Rehabilitacja po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego metodą BTB

Staw kolanowy ma bardzo zaawansowaną budowę anatomiczną i w związku z tym często ulega rozmaitym kontuzjom. Zalicza się do nich m.in. urazy więzadłowe lub łąkotkowe.

Budowa stawu kolanowego

Staw kolanowy jest największym stawem ciała. Składa się z:

• połączenia maziowego (stawu) między kością udową a kością piszczelową,
• połączenia maziowego między rzepką a kością udową, które pozwala przenosić siłę pociągania (skurczu) mięśnia czworogłowego uda na kość piszczelową ponad stawem kolanowym, zabezpieczając przed zniszczeniem ścięgna.

Dwie włóknisto-chrzęstne łąkotki położone po obu stronach między kłykciami udowymi i piszczelowymi dostosowują zmiany kształtu powierzchni stawowych w czasie wykonywania ruchów w stawie. Staw kolanowy funkcjonalnie jest głównie stawem zawiasowym, pozwalającym wykonać zginanie i prostowanie. Podobnie jak inne stawy zawiasowe staw kolanowy jest wzmocniony więzadłami pobocznymi, po jednym z każdej strony. Ponadto dwa bardzo mocne więzadła krzyżowe łączą przylegające końce kości udowej i piszczelowej, utrzymując ich przeciwstawną pozycję w czasie wykonywania ruchów. Staw kolanowy jest włączony w podtrzymywanie ciężaru ciała i posiada skuteczny mechanizm blokady, minimalizujący zużycie energii mięśniowej potrzebnej do utrzymania stawów kolanowych w wyproście w pozycji stojącej [1].

Powierzchnie stawowe

Powierzchnie stawowe kości tworzących staw kolanowy są pokryte chrząstką szklistą. Występują na:

• dwóch kłykciach udowych,
• powierzchni górnej kłykci piszczelowych.

W czasie zginania stawu kolanowego powierzchnie stawowe kłykci udowych przylegają do kłykci piszczeli kulistą tylną częścią, natomiast w czasie pełnego wyprostu – płaską przednią częścią. Powierzchnie stawowe między powierzchnią przednią kłykci kości udowej a powierzchnią tylną rzepki przypominają rowek w kształcie litery V. Zarówno powierzchnie stawowe, jak i łąkotki są zawarte wewnątrz pojedynczej jamy stawowej [1].

Łąkotki

W stawie kolanowym znajdują się dwie łąkotki: przyśrodkowa i boczna. Są to włóknisto-chrzęstne płytki w kształcie litery C, przyczepiające się swoimi końcami do okolicy międzykłykciowej płaskowyżu piszczelowego. Łąkotka przyśrodkowa jest przyczepiona na obwodzie do torebki stawowej i więzadła pobocznego piszczelowego, z kolei łąkotka boczna nie jest połączona z torebką stawu kolanowego, stąd cechuje się większą ruchomością. Końce przednie łąkotek łączy więzadło poprzeczne kolana. Łąkotka boczna jest połączona także ze ścięgnem mięśnia podkolanowego przebiegającym ku dołowi i bocznie między łąkotką boczną i torebką stawu kolanowego i kończącym się na kości udowej. 
Łąkotki ułatwiają przystawanie do siebie kłykci udowych i piszczelowych podczas ruchów zginania i prostowania w stawie kolanowym. Podczas zginania kolana powierzchnie stawowe kłykci udowych przylegają do kłykci piszczeli małą, okrągłą częścią, a w czasie prostowania – płaską i szeroką częścią [1].

Błona maziowa

Błona maziowa stawu kolanowego przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych oraz do górnych i dolnych brzegów łąkotek. Dwa więzadła krzyżowe rozciągające się między okolicą międzykłykciową kości piszczelowej a dołem międzykłykciowym kości udowej są położone na zewnątrz jamy stawowej, ale są zawarte w obrębie błony włóknistej stawu kolanowego. Ku tyłowi błona maziowa odbija się od błony włóknistej torebki stawowej po obu stronach więzadła krzyżowego tylnego i zagina ku przodowi wokół obu więzadeł, wyłączając je w ten sposób z jamy stawu. Ku przodowi błona maziowa jest oddzielona od więzadła rzepki ciałem tłuszczowym podrzepkowym. Po obu jego stronach błona maziowa tworzy frędzlowany brzeg (fałd skrzydłowy) wpuklający się do jamy stawu. Ponadto błona maziowa pokrywająca dolną część ciała tłuszczowego podrzepkowego wznosi się, tworząc ostry pośrodkowy fałd skierowany ku tyłowi (fałd maziowy podrzepkowy), przyczepiający się do brzegów dołu międzykłykciowego kości udowej. 
Błona maziowa stawu kolanowego wytwarza dwa zachyłki zmniejszające tarcie ścięgien mięśni przebiegających w pobliżu stawu:

• zachyłek podkolanowy – mniejszy z zachyłków; rozciąga się od jamy stawowej w kierunku tylno-bocznym i leży między łąkotką boczną a ścięgnem mięśnia podkolanowego przebiegającego przez torebkę stawu;
• kaletka nadrzepkowa – duży uchyłek jamy stawowej, kierujący się ku górze między koniec dalszy kości udowej a ścięgno mięśnia czworogłowego uda, wierzchołek kaletki przyczepia się do mięśnia stawowego kolana, który pociąga kaletkę ku górze w czasie prostowania kolana [1].

Pozostałe kaletki stawu kolanowego, zwykle niełączące się z jamą stawową, to:

• kaletka podskórna,
• kaletka przedrzepkowa,
• kaletka głęboka podrzepkowa,
• a także wiele innych kaletek kontaktujących się ze ścięgnami i więzadłami wokół stawu.

Błona włóknista

Obszerna błona włóknista stawu kolanowego jest częściowo utworzona i wzmocniona przez ścięgna otaczających mięśni. Otacza jamę stawową i okolicę międzykłykciową.
Na przyśrodkowej powierzc...