Porażenie nerwu twarzowego – paralysis nervus facialis

Nerw twarzowy (łac. nervus facialis) jest jednym z dwunastu par nerwów czaszkowych, których jądra ruchowe i czuciowe znajdują się w obrębie pnia mózgu. W śródmózgowiu umiejscowione są jądra nerwów III, IV, V, w moście nerwy V, VI, VII (twarzowy), VIII, w rdzeniu przedłużonym zlokalizowane są jądra pozostałych nerwów, tj. V, VIII, IX, X, XI i XII. Jądro nerwu twarzowego (łac. nucleus nervus facialis) znajduje się w tworze siatkowatym mostu, bocznie i do przodu od jądra nerwu odwodzącego. Wypustki jego komórek tworzą w moście korzeń tego nerwu. Część pierwsza korzenia biegnie od jądra przez twór siatkowaty, gdzie przechodzi w kolanko nerwu twarzowego, otaczając pętlą jądro nerwu odwodzącego. Tutaj rozpoczyna się druga część nerwu twarzowego, która biegnie pomiędzy jądrem czuciowym nerwu trójdzielnego a jądrem nerwu twarzowego do dolnego brzegu mostu i w kącie móżdżkowo-mostowym wychodzi na powierzchnię mózgowia. Po wyjściu z mózgu nerw twarzowy dołącza się do nerwu pośredniego i razem przechodzą przez przestrzeń podpajęczynówkową, wchodząc następnie do przewodu słuchowego wewnętrznego. Dalej nerw twarzowy biegnie już sam we własnym kanale kości skalistej i poprzez otwór rylcowo-sutkowy wychodzi na podstawę czaszki (rys. 1).

Steruje on czynnościami: ruchową, wydzielniczą, czuciową i smakową. Dominująca w działaniu jest jego część ruchowa. 

Nerw twarzowy po wyjściu na podstawę czaszki dzieli się wachlarzowato na szereg gałęzi końcowych, które unerwiają wszystkie mięśnie mimiczne twarzy. 

Mięśnie mimiczne ułożone są w warstwie podskórnej. Mają jednakową podstawę rozwojową i są wspólnie unerwione nerwem twarzowym. W odróżnieniu od mięśni szkieletowych, mimiczne albo w ogóle nie są przytwierdzone do kości, albo też tylko jednym przyczepem przymocowują się do kośćca. Najczęściej wrośnięte są w skórę lub błonę śluzową, w związku z tym nie mają przeważnie własnych powięzi (wyjątek stanowi mięsień policzkowy). Kurcząc się, poruszają skórą, zmieniając jej ułożenie, a przez to wygląd twarzy, nadając jej określony wyraz. Stąd ich nazwa – wyrazowe lub mimiczne (ry...