Zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające stawów, nazywane również chorobą zwyrodnieniową (arthrosis deformans; ostearthrosis), są zespołem chorobowym polegającym na przedwczesnym zużyciu i zwyrodnieniu tkanek tworzących staw. Zmiany te mają charakter powolny, stale postępujący, z biegiem czasu prowadzą do:
POLECAMY
- ograniczenia zakresów ruchów stawów,
- bólów,
- przykurczów,
- usztywnień.
Przyczyny zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających nie są dotychczas dostatecznie znane. Zazwyczaj rozróżnia się dwie zasadnicze grupy: zmiany pierwotne samoistne (arthrosis deformans idiopathica) – brak tutaj bliższego czynnika wywołującego zmiany, oraz zmiany wtórne (arthrosis deformans secundaria), wynikające z uprzednio przebytej choroby stawu. Choroba rozpoczyna się powoli i niepostrzeżenie. Pierwszymi objawami stwierdzanymi przez pacjenta są ograniczenia ruchomości stawu, osłabienie kończyny, uczucie zmęczenia, a następnie okresowe dolegliwości bólowe. Miejscowo możliwe jest pogrubienie i zniekształcenie obrysów stawu, ograniczenie zakresu ruchów, w zaawansowanych przypadkach nawet przykurcze i bolesność uciskowa. Podczas ruchów wyczuwa się trzeszczenie ocierających się o siebie powierzchni stawowych. Z biegiem czasu choroba zazwyczaj postępuje, pojawiają się bóle również w okresie spoczynku, sprawność chorego ulega stopniowemu pogorszeniu.
Na zdjęciach rentgenowskich (RTG) zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające stawu objawiają się początkowo nieznacznym zwężeniem szpary stawowej (scieńczenie chrząstki) oraz sklerotyzacją kostnej powierzchni stawowej. Wraz z upływem czasu na brzegach stawu pojawiają się narastające dziobiaste wyrośla kostne (osteofity). Kondensacja tkanki kostnej pojawia się zawsze w miejscu największego ucisku, w okresie późniejszym na skutek rozpadu tkanki kostnej mogą uwidocznić się w tych miejscach okrągławe, torbielowate ubytki cienia kostnego, co świadczy o znacznym zaawansowaniu choroby.
Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych (gonarthrosis)
Zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające w kolanie są często spotykane. Szczególną ich przyczyną są wadliwe ustawienia kości udowej i kości piszczelowej względem siebie (koślawość i szpotawość). Inną przyczyną powstawania gonarthrosis są anomalie wrodzone jak odchylenia od prawidłowego kształtu krzywizn stawowych kłykci udowych czy niewłaściwy układ aparatu prostującego kolano (np. nawykowe zwichnięcie rzepki). Najważniejszym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu tych zmian są zmiany urazowe i powtarzające się mikrourazy stawu kolanowego.
W początkowym etapie chorzy skarżą się na postępujące osłabienie i szybką męczliwość kończyny, postępujące ograniczenie ruchomości. Często w późniejszych okresach choroby pojawia się przykurcz zgięciowy. Bóle pojawiają się stopniowo i stopniowo się nasilają lub są zapoczątkowane nagłym urazem. Okresy zaostrzeń przeplatają się z długimi nieraz okresami remisji. Miejscowo stwierdza się pogrubienie obrysów kolana, wychudzenie mięśni uda (szczególnie mięśnia czworogłowego). Rzepka jest pogrubiała i niekiedy przemieszczona ku górze, jej bierna przesuwalność jest ograniczona. Kolano wykazuje często wzmożenie ucieplenia. Podczas ruchów rzepki i stawu kolanowego wyczuwa się trzeszczenie spowodowane ocieraniem się nierównych powierzchni stawowych. Ruchy zgięcia, prostowania oraz rotacji w końcowym zakresie wywołują ból. W okresie zaostrzeń kolano jest pogrubiałe (nagromadzenie się nadmiernej ilości płynu stawowego), niekiedy nieznacznie zaczerwienione, wykazuje wzmożone ucie...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- ...i wiele więcej!