Postępowanie fizjoterapeutyczne po urazie kręgosłupa szyjnego z uszkodzeniem rdzenia kręgowego

Szyjny odcinek kręgosłupa jest najbardziej narażony na urazy. Ma na to wpływ jego delikatna budowa kostna, słabo rozwinięty gorset mięśniowy oraz stosunkowo duży zakres ruchomości. Gwałtowne siły działające na głowę i szyję podczas wypadku powodują uszkodzenie budowy anatomicznej oraz naruszenie ochrony rdzenia kręgowego. 

Rdzeń kręgowy to część ośrodkowego układu nerwowego (OUN), którego zadaniem jest przewodzenie impulsów pomiędzy mózgowiem a układem obwodowym. Uszkodzenia w obrębie OUN manifestują się wzmożonym napięciem mięśniowym (spastyczność), zaburzeniem wykonywania i kontroli ruchów dowolnych, zmiennym napięciem mięśniowym (atetoza, dystonia, drżenie spoczynkowe), zaburzeniem koordynacji ruchów i równowagi.

Mechanizmy uszkodzenia rdzenia

Najczęściej dochodzi do urazów rdzenia na poziomie kręgosłupa C5–C6. Przyczyną uszkodzeń są wypadki komunikacyjne, upadki na głowę, np. skok do zbyt płytkiej wody, w których dochodzi do niestabilnych złamań bądź zwichnięć głównie z mechanizmu zgięciowego lub zgięciowo-kompresyjnego. W wyniku przemieszczeń dochodzi do ucisku elementów kostnych na rdzeń kręgowy, co skutkuje upośledzeniem ukrwienia rdzenia, mechanicznym uszkodzeniem, a nawet przerwanie jego ciągłości. 

Poza uciskiem wyróżnić można jeszcze trzy mechanizmy uszkodzenia rdzenia: 

1. wstrząśnięcie – zadziałanie sił urazowych bezpośrednio na rdzeń, skutkuje to chwilowym oraz całkowicie odwracalnym porażeniem rdzenia,
2. stłuczenie – to wynik tępego urazu, gdzie w części środkowej rozwija się krwotok, co powoduje zaburzenia w ukrwieniu rdzenia oraz zmiany martwicze,
3. uszkodzenia naczyniowe – prowadzą do obkurczenia lub uszkodzenia naczyń zaopatrujących rdzeń i w konsekwencji do jego niedokrwienia i martwicy. 

Uszkodzenia rdzenia dzieli się na: 

• całkowite – powodujące przerwanie wszystkich dróg czuciowych i ruchowych na poziomie uszkodzenia,
• częściowe – gdzie niektóre funkcje rdzenia zostają zachowane. 

W...