Rehabilitacja po zabiegu usunięcia raka tarczycy z naciekiem tchawicy

T arczyca to gruczoł wydzielania wewnętrznego, który produkuje hormony regulujące procesy metaboliczne całego organizmu. Leży w okolicy szyi, nad górnym brzegiem mostka, na przedniej górnej części tchawicy (zdj. 1). Rak tarczycy jest nowotworem, który występuje rzadko. Stanowi 1% wszystkich nowotworów złośliwych. Rocznie odnotowuje się ok. 1500–1800 nowych zachorowań na raka tarczycy. Zmiany ogniskowe tarczycy zakwalifikowane do leczenia operacyjnego w 80% nie wykazują cech złośliwości w badaniu histopatologicznym. Wśród złośliwych nowotworów tarczycy wyróżnia się cztery główne postacie histopatologiczne:

• brodawkowaty, 
• pęcherzykowaty, 
• rdzeniasty, 
• anaplastyczny 

– oraz chłoniaki tarczycy i mięsaki tarczycy. 

Podstawowym leczeniem raka tarczycy jest chirurgiczne wycięcie gruczołu tarczowego – tyroidektomia – wraz z regionalnymi węzłami chłonnymi, tzn. węzłami chłonnymi przedziału środkowego: przedkrtaniowymi, przedtchawiczymi, okołotchawiczymi, okołotarczycowymi. Zdarza się, że nowotwór jest miejscowo złośliwy i nacieka okoliczne tkanki, w tym tchawicę. Gruczoł tarczowy przylega do tchawicy na poziomie jej górnych chrząstek. Do nacieczenia tchawicy najczęściej dochodzi w przebiegu raka anaplastycznego, który stanowi 5–10% wszystkich raków tarczycy [1, 2]. Jeżeli proces nowotworowy obejmuje tchawicę, można rozróżnić stan, w którym guz przylega do tchawicy, i stan, w którym ściana tchawicy jest objęta naciekiem (zdj. 2). To rozróżnienie ma istotne znaczenie, gdyż pacjenci z naciekiem będą wymagali odpowiedniej resekcji tchawicy. W przypadku gdy guz jedynie przylega do tchawicy, po zabiegu tyroidektomii można ograniczyć się do „zgolenia” zmiany naciekowej. Jeśli natomiast guz obejmuje tchawicę z naciekiem podśluzówkowym lub naciekiem wnikającym do światła tchawicy, radykalne leczenie zgodnie z zasadą wymaga całkowitej resekcji zmiany. Możliwe są dwie strategie postępowania [4]:

• wycięcie okienka w tchawicy z resekcją okrągłego fragmentu ściany tchawicy,
• mankietowa resekcja tchawicy z zespoleniem koniec do końca.

Guz, który nacieka ścianę tchawicy, powodując jednocześnie zwężenie jej światła, wymaga resekcji odcinka tchawicy. Po raz pierwszy częściowej resekcji tc...