Doświadczenia w pierwszym trymestrze mogą być niezwykle zróżnicowane – od radości po otrzymaniu wiadomości o ciąży po obawy związane z przyszłością i samopoczuciem w kolejnych miesiącach. Często pierwszy trymestr kojarzy się z objawami, takimi jak nudności, zmęczenie i niepewność, zwłaszcza jeśli para miała wcześniej trudności z poczęciem wymarzonego dziecka. W społeczeństwie często funkcjonuje przekonanie, że pierwsze miesiące ciąży są szczególnie trudne i wymagające pod względem zarówno fizycznym, jak i psychicznym.
Nie wszyscy fizjoterapeuci podejmują pracę z kobietami w ciąży, a ci, którzy to robią (m.in. fizjoterapeuci uroginekologiczni), często koncentrują się na drugim i trzecim trymestrze. Fizjoterapia w ciąży kojarzy się głównie z przygotowaniem do porodu, łagodzeniem bólu kręgosłupa i stosowaniem technik kinesiotapingu. Pytanie jednak pozostaje otwarte: co z kobietami doświadczającymi bólu w pierwszym trymestrze? Czy powinny czekać, aż minie ten okres, zanim zaczną terapię? Czy są narzędzia, by pomóc pacjentkom z innymi dolegliwościami pierwszego trymestru? Co z kobietami, które są na początku ciąży i potrzebują rehabilitacji? Czy obawy fizjoterapeutów dotyczące bezpieczeństwa są uzasadnione?
W dalszej części artykułu zostaną przedstawione zmiany, jakie zachodzą w ciele kobiety na początku ciąży, oraz historia pacjentki Joanny, która stanowi studium przypadku. Będzie również omówiona kwestia poronień związanych z pierwszym trymestrem oraz środki bezpieczeństwa dotyczące pracy z kobietami w ciąży.
Jak zmienia się ciało kobiety w pierwszym trymestrze ciąży?
Sylwetka kobiety w ciąży to obraz, który jest utożsamiany z przodopochyleniem miednicy, zmianą środka ciężkości skierowanego do przodu oraz powiększoną lordozą lędźwiową. Jednakże w pierwszym trymestrze ma miejsce nieco odmienna sytuacja. Wraz z rośnięciem macicy jej wysunięcie się nad spojenie łonowe powoduje skurcz mięśnia prostego brzucha. Miednica kieruje się w stronę tyłopochylenia, co prowadzi do wypłaszczenia lordozy lędźwiowej. Nie można zapominać, że kręgosłup stanowi spójną całość, więc zmiany w odcinku lędźwiowym wpływają na inne jego części, takie jak odcinek piersiowy czy szyjny.
![]()
Narządy także przesuwają się ku górze, co generuje zwiększone napięcie przepony oddechowej kobiety.
Analizując opisane zmiany, konieczne jest zwrócenie uwagi na wszystkie tkanki, które są w nie zaangażowane. Na przykład mięśnie zlokalizowane z przodu uda w wyniku tyłopochylenia miednicy również ulegają rozciągnięciu. Warto pamiętać, że aby te zmiany mogły zachodzić, niezbędna jest prawidłowa ruchomość stawów kobiety oraz elastyczność mięśni. W związku z tym w fizjoterapii kobiet w pierwszym trymestrze ciąży należy uwzględnić kompleksowe podejście, obejmujące nie tylko analizę zmian strukturalnych...