Ruch w życiu każdego człowieka odgrywa bardzo ważną rolę. Bez niego człowiek nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować w otaczającej rzeczywistości.
Odpowiednia ruchomość określonej części ciała, np. kręgosłupa, umożliwia mu wykonywanie wielu czynności dnia codziennego. W dzisiejszych czasach odpowiednia aktywność ruchowa zapewnia właściwe funkcjonowanie organizmu. Ruch korzystnie oddziałuje m.in. na:
- układ krążenia,
- układ kostno-stawowy,
- układ pokarmowy,
- układ oddechowy,
- układ mięśniowy.
Ponadto ruch korzystnie wpływa na wiele narządów wewnętrznych, do których zalicza się:
- serce,
- płuca,
- wątrobę,
- nerki.
Anatomia
Kościec ludzki dzieli się na:
- kościec osiowy,
- kości czaszki,
- kościec kończyny górnej,
- kościec kończyny dolnej.
Do kośćca osiowego zalicza się m.in. kręgosłup. Składa się on z 33–34 nieparzystych kręgów, ułożonych jeden na drugim.
W zależności od rozmieszczenia kręgi dzieli się na:
- siedem kręgów szyjnych,
- 12 kręgów piersiowych,
- pięć kręgów lędźwiowych,
- pięć kręgów krzyżowych,
- cztery–pięć kręgów guzicznych.
Kręgi szyjne, piersiowe i lędźwiowe tworzą ruchomą, przedkrzyżową część kręgosłupa i są nazywane kręgami prawdziwymi.
W okresie dojrzewania płciowego kręgi krzyżowe zrastają się ze sobą w jednolitą całość zwaną kością krzyżową.
Kręgi guziczne, zwane także ogonowymi, u człowieka znajdują się w stanie szczątkowym i praktycznie nie posiadają większego znaczenia w mechanice kręgosłupa. Część krzyżowo-guziczną kręgosłupa tworzą kręgi rzekome [1].
Ogólna budowa kręgu
W każdym kręgu wyróżnia się część przednią, masywniejszą, przystosowaną do dźwigania masy ciała, zwaną trzonem kręgu, oraz część tylną, zwaną łukiem kręgu.
Trzon wraz z łukiem ograniczają otwór kręgowy. Z połączenia wszystkich otworów kręgowych powstaje kanał kręgowy, w którym mieści się rdzeń kręgowy wraz z oponami. Trzon kręgu ma kształt niskiego walca; wyróżnia się na nim płaską, nieco chropowatą powierzchnię górną i powierzchnię dolną, które służą do połączenia z krążkiem międzykręgowym.
Łuk kręgu rozpoczyna się z tylnej strony trzonu dwiema nasadami, które przedłużają się w blaszki zespalające się w płaszczyźnie pośrodkowej. W miejscu odejścia łuku od trzonu po każdej stronie znajduje się głębsze wcięcie kręgowe dolne i płytsze wcięcie kręgowe górne. Oba wcięcia sąsiednich kręgów wraz z krążkiem międzykręgowym ograniczają otwór międzykręgowy, którym przechodzi nerw rdzeniowy i naczynia.
Od łuku kręgu odchodzi siedem wyrostków:
- Wyrostek kolczysty jest nieparzystym wyrostkiem odchodzącym od łuku kręgu ku tyłowi i nieco w dół. Wyrostki kolczyste służą do przyczepu mięśni i więzadeł.
- Wyrostki poprzeczne parzyste odchodzą od łuku kręgu w bok i podobnie jak wyrostki kolczyste służą do przyczepu mięśni i więzadeł.
- Wyrostki stawowe występują w liczbie czterech. Są zaopatrzone w powierzchnie stawowe służące do połączenia stawowego kręgów między sobą. Para wyrostków stawowych skierowana ku górze to wyrostki stawowe górne, pokryte powierzchniami stawowymi górnymi. Druga para skierowana w dół to wyrostki stawowe dolne, zaopatrzone w powierzchnie stawowe dolne [1].
Kręgi szyjne
Kręgi szyjne w liczbie siedmiu są najmniejszymi z kręgów prawdziwych. Dwa pierwsze kręgi szyjne, szczytowy i obrotowy, służą do połączenia kręgosłupa z czaszką i w związku z tym ich budowa znacznie różni się od budowy pozostałych kręgów szyjnych.
Trzon kręgów szyjnych jest niski i na przekroju poziomym poprzecznie owalny. Łuk kręgu jest cienki, pochylony w swej tylnej części ku dołowi. Otwór kręgowy jest duży, kształtu trójkątnego.
Wyrostki kolczyste kręgów szyjnych są pochylone nieco ku dołowi, a na swych wierzchołkach w kręgach od drugiego do szóstego wykazują charakterystyczne rozwidlenie. Wyrostek kolczysty siódmego kręgu wykazuje duże podobieństwo do wyrostków kolczystych kręgów piersiowych; jest znacznie dłuższy, wystający i nierozwidlony.
Wyrostki poprzeczne są dość krótkie, skierowane bocznie i nieco w dół. Składają się z dwóch listewek kostnych, z których przednia jest pozostałością zanikłego żebra szyjnego, tylna zaś stanowi właściwy wyrostek poprzeczny. Obie blaszki wyrostka poprzecznego kręgu szyjnego ograniczają otwór wyrostka poprzecznego, przez który przebiegają tętnica kręgowa i dwie żyły kręgowe.
Wyrostki stawowe górne i dolne są nachylone pod kątem 45° w stosunku do płaszczyzny poprzecznej; ich powierzchnie stawowe górne są skierowane ku tyłowi, dolne zaś do przodu [1].
Pierwszy kręg szyjny
Charakterystyczną właściwością pierwszego kręgu szyjnego, czyli kręgu szczytowego, jest brak trzonu, który łączy się z powierzchnią górną trzonu następnego kręgu. Drugą jego odrębnością jest brak właściwego wyrostka kolczystego.
Kręg ten ma kształt pierścieniowaty i składa się z łuk...