Ciąża zawsze wiąże się ze zmianami w układzie kostno-stawowym, mięśniowym oraz zmianami funkcjonalnymi. Dlatego w trakcie tych dziewięciu miesięcy kobieta powinna być pod szczególną opieką [1]. Troski wymaga także w połogu, ponieważ jest to czas powrotu narządów wewnętrznych do wcześniejszego położenia, gojenia się ran po cesarskim cięciu, nacięciu lub pęknięciu krocza, zwiększenia napięcia powłok brzucha oraz zmniejszenia ukrwienia macicy. Często wiąże się to z osłabieniem organizmu i bólem w pierwszych dniach – w tzw. pierwszym podokresie połogu [2].
Ważnym elementem jest wdrożenie rehabilitacji już w pierwszych godzinach po porodzie. Wiadomo, że czas należy zawsze dobrać indywidualnie, jednak w przypadku dobrego samopoczucia i braku przeciwwskazań do ćwiczeń można rozpocząć już sześć–osiem godzin po porodzie siłami natury i 10–12 godzin po cesarskim cięciu [3, 4].
REKLAMA
Przeciwwskazania do ćwiczeń w połogu:
- wysoka temperatura > 37,5°C,
- choroby układu krążenia, np. zakrzepowe zapalenie żył,
- znaczna utrata krwi,
- powikłania połogowe,
- wskazania lekarskie,
- ból,
- krwiaki pooperacyjne [3, 5, 6].
Zalety:
- wspomaganie odnowy tkanek,
- powrót prawidłowej postawy ciała,
- zapobieganie nietrzymaniu moczu,
- poprawa nastroju,
- wspomaganie pracy układu pokarmowego oraz moczowego,
- powrót do formy,
- zmniejszenie ryzyka zakrzepów,
- przyspieszenie inwolucji macicy,
- wspomaganie ewakuacji środków znieczulających,
- poprawa krążenia w okolicy operacyjnej,
- zmniejszenie zastoju chłonki,
- przyspieszenie gojenia się ran,
- zmniejszenie ryzyka zrostów [2, 7].
Szczególną uwagę należy zwrócić na ćwiczenia przeciwzakrzepowe, oddechowe, dna miednicy i prawidłową pionizację, zależnie od sposobu zakończenia porodu.
Ćwiczenia przeciwzakrzepowe
Ruchy dystalnymi częściami ciała. Są priorytetowe, zwłaszcza po cesarskim cięciu i u kobiet długotrwale unieruchomionych, np. leżących z powodu powikłań w trakcie ciąży [5]. Poród wiąże się z nagłym spadkiem ciśnienia śródbrzusznego, zwiększeniem ilości krwi gromadzącej się w jamie brzusznej, co zmniejsza ilość krwi wracającej do serca. Wdrożenie ćwiczeń przeciwzakrzepowych w pierwszych 12–48 godzinach minimalizuje powikłania zakrzepowe do 3% [8]. Powinno się je wykonywać kilka razy w ciągu dnia, nawet po 10–15 min [9].
Mięśnie dna miednicy
Podtrzymują narządy wewnętrzne szczególnie w pozycji pionowej, wpływają na ciśnienie śródbrzuszne, stabilizują kręgosłup lędźwiowy, umożliwiają mikcję i defekację podczas rozluźnienia oraz zwężają światło w cewce moczowej [10]. Należy pamiętać, że w trakcie porodu może dojść do pęknięcia krocza 1., 2. lub 3. stopnia, a sam poród jest głównym czynnikiem nietrzymania moczu u kobiet [11].
O dno miednicy należy dbać przez całe życie i stosować odpowiednią profilaktykę, jednak szczególnym moment...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- ...i wiele więcej!
