy wtórne są wywołane zaburzeniami egzogennymi. Aktualnie dodaje się do tego podziału za drugą edycją międzynarodowej klasyfikacji bólów głowy (International Classification of Headaches Disorders, second edition – ICHD-2) nerwobóle czaszkowe, ośrodkowe i pierwotne bóle twarzy oraz inne bóle głowy.

Wśród pierwotnych bólów głowy ICHD-2 wyróżnia:

• migrenę,
• bóle głowy typu napięciowego,
• klastrowe bóle głowy i inne bóle trójdzielno-autonomiczne,
• inne pierwotne bóle głowy.

Wśród bólów wtórnych wyróżnia się następujące podgrupy bólów głowy:

• po urazach głowy lub/i szyi,
• w przebiegu chorób naczyń głowy i szyi,
• w przebiegu nienaczyniowych zaburzeń śródczaszkowych, 
• po zażyciu substancji chemicznych lub ich odstawieniu (bóle abstynencyjne),
• w przebiegu zakażeń, 
• w przebiegu zaburzeń homeostazy,
• w przebiegu chorób: czaszki, szyi, oczu, uszu, nosa, zatok, zębów, jamy ustnej lub innych struktur twarzy lub czaszki,
• w przebiegu chorób psychicznych.

W artykule skupiono się na bólach pierwotnych, a szczególnie migrenach i bólach głowy o typie napięciowym. 

Prezentowane klasyfikacje są głównie empiryczne, oparte na stopniu nasilenia bólu, częstotliwości, czasie trwania i współtowarzyszących zjawiskach, takich jak nudności, światłowstręt czy dźwiękowstręt. Podziały te często nie pomagają w praktyce klinicznej, ponieważ np. bardzo trudno odróżniać w rzeczywistości gabinetowej migreny od napięciowych bólów głowy. Wielokrotnie wymienione objawy nie tylko występują w atakach migrenowych, ale także w napięciowych bólach i mają połowiczy czy też bardziej nieokreślony obszar występowania bólu. Często napad bólu jest poprzedzony mroczkami, połowiczym niedowidzeniem, połowiczymi parestezjami lub zaburzeniami mowy. 

Patofizjologia bólu migrenowego i napięciowych bólów głowy

Migrena stanowi grupę chorób występujących rodzinnie i uwarunkowanych genetycznie. Migrena hemiplegiczna jest dziedziczona autosomalnie dominująco, z napadami migreny występującymi z aurą lub bez i z niedowładem połowiczym. Istnieje mutacja genu zlokalizowanego na chromosomie 19p3 kodującego podjednostkę α1, zależnego od napięcia kanału wapn...