Fizjoterapia w przeskakującym (trzaskającym) biodrze

Z praktyki gabinetu Otwarty dostęp

Aktywność ruchowa odgrywa bardzo ważną rolę w życiu człowieka, ale w dużej mierze może się przyczyniać do powstawania różnorodnych urazów, kontuzji lub stanów przeciążeniowych, zwłaszcza narządu ruchu. Staw biodrowy ze względu na swoje umiejscowienie oraz budowę anatomiczną jest bardzo narażony na liczne dysfunkcje zaburzające jego prawidłowe funkcjonowanie. W przeskakującym (strzelającym) biodrze istotną rolę odgrywa odpowiednie, a przede wszystkim szybkie postępowanie lecznicze. Właściwe usprawnianie w dużej mierze niweluje lub całkowicie usuwa objawy schorzenia.

Aktywność ruchowa odgrywa w życiu człowieka bardzo ważną rolę. Odpowiednio dostosowana do określonych cech psychofizycznych sprzyja prawidłowemu rozwojowi poszczególnych układów lub narządów. Układ ruchu w dużej mierze jest odpowiedzialny za zbilansowaną aktywność fizyczną, która bezpośrednio przekłada się na wykonywanie dużej ilości czynności dnia codziennego. Różnego rodzaju ćwiczenia ruchowe mają wpływ m.in. na:

REKLAMA

  • pracę komórek kostnych, stymulując kościotworzenie,
  • zwiększenie siły mięśniowej,
  • zwiększenie wytrzymałości mięśniowej. 

Takie postępowanie zmniejsza ryzyko upadków oraz złamań kości z powodu osteoporozy. Wśród połączeń kończyny dolnej wyróżnia się:

  • połączenia obręczy,
  • połączenia kończyny dolnej wolnej, do której zalicza się:
  • stawy stopy,
  • połączenia kości goleni,
  • staw kolanowy,
  • staw biodrowy.


|Anatomia stawu biodrowego


Staw biodrowy łączy kość miedniczą z kością udową. Jest zbudowany podobnie jak staw ramienny. O ile jednak ruchy ramienia są wykonywane w trzech stawach kulistych, o tyle ruchy uda odbywają się w tylko jednym stawie kulistym – w stawie biodrowym. Powierzchnie stawowe stawu biodrowego mają najbardziej regularne krzywizny spośród wszystkich stawów ustroju ludzkiego. Bardziej od innych odpowiadają one figurom geometrycznym, z którymi są porównywane. Panewka stawowa, utworzona przez kość miedniczą, jest położona na bocznej stronie kości i skierowana do przodu i bocznie. Panewkę znacznie pogłębia wysoki obrąbek panewkowy, trójkątny w przekroju poprzecznym, który podobnie jak w stawie ramiennym występuje w postaci pierścienia włóknisto-chrzęstnego. Dzięki niemu panewka otacza główkę stawową poza jej równik. Ten pierścień włóknisty przylega z obu stron do wolnego brzegu panewki, obejmując ją. Jedynie w miejscu wcięcia panewki nie styka się z podłożem, przekracza wcięcie jako więzadło poprzeczne panewki i w ten sposób przekształca je w otwór. Przez ten otwór do dna panewki przechodzi gałąź panewkowa tętnicy zasłonowej, unaczyniając tkankę tłuszczową i więzadło głowy kości udowej. Tylko odcinek obwodowy panewki, z wyjątkiem części położonej powyżej wcięcia, jest pokryty chrząstką; ma ona kształt półksiężycowaty, toteż nosi nazwę powierzchni półksiężycowatej. Odcinek środkowy, niepokryty chrząstką, zbiega się poniżej poziomu otaczającej go chrząstki jako dół panewki. Dół panewki jest skupieniem tkanki tłuszczowej, kosmkami maziowymi i więzadłem głowy kości udowej. Podściółka tłuszczowa pokryta błoną maziową osłabia ucisk między głową a panewką. W zależności od tego, czy wewnątrz stawu panuje ciśnienie większe, czy mniejsze od zewnętrznego, jest ona wciśnięta pod więzadłem poprzecznym panewki do wypustek błony maziowej torebki stawowej lub też wessana z powrotem do dołu panewki. Powierzchnia księżycowata ma ok. 16 cm2, tym samym ciśnienie atmosferyczne działa na staw biodrowy z siłą wynoszącą ok. 16 kg. Ponieważ masa kończyny dolnej wynosi ok. 10 kg, ciśnienie powietrza utrzymuje głowę w panewce po przecięciu mięśni i usunięciu więzadeł. U płodu i nawet jeszcze w pierwszym roku życia, do czasu, aż dziecko nauczy się chodzić, panewka jest znacznie płytsza, obejmuje więc stosunkowo mniejszą część głowy kości udowej niż u dorosłego [1]. Główka stawowa, utworzona przez głowę kości udowej, ma kształt kulisty. Jej promień wynosi ok. 2,5 cm i tylko nieznacznie przewyższa promień głowy kości ramiennej. Jest pokryta chrząstką szklistą i stanowi ok. trzech czwartych powierzchni kuli. Poniżej środka powierzchni stawowej znajduje się okrągłe wgłębienie – dołek głowy kości udowej, niepokryty chrząstką, do którego przyczepia się więzadło głowy kości udowej. Grubość chrząstki stawowej na główce jest nieco większa niż na panewce, przy czym o ile na panewce jej grubość wzrasta ku obwodowi (0,8–3,0 mm), o tyle na główce odwrotnie – na obwodzie mierzy tylko 1,0–1,9 mm, natomiast największą grubość (2,2–3,7 mm) osiąga nieco poniżej środka, w miejscu, w którym głowa przy staniu i chodzeniu podlega największemu uciskowi [1].Torebka stawowa w porównaniu do torebki stawu ramiennego stanowi ciasny i krótki worek. W położeniu pośrednim stawu powierzchnie stawowe dają się jednak od siebie oddalić o 1–2 cm, w postawie wyprostowanej ciała torebka jest skręcona i silnie napięta. Pod względem wielkości ustępuje ona tylko torebce stawu kolanowego. Pod względem grubości i mocy nie dorównuje jej żaden inny staw ustroju ludzkiego. Błona włókn...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z KSIĘGARNI FIZMEDIO