Rehabilitacja w osłabieniu mięśni odcinka szyjnego kręgosłupa

Protokoły fizjoterapeutyczne
   Tematy poruszane w tym artykule  
  • Jakie są korzyści wynikające z odpowiedniej aktywności ruchowej dla organizmu
  • Rola i budowa kręgów szyjnych oraz ich wpływ na ruchomość i wykonywanie czynności codziennych.
  • Przyczyny i objawy osłabienia siły mięśniowej, w szczególności w odcinku szyjnym kręgosłupa.
  • Metody diagnostyki osłabienia mięśni, w tym badania EMG, ENG, USG oraz rezonans magnetyczny.
  • Części i cele procesu rehabilitacji w przypadku osłabienia mięśni odcinka szyjnego kręgosłupa.
  • Dostrajanie procesu rehabilitacji do indywidualnych potrzeb pacjenta
  • Rola profilaktyki w zapobieganiu nawrotom osłabienia siły mięśniowej

Różnego rodzaju schorzenia związane z którymkolwiek odcinkiem kręgosłupa zdarzają się bardzo często. Odcinek szyjny jest szczególnie narażony na rozmaite dysfunkcje. Osłabienie mięśni może w perspektywie czasu zaburzyć prawidłowe funkcjonowanie oraz wykonywanie podstawowych czynności codziennych. W tym przypadku skuteczne jest zastosowanie rehabilitacji. Postępowanie fizjoterapeutyczne ma na celu odbudowanie utraconej siły oraz wytrzymałości mięśniowej, która z czasem pozwoli wykonywać szereg ruchów bez jakiegokolwiek problemu.

Ruch w życiu każdego człowieka odgrywa bardzo  ważną rolę. Bez niego człowiek nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować w otaczającej rzeczywistości.
Odpowiednia ruchomość określonej części ciała, np. kręgosłupa, umożliwia mu wykonywanie wielu czynności dnia codziennego. W dzisiejszych czasach odpowiednia aktywność ruchowa zapewnia właściwe funkcjonowanie organizmu. Ruch korzystnie oddziałuje m.in. na:

  • układ krążenia,
  • układ kostno-stawowy,
  • układ pokarmowy,
  • układ oddechowy,
  • układ mięśniowy.

Ponadto ruch korzystnie wpływa na wiele narządów wewnętrznych, do których zalicza się:

  • serce,
  • płuca,
  • wątrobę,
  • nerki.

Anatomia

Kościec ludzki dzieli się na:

  • kościec osiowy,
  • kości czaszki,
  • kościec kończyny górnej,
  • kościec kończyny dolnej.

Do kośćca osiowego zalicza się m.in. kręgosłup. Składa się on z 33–34 nieparzystych kręgów, ułożonych jeden na drugim.
W zależności od rozmieszczenia kręgi dzieli się na:

  • siedem kręgów szyjnych,
  • 12 kręgów piersiowych,
  • pięć kręgów lędźwiowych,
  • pięć kręgów krzyżowych,
  • cztery–pięć kręgów guzicznych.

Kręgi szyjne, piersiowe i lędźwiowe tworzą ruchomą, przedkrzyżową część kręgosłupa i są nazywane kręgami prawdziwymi.
W okresie dojrzewania płciowego kręgi krzyżowe zrastają się ze sobą w jednolitą całość zwaną kością krzyżową.

Kręgi guziczne, zwane także ogonowymi, u człowieka znajdują się w stanie szczątkowym i praktycznie nie posiadają większego znaczenia w mechanice kręgosłupa. Część krzyżowo-guziczną kręgosłupa tworzą kręgi rzekome [1].

