85
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą chorobą układu ruchu. Do gabinetów fizjoterapeutów regularnie zgłaszają się pacjenci cierpiący na osteoartrozę. Jednym z ważnych zadań fizjoterapeuty jest wsparcie swoich podopiecznych podczas procesu leczenia. Jak to skutecznie robić?
W chorobie zwyrodnieniowej stawów dochodzi do zakłócenia współistniejących procesów tworzenia oraz degradacji chrząstki stawowej. Schorzenie to powoduje stopniowe uszkodzenie chrząstki stawowej, prowadząc do znacznego upośledzenia budowy i funkcji objętego zwyrodnieniem stawu. Wiąże się to z występowaniem dolegliwości bólowych oraz zmniejszeniem zakresu ruchomości danego stawu. Do grupy czynników ryzyka wystąpienia osteoartrozy zaliczamy:
- otyłość lub nadwagę,
- osłabienie mięśni otaczających staw,
- hipermobilność stawów,
- czynniki zawodowe,
- zaburzenia budowy stawu,
- geny i płeć żeńską,
- starszy wiek,
- uprawianie sportów (np. wyczynowo).
Osoby trafiające na fizjoterapię to zazwyczaj ludzie starsi ze znaczną nadwagą. Wspieranie ich podczas procesu leczenia to niezwykle ważne zadanie fizjoterapeuty.
R e k l a m a
Co warto wiedzieć o leczeniu pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów?
Leczenie osteoartrozy zaczyna się najczęściej od metod niefarmakologicznych (np. redukcji wagi, doboru odpowiedniej diety i ćwiczeń fizycznych oraz fizjoterapii). Kolejnym krokiem jest dodanie do metod niefarmakologicznych przeciwbólowych leków doustnych – paracetamolu oraz leków z grupy tzw. SYSADOA, czyli wolnodziałających leków objawowych w chorobie zwyrodnieniowej stawów (np. Piascledine). W leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów można posiłkować się również terapią miejscową (żelami, sprayami, okładami itp.).
W zaawansowanym stadium choroby można też rozważyć włączenie opioidowych leków przeciwbólowych lub leczenia operacyjnego. Jak jednak skutecznie wspierać pacjentów w procesie leczenia, niezależnie od jego typu?
Trzy złote zasady współpracy z chorym na osteoartrozę, czyli jak udzielać wsparcia
Fizjoterapeuta, poza prowadzeniem standardowej terapii, może pomóc swoim podopiecznym poprzez:
- Określanie celów i motywowanie
Wskazując pacjentom kolejne cele fizjoterapii i pokazując im, co zyskają dzięki kontynuowaniu leczenia (poprawa jakości życia, zmniejszenie dolegliwości bólowych, lepsze samopoczucie itp.), fizjoterapeuta udziela cennego wsparcia, którego wielu chorych może nie doświadczać od swoich bliskich. Takie podejście pozwala również zbudować pozytywną i bliską relację z pacjentem – ważną dla całego procesu leczenia. - Edukacja
Edukacja na temat własnego schorzenia pozwala jeszcze lepiej zrozumieć procesy zachodzące w organizmie, a także dodatkowo motywuje do aktywnej walki z chorobą. Aby wspierać pacjentów z osteoartrozą, warto pokazać im portale specjalistyczne, wspierające chorych na ChZS, takie jak na przykład www.zdrowystaw.pl, gdzie znajdą wiele cennych porad i informacji na temat choroby zwyrodnieniowej stawów. - Współpraca z ortopedą i trenerem personalnym
Choć zasada ta nie dotyczy bezpośrednio relacji z pacjentem, fizjoterapeuta może go mocno wspierać aktywnie współpracując z ortopedą i/lub trenerem personalnym chorego. Takie połączenie pozwoli obrać najlepsze metody terapii i wspólnie czuwać nad jej przebiegiem na różnych płaszczyznach.
Stosowanie tych trzech zasad oraz okazywanie wsparcia pacjentowi może pomóc mu w jeszcze szybszym uzyskaniu efektów leczenia!
