Rehabilitacja w ostrodze piętowej

Jest ona najbardziej dystalną częścią kończyny dolnej. Głównym zadaniem stopy jest udział w poruszaniu się (funkcja podporowo-nośna i lokomocyjna). Zazwyczaj podczas wzmożonej aktywności ruchowej jest ona narażona na przeciążenia, które prowadzą do powstania wielu schorzeń. Jednym z nich jest ostroga piętowa.
Budowa stopy jest swoista dla człowieka w związku z jego pionową postawą. Hipoteza, że pierwotnie stopa była narządem chwytnym, który u człowieka dopiero przekształcił się w narząd podpory, nie jest pewna. Wszystkie małpy człekokształtne mają stopę chwytną z przeciwstawnym paluchem ustawionym pod kątem do osi długiej stopy; jest on znacznie krótszy od pozostałych palców. Połączenie więzadłowe i stawowe kości stopy jest u nich luźniejsze, co umożliwia wydatniejszą ruchomość w stawach. Dotyczy to szczególnie ruchu obrotowego stopy w stosunku do jej osi długiej, dzięki czemu powierzchnia podeszwowa może być zwrócona do wewnątrz. Dla człowieka poruszającego się na ziemi funkcja chwytna stopy byłaby zupełnie bezwartościowa; odwiedziony paluch byłby przeszkodą, a przy szybszym biegu – nawet wielkim utrudnieniem. 
W porównaniu do stopy czworonożnych ssaków stopa ludzka w pionowej postawie ciała różni się przede wszystkim swym ustawieniem pod kątem prostym do podudzia, przez potężny rozwój promienia piszczelowego i guza piętowego, wreszcie przez ustawienie stopy na podłożu wzdłuż całej jej długości od palców do pięty. Promień pierwszy staje się najsilniejszy i przejmuje główną masę ciała. W związku z tym promienie strony strzałkowej uwsteczniają się i największą długość osiąga promień pierwszy (lub drugi), a nie trzeci. W związku z czynnością stopy jako narządu podpory silniej rozwijają się również kości stępu [1].
W sposób anatomiczny oraz fizjologiczny stopa dzieli się na trzy części:

• śródstopie (giętka część stopy),
• stęp (jest mało ruchliwy i sztywny),
• palce (zapewniają stabilność stopy).

Kości stępu

W skład stępu wchodzi siedem kości:

• kość skokowa,
• kość piętowa,
• kość łódkowata,
• trzy kości klinowate:
• przyśrodkowa,
• pośrednia,
• boczna,
• kość sześcienna.

Są one ułożone w ten sposób, że w dwóch tylnych kościach, skokowej i piętowej, pierwsza jest położona nie obok drugiej, lecz na niej, a cztery kości przednie – kość sześcienna i trzy kości klinowate – leżą obok siebie w jednym rzędzie przed obiema kośćmi tylnymi. Siódma kość stępu, kość łódkowata, wsuwa się między kość klinowatą a kość skokową. 
Obie tylne kości rozwojowo odpowiadają czterem kościom szeregu bliższego nadgarstka, cztery przednie zaś, które do przodu łączą się z pięcioma kośćmi śródstopia i tworzą szereg dalszy kości stępu, rozwojowo odpowiadają szeregowi dalszemu kości nadgarstka. Kość łódkowata stępu znajduje swój odpowiednik w nadgarstku tylko we wczesnych stadiach rozwojowych, w postaci chrzęstnej kości środkowej nadgarstka, która zlewa się następnie z chrzęstnym zawiązkiem kości łódeczkowatej nadgarstka lub też zanika. Kość skokowa stępu odpowiada kości łódeczkowatej i księżycowatej nadgarstka, kość piętowa – kości trójgraniastej i grochowatej nadgarstka [1].

