Na podeszwowej stronie stawu śródstopno-paliczkowego pierwszego (MTP I – hallux metatarsophaIangel) leżą dwie trzeszczki (ossa sesamoidea): boczna i przyśrodkowa (nazywane również odpowiednio trzeszczką strzałkową i piszczelową).
Trzeszczki leżą w bruzdach nasady dalszej I kości śródstopia. Ich powierzchnia grzbietowa jest pokryta chrząstką stawową, tworząc staw śródstopno-trzeszczkowy z I kością śródstopia. Od strony podeszwowej staw zamyka płytka podeszwowa (plantar plate), w skład której wchodzą: torebka stawowa, dystalny przyczep części włókien rozcięgna podeszwowego oraz ścięgno mięśnia zginacza krótkiego palucha.
Trzeszczki są stabilizowane przez mięśnie odwodziciel i przywodziciel palucha oraz więzadła:
- poboczne boczne i poboczne przyśrodkowe (więzadła trzeszczkowo-paliczkowe), biegnące odpowiednio po obu stronach paliczka proksymalnego palucha do trzeszczek,
- międzytrzeszczkowe, łączące obie trzeszczki,
- śródstopno-trzeszczkowe, biegnące od I kości śródstopia do trzeszczek [1–3] (zdj. 1).
Zdj. 1. Staw MTP I – widok od strony bocznej [4]
Podczas chodu trzeszczki przyjmują ok. 40–60% obciążenia masy ciała, natomiast podczas biegu czy skoku obciążenie to wzrasta osiem razy [2]. Mięsień zginacz krótki palucha (flexor hallucis brevis, FHB) wraz z trzeszczkami bierze udział w fazie odbicia, nadając przyspieszenie niezbędne do przemieszczania się. Siła mięśnia jest zwiększona dzięki trzeszczkom, które oddalają ścięgno od osi stawu MTP I.
Trzeszczka przyśrodkowa jest większ...