Postępowanie terapeutyczne w przypadku wcześnie rozpoznanego zespołu wieloobjawowego bólu miejscowego CRPS — studium przypadku

Complex regional pain syndrome (CRPS) to złożony zespół bólowy charakteryzujący się przewlekłym bólem, który często pojawia się po urazie kończyny, choć przyczyna tego schorzenia nie zawsze jest jasna. Leczenie CRPS jest wyzwaniem ze względu na jego złożoną patofizjologię i różnorodność objawów. Terapia powinna być kompleksowa i dostosowana indywidualnie do pacjenta, a jej celem jest redukcja bólu, przywrócenie funkcji ręki oraz zapobieganie dalszym uszkodzeniom i zmianom strukturalnym.

Complex regional pain syndrome (CRPS) — etiologia i patogeneza

Complex regional pain syndrome (CRPS) to złożony zespół bólowy charakteryzujący się przewlekłym bólem, który często pojawia się po urazie kończyny, choć przyczyna tego schorzenia nie zawsze jest jasna. CRPS zazwyczaj występuje w dwóch formach: 

• CRPS typu I, związanego z bólem bez uszkodzenia nerwów, 
• CRPS typu II, gdzie bólowi towarzyszy uraz nerwu [1]. 

Objawy obejmują intensywny ból, obrzęk, zmiany temperatury i koloru skóry, a także dysfunkcję motoryczną kończyny, co może prowadzić do znacznej niepełnosprawności [2].

Etiologia CRPS

Etiologia CRPS jest wieloczynnikowa i wciąż nie do końca poznana. Do głównych czynników predysponujących zalicza się: 

• urazy, takie jak złamania, 
• operacje, 
• niewielkie urazy tkanki miękkiej [3]. 

Wydaje się, że reakcje zapalne i zmiany w funkcji układu nerwowego obwodowego oraz centralnego odgrywają kluczową rolę w rozwoju tej choroby [4]. U osób z CRPS zaobserwowano zaburzenia w układzie odpornościowym oraz zwiększoną 
ekspresję cytokin prozapalnych, co sugeruje udział mechanizmów zapalnych [5].

Patogeneza CRPS

Patogeneza CRPS obejmuje procesy zarówno zapalne, jak i neurologiczne. Centralna sensytyzacja, czyli wzrost pobudliwości neuronów ośrodkowego układu nerwowego na bodźce bólowe, jest jednym z głównych mechanizmów powstawania przewlekłego bólu 
w CRPS [6]. W wyniku nadmiernej stymulacji receptorów bólowych dochodzi do nieprawidłowej aktywacji układu współczulnego, co prowadzi do zmian naczyniowych, takich jak zmiany temperatury i koloru skóry kończyny dotkniętej CRPS [7]. Patomechanizmy te mogą prowadzić do zaburzeń ruchowych, takich jak sztywność stawów i skurcze mięśniowe, co dodatkowo wpływa na ograniczenie funkcji kończyny [8].

Dalsze badania wskazują na rolę ośrodków odpowiedzialnych za modulację bólu w mózgu, co może tłumaczyć, dlaczego u niektórych pacjentów występuje nasilona reakcja bólu nawet po niewielkim urazie. Odkryto także, że u osób cierpiących na CRPS występują zmiany strukturaln...