Kość piętowa
Kość piętowa jest największą kością stępu. Leży w dolnej i tylnej części stopy i służy do przenoszenia masy ciała na podłoże oraz jako ramię dźwigni dla mięśni łydki. Ma kształt nieregularnego, wydłużonego sześcianu z długą osią skierowaną do przodu i bocznie. Kość piętowa znajduje się pod kością skokową, sięga znacznie dalej ku tyłowi. 
W kości piętowej wyróżnia się:

• powierzchnię górną – w swej części tylnej jest wypukła w kierunku poprzecznym i nieco wklęsła w kierunku przednio-tylnym; na jej części przedniej leżą trzy powierzchnie stawowe dla kości skokowej: mniej więcej pośrodku kości największa, silnie wypukła powierzchnia stawowa skokowa tylna, do przodu i przyśrodkowo, oddzielone od niej chropowatą bruzdą kości piętowej, leżą dwie mniejsze, wydłużone, prawie równe powierzchnie stawowe – skokowa środkowa i przednia; często zlewają się one w jedną; powierzchnia stawowa środkowa leży na wyraźnym podłużnym wyrostku skierowanym przyśrodkowo, zwanym podpórką kości skokowej; powierzchnia stawowa przednia spoczywa na przednim końcu kości; wszystkie trzy powierzchnie łączą się z odpowiadającymi im powierzchniami kości skokowej; na przednim odcinku powierzchni górnej, do przodu od bruzdy kości piętowej i bocznie od powierzchni stawowej przedniej, znajduje się chropowate pole służące do przyczepu więzadeł i prostownika krótkiego palców;
• powierzchnię tylną – wypukłą; tworzy guz piętowy, który w przedłużeniu na powierzchnię dolną kończy się dwoma wyrostkami – przyśrodkowym i bocznym; dolną, chropowatą część powierzchni tylnej pokrywa tkanka tłuszczowa i włóknista pięty; do części środkowej, również chropowatej, przyczepia się ścięgno mięśnia trójgłowego łydki; część górna jest gładka, kaletka maziowa oddziela ją od ścięgna tego mięśnia;
• powierzchnię dolną – nierówną i nieregularną; w jej części tylnej w przedłużeniu guza piętowego występują, jak wspominano, dwa chropowate, szerokie wyrostki – wyrostek boczny, mniejszy, wydatniejszy, zaokrąglony (do niego przyczepia się część odwodziciela palca małego), i wyrostek przyśrodkowy, większy i szerszy, służący za pole przyczepu dla odwodziciela palucha, zginacza krótkiego palców i rozcięgna podeszwowego; w przednim odcinku powierzchni dolnej uwypukla się guzek piętowy; od niego bierze początek więzadło piętowo-sześcienne podeszwowe; do wgłębienia między obu wyrostkami przyczepia się pozostała część odwodziciela palca małego; do chropowatej powierzchni leżącej do przodu od obydwu wyrostków przyczepia się więzadło podeszwowe długie i głowa boczna mięśnia czworobocznego podeszwy, natomiast do wydatnego guzka położonego na przedniej części powierzchni dolnej i do rowka biegnącego poprzecznie do przodu od guzka przyczepia się więzadło piętowo-sześcienne podeszwowe;
• powierzchnię przednią – skierowaną równocześnie nieco przyśrodkowo, kształtu trójkątnego o zaokrąglonych kątach, siodełkowato wyżłobioną, pokrytą chrząstką, służącą do stawowego połączenia z kością sześcienną;
• powierzchnię przyśrodkową – silnie wklęsłą; tędy naczynia i nerwy kierują się z goleni na stronę podeszwową stopy; do niej przyczepia się u dołu pasmo przyśrodkowe mięśnia czworobocznego podeszwy; w części górnej i przedniej znajduje się podpórka kości skokowej; na jej powierzchni dolnej biegnie bruzda ścięgna zginacza długiego palucha, a wzdłuż wolnego przyśrodkowego brzegu podpórki ślizga się ścięgno zginacza długiego palców w przebiegu na podeszwę stopy; od przedniego, a częściowo i od przyśrodkowego brzegu podpórki odchodzi więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe;
• powierzchnię boczną – szeroką z tyłu i wąską z przodu; w pobliżu środka powierzchni leży mały guzek dla przyczepu więzadła piętowo-strzałkowego, a od przodu od niego znajduje się osobniczo bardzo zmienny wyrostek, tzw. bloczek strzałkowy; w bruździe pod bloczkiem biegnie ścięgno mięśnia strzałkowego długiego, w słabiej wyżłobionej bruździe nad bloczkiem przebiega ścięgno mięśnia strzałkowego krótkiego; obie obejmuje nazwa „bruzda ścięgien mięśni strzałkowych” [1].

