Ocena wartości metody biomechanicznego diagnozowania i terapii w porównaniu z terapią klasyczną w dyskopochodnych zespołach bólowych kręgosłupa

Przeprowadzono również ocenę korelacji diagnostyczno-obrazowej z danymi klinicznymi, porównując oficjalne opisy badań MRI pacjentów dotyczące odcinków kręgosłupa będących źród­łem ich objawów i wskazując na możliwość uzyskiwania pseudonegatywnych wyników tego badania w ściśle określonej klinicznie etiologii objawów. 
W pracy badawczej oceniającej leczenie dyskopochodnych zespołów bólowych kręgosłupa dwiema metodami, tj. metodą MDT i metodą klasyczną, dokonano testowania ruchomości kręgosłupa z oceną utraty zakresów ruchów w odcinkach kręgosłupa, w których lokalizowały się objawy, wraz z oceną napięcia mięśnia prostownika grzbietu. Sposób testowania w określonych w badaniu podgrupach badawczych (łącznie u 684 pacjentów) przedstawiono tabelach 1A–B.

Sposób testowania ruchomości kręgosłupa 

Testowanie ruchomości odcinka szyjnego kręgosłupa 
Dokonywano go u pacjenta przyjmującego pozycję siedzącą. Za każdym razem udzielano pacjentowi słownych instrukcji lub demonstrowano mu ruch, którego wykonania od niego wymagano. W odcinku szyjnym testowano ruchy protrakcji–zgięcia (P-Z) i retrakcji–przeprostu (R-P). 
Do testowania zakresu ruchów kręgosłupa zastosowano metodę prof. Zembatego [1]. U pacjenta w pozycji neutralnej zmierzono odległość od guzowatości potylicznej zewnętrznej do wyrostka kolczystego kręgu C7. Następnie polecono pacjentowi wykonanie ruchu protrakcji i zgięcia szyi, pacjent był zachęcany słowami: dalej, dalej, jeszcze dalej. W osiągniętej przez pacjenta pozycji końcowej tego ruchu wykonywano drugi pomiar, po czym pacjent powracał do pozycji neutralnej. Następnie dokonywano pomiaru liniowego od szczytu bródki do wcięcia jarzmowego rękojeści mostka, po którym zlecano pacjentowi wykonanie z pozycji neutralnej ruchu retrakcji i przeprostu. W osiągniętym przez pacjenta końcowym zakresie tego ruchu dokonywano drugiego pomiaru. 
Zakres normy różnic z wartości pomiarów w metodzie Zembatego jest określony na 25–30 mm dla ruchu zgięcia głowy i kręgosłupa szyjnego w płaszczyźnie strzałkowej i na 75–85 mm dla ruchu wyprostu (przeprostu) z uwzględnieniem różnic wiekowych dla pacjentów w 18.–60. roku życia. Dla możliwości stopniowania utraty zakresów ruchów określono stopień utraty ruchu jako: 

• mały – jeśli różnica pomiarów mieściła się w zakresie 17–24 mm,
• umiarkowany – jeśli różnica pomiarów mieściła się w zakresie 10–16 mm,
• znaczny – jeśli różnica nie osiągnęła 10 m. 
   

Różnica pomiarów była mniejsza niż 10 mm u pacjentów, którzy nie byli w stanie wykonać ruchu retrakcji z powodu znacznego bólu i obstrukcji ruchu występujących zaraz po zainicjowaniu jego wykonania. 

Testowanie ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa 
Dokonywano go w pozycji stojącej, w której pacjent rozstawiał stopy na szerokość ramion dla zapewnienia stabilnej podstawy podporu. Wykonywano pomiar liniowy między punktami kostnymi wyrostków kolczystych kręgów L1 i L5. Następnie polecono pacjentowi wykonanie maksymalnego możliwego skłonu tułowia w przód przy wyprostowanych stawach kolanowych (pacjent był zachęcany słowami: dalej, dalej, jeszcze dalej). W pozycji końcowej tego ruchu pacjenta po raz drugi mierzono odległość między tymi punktami kostnymi. Po powrocie pacjenta do pozycji neutralnej dokonywano pomiaru odległości od końca wyrostka mieczykowatego do okolicy guzków łonowych kości łonowej. Następnie pacjent wykonywał maksymalnie możliwy przeprost tułowia w pozycji stojącej i pomiar wykonywano ponownie. Od wartości pomiaru po wykonaniu ruchu odejmowano wartość pomiaru przed wykonaniem ruchu – uzyskana różnica klasyfikowała stopień utraty danego ruchu (utrata: mała, umiarkowana lub znaczna). 
Testowanie ruchomości przeprowadzano zawsze z tej samej pozycji wyjściowej i wykonywano je w jednolity sposób dla optymalizacji jego rzetelności. Badacz miał świadomość znaczenia dokładności pomiaru wyjściowego i pomiarów po wykonywanych przez pacjenta ruchach w sytuacji, gdy zwiększanie zakresu ruchów należało do głównych oznak poprawy po leczeniu. Czynności pomiarowe powtarzano w każdym określonym w badaniu interwale czasowym. 
Warte wyjaśnienia jest to, dlaczego w ocenie utraty ruchomości kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego uwzględniono tylko ocenę ruchów w płaszczyźnie strzałkowej. 
W odcinku szyjnym kręgosłupa ruchy zgięcia i przeprostu są inicjowane w dolnych segmentach (C4–C7) [2].