Postępowanie fizjoterapeutyczne w uszkodzeniu nerwu piszczelowego

Układ nerwowy koordynuje i reguluje czynności narządów w organizmie i umożliwia jego dostosowanie się do otoczenia i zachodzących w nim zmian. Jednostką morfologiczno-czynnościową układu nerwowego jest komórka nerwowa (neuron). Składa się ona z ciała komórkowego i dwojakiego rodzaju wypustek – dendrytu i neurytu. Dendryt przewodzi bodźce do komórki. Może być pojedynczy, najczęściej jednak jest ich kilka; jest rozgałęziony. Neuryt, zwany też wypustką osiową, przewodzi bodźce od komórki, jest pojedynczy, na całym przebiegu jednakowej grubości, nierozgałęziony. Kierunek przebiegu impulsów jest stały, w dendrycie do, w neurycie zaś od komórki — jest to prawo polaryzacji dynamicznej. 
Podstawową czynnością układu nerwowego jest odruch biegnący po drodze zwanej łukiem odruchowym. Są łuki proste i złożone. Łuk odruchowy prosty składa się z dwóch neuronów: z neuronu czuciowego i ruchowego. Receptor przyjmuje bodziec, przetwarza go w impuls, który biegnie do komórki czuciowej, stąd przenosi się na komórkę ruchową i dalej do efektora. Przechodzenie impulsu z jednego neuronu na drugi odbywa się przez styk. W łukach odruchowych złożonych znajdują się neurony wstawkowe między neuronem czuciowym i ruchowym. Część odruchów przebiega nieświadomie – dotyczy to działania narządów wewnętrznych, część jest uświadamiana już po ich zaistnieniu, np. szybkie cofnięcie ręki po dotknięciu gorącego przedmiotu [1].
W układzie nerwowym oprócz odruchów, a więc nieświadomych i mimowolnych reakcji na bodźce, istnieją czynności świadome, takie jak działanie mięśni prążkowanych i czynności wyższego rzędu, integracja, kojarzenie, wszelkie przejawy życia psychicznego. Układ nerwowy dzieli się na dwie części: 

• Układ somatyczny, który składa się z:
• ośrodkowego układu nerwowego – zawiera mózgowie i rdzeń kręgowy. Obie te części są schowane i zarazem chronione przez osłonę kostną – mózgowie przez czaszkę, a rdzeń przez kręgosłup. Ośrodkowy układ nerwowy jest zbudowany z istoty szarej i białej. Istotę szarą stanowią komórki nerwowe. Pokrywa ona w postaci płaszcza lub kory część ośrodkowego układu nerwowego i tworzy skupienia w jego wnętrzu jako słupy i jądra. Istota biała składa się z wypustek komórek nerwowych. Tworzą one pęczki, które łączą odcinki ośrodkowego układu nerwowego między sobą jako jego drogi lub szlaki;
• obwodowego układu nerwowego – zawiera nerwy i zwoje, czyli to wszystko, co mieści się poza układem ośrodkowym i łączy go z narządami.
• Układ autonomiczny (unerwia narządy wewnętrzne) składa się z:
• układu współczulnego – w części współczulnej włókna przedzwojowe są stosunkowo krótkie, pokonują przestrzeń od słupa bocznego rdzenia do zwojów pnia współczulnego leżącego wzdłuż kręgosłupa na poziomie od C8 do L2–3. Część włókien prze­d-zwojowych biegnie ku górze i ku dołowi poza zasięg odcinka piersiowego rdzenia i łączy zwoje współczulne między sobą jako włókna międzyzwojowe. Ze zwojów wychodzą włókna pozazwojowe, które przyłączają się do nerwów rdzeniowych jako włókna łączące szare, biegną samodzielnie do narządów, np. gałęzie sercowe, lub dochodzą do ścian naczyń tętniczych oraz żylnych i wraz z naczyniami w postaci splotów dochodzą do narządów unaczynionych przez te naczynia, np. splot szyjno-tętniczy wewnętrzny;
• układu przywspółczulnego – część przywspółczulna ma odcinek głowowy o długich włóknach przedzwojowych, wychodzących z jąder przywspółczulnych pnia mózgu i biegnących drogą kilku nerwów czaszkowych do zwojów leżących blisko narządów, np. zwój rzęskowy położony w oczodole w sąsiedztwie nerwu wzrokowego. Włókna pozazwojowe są znacznie krótsze od przedzwojowych. Drugi odcinek części przywspółczulnej, krzyżowy, ma włókna przedzwojowe długie, wychodzące z jądra pośrednio-bocznego rdzenia razem z korzeniami nerwów krzyżowych. Po oddzieleniu się od tych nerwów włókna przedzwojowe dochodzą do zwojów miednicznych, a stąd włókna pozazwojowe różnej długości dochodzą do narządów miednicy. W obrębie narządów nie można oddzielić włókien współczulnych od przywspółczulnych, razem tworzą sploty [1].

Układ autonomiczny oprócz wspólnoty ośrodków i dróg ma związek czynnościowy z ośrodkowym układem nerwowym. Oprócz łuków odruchowych trzewno-trzewnych, takich jak droga odruchu pęcherzowego, istnieją inne łuki odruchowe, w których są zarówno włókna autonomiczne, jak i włókna somatyczne. Są więc odruchy trzewno-somatyczne, czyli odruchy mieszane. Przykładem ich może być napięcie powłok brzusznych przy stanach zapalnych wyrostka robaczkowego lub pęcherzyka żółciowego. 
Inny rodzaj odruchów mieszanych to łuki skórno-trzewne i trzewno-skórne. Odruchy skórno-trzewne wykorzystuje się w celach leczniczych, np. stosowanie okładów ciepłych, zimnych, masaż skóry, kąpiele (hydroterapia), w schorzeniach narządów wewnętrznych. W łukach odruchowych trzewno-skórnych powstają strefy zwiększonej wrażliwości w odcinkach (segmentach) skóry w związku ze zmianami chorobowymi narządów wewnętrznych. Są to tzw. pola lub strefy Heada, np. segment skórny lewy na poziomie Th8 odpowiada żołądkowi, na poziomie Th3 po stronie lewej – sercu, na poz...