Postępowanie fizjoterapeutyczne przy nierówności kończyn dolnych po endoprotezie biodra lub stawu kolanowego

Celem nadrzędnym po operacji endoprotezoplastyki stawowej jest odzyskanie przez pacjenta pełnej sprawności, tzn. odzyskanie prawidłowej siły mięśniowej, zakresu ruchomości oraz pełnej funkcji stawu. Inną poważną kwestią jest zachowanie lub przywrócenie równej długości kończyn, co musi być osiągnięte bez uszczerbku dla stabilności protezy [2] – według badań rozbieżność długości kończyn dolnych jest częstym źródłem niezadowolenia pacjentów [3–5]. Rozbieżność może być anatomiczna (strukturalna) lub funkcjonalna, a jasne zrozumienie wszystkich czynników, które tworzą wrażenie rozbieżności długości, 
jest niezbędne.

Rodzaje skrótu kończyny dolnej

Rzeczywisty skrót kończyny dolnej – sytuacja, gdy jedna z kończyn dolnych jest krótsza od drugiej w obrębie jednej lub więcej kości. Przyczyn rzeczywistego skrótu kończyny dolnej może być wiele. Do najczęstszych należą: 

• wrodzony skrót jednej kończyny dolnej, 
• przebyte złamanie kończyny dolnej, 
• endoprotezoplastyka w obrębie stawów: kolanowego, biodrowego lub skokowego [6–8].
   

Pozorny skrót kończyny dolnej – sytuacja, gdy jedna kończyna dolna wydaje się krótsza od drugiej, lecz rzeczywisty pomiar długości kończyn dolnych jest równy. Do przyczyn takiego obrazu pacjenta można zaliczyć m.in.: 

• asymetryczne ustawienie miednicy, 
• skoliozę, 
• jednostronną koślawość lub szpotawość stawu kolanowego lub stopy, 
• rzeczywiste jednostronne płaskostopie, 
• przykurcz zgięciowy w obrębie stawów kolanowego lub biodrowego, 
• przykurcz w obrębie stopy powodujący jej końskie ustawienie (pacjent nie dotyka piętą podłoża, co powoduje pozorne wydłużenie kończyny dolnej), 
• odciążenie jednej kończyny dolnej z jakiegokolwiek powodu (objawy bólowe, przebyty uraz, odcisk, a nawet wrastanie paznokci), powodujące obraz asymetrycznego ustawienia miednicy i tułowia [7–9].
   

Rozbieżność długości kończyn dolnych u pacjentów po endoprotezoplastyce stawu biodrowego

Mniej więcej jeden na trzech pacjentów zgłasza odczucie skrótu kończyny dolnej po zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego [10, 11]. W badaniu Wylda i wsp. w ankiecie kwestionariuszowej 329 (30%) z 1114 pacjentów zgłosiło wrażenie skrócenia kończyny dolnej po zabiegu, ale tylko 36% z nich miało rzeczywisty skrót kończyny dolnej. W przypadku pozostałych 64% pacjentów był to skrót funkcjonalny [12]. 
Czynnikiem przyczyniającym się do postrzegania jednej nogi jako krótszej u pacjentów po zabiegu endoprotez...