Postępowanie fizjoterapeutyczne u pacjenta z napięciowymi bólami głowy — analiza przypadku

Epidemiologia

Na podstawie badań przeprowadzonych w ramach Global Burden of Disease szacuje się, że w 2017 r. pojawiło się 882 400 000 nowych przypadków napięciowych bólów głowy, z czego 63 600 000 w Europie [1]. Częstość występowania różni się w zależności od regionu świata, metody badania, przyjmowanych kryteriów itp., szacuje się jednak, że w 2017 r. liczba wszystkich przypadków w Europie wynosiła blisko 174 000 000. Globalną częstość występowania ocenia się na poziomie 2–-3% [1]. Dane pokazują, że w ciągu ostatniego roku ok. 40% Amerykanów doświadczyło bólu głowy o typie napięciowym w ciągu ostatniego roku [2]. 
Kobiety cierpią na tę przypadłość średnio 1,2 razy częściej niż mężczyźni. Dla przypomnienia: migreny dotykają kobiety już 3 razy częściej, niż mężczyzn. 
Napięciowe bóle głowy rzadko występują u dzieci i młodzieży, natomiast u młodych dorosłych do 39. roku życia stanowią bardzo duży odsetek [3]. 

Charakterystyka

Napięciowy ból głowy najczęściej przyjmuje postać obustronnego ucisku w okolicy skroniowej lub potylicznej, często określanego jako opaska na głowie, choć możliwe są bardzo różne lokalizacje jego występowania, na przykład ból czołowy. Jest niepulsujący, nie nasila się pod wpływem aktywności fizycznej oraz ma nasilenie od słabego do umiarkowanego. Czas trwania epizodu bólu może wynosić od kilku godzin do kilku dni [2, 4]. 
Zauważono zwiększoną wrażliwość mięśni przejścia potyliczno-szyjnego. U ponad 84% pacjentów z napięciowymi bólami głowy zauważono zwiększoną wrażliwość mięśni przejścia potyliczno-szyjnego. Ponad połowa pacjentów zgłaszała dodatkowo bóle szyi [5]. 
Stosuje się różne podziały w ramach częstości występowania, jednak zazwyczaj za granicę między rzadkim/sporadycznym, a przewlekłym stadium przyjmuje się 15 dni w ciągu miesiąca.

Czerwone flagi

Podczas badania pacjenta z bólem głowy należy zachować szczególną ostrożność i wykluczyć wszystkie czerwone flagi wskazujące na poważną patologię, wymagającą pilnej interwencji lekarskiej. Do głównych objawów alarmowych zalicza się:

• pierwszy lub najgorszy w życiu ból głowy,
• piorunujący ból głowy,
• obecność czynników ryzyka zakrzepowego lub obniżonej odporności, np. nowotwór złośliwy, wirus HIV, ciąża,
• wiek poniżej 5 lub powyżej 50 lat (pierwszy w życiu ból głowy),
• zmianę koloru skóry,
• stopniowo nasilający się ból głowy,
• zwiększenie bólu głowy podczas kichania, kaszlu, wysiłku fizycznego,
• uraz głowy,
• towarzyszącą zmianę masy ciała,
• ogniskowe objawy neurologiczne,
• towarzyszące zmiany osobowo...