Kość piętowa, jak wszystkie kości stępu, jest zbudowana prawie wyłącznie z istoty gąbczastej. Cienka istota zbita ma duże otwory odżywcze. Przebieg beleczek istoty gąbczastej pozwala na odróżnienie trzech zasadniczych układów. Dwa z nich wychodzą z powierzchni obciążenia i kierują się jeden do tyłu, do powierzchni stycznej guza piętowego z podłożem, drugi do przodu, w kierunku powierzchni stawowej kości sześciennej; pod względem statycznym stanowi on przednie przedłużenie kości ku podłożu. Trzeci układ blaszek jest wypukły ku dołowi i biegnie od guza piętowego do powierzchni stawowej kości sześciennej. Oba pierwsze układy biegną w kierunku największego ciśnienia, trzeci – w kierunku największego rozciągania. 
Wysklepienie stopy w kierunku podłużnym ma ścisły związek z położeniem kości piętowej. U człowieka długa oś kości piętowej nie biegnie poziomo, lecz jest skierowana do przodu i ku górze. Im wydatniejsze sklepienie stopy, tym bardziej kość piętowa, której guz piętowy opiera się o podłoże, kieruje się ku górze. W związku z tym widać różne nachylenie do podłoża powierzchni stawowej dla kości sześciennej. 
Na uwagę zasługuje również zmienność kierunku długiej osi powierzchni tylnej kości piętowej. U noworodka, a w jeszcze większym stopniu u płodu, oś ta jest silnie pochylona, biegnie od góry i bocznie ku dołowi i przyśrodkowo. Z wiekiem to odwrócone położenie kości stopniowo zmienia się i przechodzi w położenie nawrócone, z osią skierowaną prawie pionowo. Kość piętowa łączy się stawowo z kością skokową i kością sześcienną [1].

Powięzie stopy

Są cztery powięzie stopy:

• powięź grzbietowa powierzchniowa stopy,
• powięź grzbietowa głęboka stopy,
• powięź podeszwowa głęboka stopy,
• powięź podeszwowa powierzchowna stopy [1].

Ostatnia z nich, szczególnie silna w części środkowej, stanowi rozcięgno podeszwowe. Rozpoczyna się ono na guzie piętowym. Bardzo silne pasmo, nieraz dwuwarstwowe, biegnie do przodu bezpośrednio na zginaczu krótkim palców i częściowo się z nim zrasta. W połowie długości podeszwy dzieli się ono na pięć odnóg do pięciu palców; wysyłają one słabe pęczki do skóry pod głowami kości śródstopia, silnymi włóknami zrastają się zaś z palcowymi pochewkami ścięgien. 
Bardzo zmienne pasmo boczne kieruje się na mięśnie palca małego; jest ono jednak najczęściej tylko w tylnym odcinku ścięgniste, w przednim zaś staje się zwykłą cienką powięzią. 
Cienką powięzią jest zazwyczaj również pasmo przyśrodkowe, kierujące się na mięśnie palucha. Słabe i zmienne pasmo włókien ścięgnistych przebiega podskórnie, poprzecznie pod głowami kości śródstopia. Według Lotha włókna te nie łączą się z rozcięgnem podeszwowym, nie są więc odpowiednikiem właściwych włókien poprzecznych rozcięgna dłoniowego, które tutaj nie występuje [1].
Rozcięgno podeszwowe u wielu niższych ssaków stanowi część dalszą mięśnia podeszwowego, jak to widać u człowieka na mięśniu dłoniowym długim. U człowieka jednak wraz z przyjęciem pionowej postawy ciała wskutek odmiennego ustawienia stopy względem goleni oraz bardzo silnego rozwoju guza piętowego zatracił się związek mięśnia podeszwowego z rozcięgnem. 
Podobnie jak na ręce, również na stopie w fałdach międzypalcowych skóry przebiega mocne pasmo poprzeczne, głównie od II do V palca, niełączące się z rozcięgnem podeszwowym – więzadło poprzeczne powierzchowne śródstopia. Hamuje ono ruchy odwodzenia palców, jak również zginanie i prostowanie poszczególnych palców. 
Wzdłuż obu brzegów głównego, środkowego pasma rozcięgna podeszwowego wnikają w głąb podeszwy dwie mocne, łącznot...