Ogólna budowa kręgu

W każdym kręgu wyróżnia się część przednią, masywniejszą, przystosowaną do dźwigania masy ciała, zwaną trzonem kręgu, oraz część tylną, zwaną łukiem kręgu. 
Trzon wraz z łukiem ograniczają otwór kręgowy. Z połączenia wszystkich otworów kręgowych powstaje kanał kręgowy, w którym mieści się rdzeń kręgowy wraz z oponami. Trzon kręgu ma kształt niskiego walca; wyróżnia się na nim płaską, nieco chropowatą powierzchnię górną i powierzchnię dolną, które służą do połączenia z krążkiem międzykręgowym. 
Łuk kręgu rozpoczyna się z tylnej strony trzonu dwiema nasadami, które przedłużają się w blaszki zespalające się w płaszczyźnie pośrodkowej. W miejscu odejścia łuku od trzonu po każdej stronie znajduje się głębsze wcięcie kręgowe dolne i płytsze wcięcie kręgowe górne. Oba wcięcia sąsiednich kręgów wraz z krążkiem międzykręgowym ograniczają otwór międzykręgowy, którym przechodzi nerw rdzeniowy i naczynia. 
Od łuku kręgu odchodzi siedem wyrostków: 

  • Wyrostek kolczysty jest nieparzystym wyrostkiem odchodzącym od łuku kręgu ku tyłowi i nieco w dół. Wyrostki kolczyste służą do przyczepu mięśni i więzadeł.
  • Wyrostki poprzeczne parzyste odchodzą od łuku kręgu w bok i podobnie jak wyrostki kolczyste służą do przyczepu mięśni i więzadeł.
  • Wyrostki stawowe występują w liczbie czterech. Są zaopatrzone w powierzchnie stawowe służące do połączenia stawowego kręgów między sobą. Para wyrostków stawowych skierowana ku górze to wyrostki stawowe górne, pokryte powierzchniami stawowymi górnymi. Druga para skierowana w dół to wyrostki stawowe dolne, zaopatrzone w powierzchnie stawowe dolne [1].

Kręgi szyjne

Kręgi szyjne w liczbie siedmiu są najmniejszymi z kręgów prawdziwych. Dwa pierwsze kręgi szyjne, szczytowy i obrotowy, służą do połączenia kręgosłupa z czaszką i w związku z tym ich budowa znacznie różni się od budowy pozostałych kręgów szyjnych. 
Trzon kręgów szyjnych jest niski i na przekroju poziomym poprzecznie owalny. Łuk kręgu jest cienki, pochylony w swej tylnej części ku dołowi. Otwór kręgowy jest duży, kształtu trójkątnego. 
Wyrostki kolczyste kręgów szyjnych są pochylone nieco ku dołowi, a na swych wierzchołkach w kręgach od drugiego do szóstego wykazują charakterystyczne rozwidlenie. Wyrostek kolczysty siódmego kręgu wykazuje duże podobieństwo do wyrostków kolczystych kręgów piersiowych; jest znacznie dłuższy, wystający i nierozwidlony. 
Wyrostki poprzeczne są dość krótkie, skierowane bocznie i nieco w dół. Składają się z dwóch listewek kostnych, z których przednia jest pozostałością zanikłego żebra szyjnego, tylna zaś stanowi właściwy wyrostek poprzeczny. Obie blaszki wyrostka poprzecznego kręgu szyjnego ograniczają otwór wyrostka poprzecznego, przez który przebiegają tętnica kręgowa i dwie żyły kręgowe. 
Wyrostki stawowe górne i dolne są nachylone pod kątem 45° w stosunku do płaszczyzny poprzecznej; ich powierzchnie stawowe górne są skierowane ku tyłowi, dolne zaś do przodu [1].

Pierwszy kręg szyjny

Charakterystyczną właściwością pierwszego kręgu szyjnego, czyli kręgu szczytowego, jest brak trzonu, który łączy się z powierzchnią górną trzonu następnego kręgu. Drugą jego odrębnością jest brak właściwego wyrostka kolczystego. 
Kręg ten ma kształt pierścieniowaty i składa się z łuk...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z KSIĘGARNI FIZMEDIO