Rola fizjoterapeuty w leczeniu stanów zapalnych zatok

Zatoki przynosowe (sinus paranasales) są pneumatycznymi jamami w kościach twarzoczaszki. Wyścielane są błoną śluzową, która jest przedłużeniem błony śluzowej okolicy oddechowej jamy nosowej. Funkcje zatok przynosowych to oczyszczanie, ogrzewanie oraz nawilżanie wdychanego powietrza [1–3].
Do zatok przynosowych zalicza się:

• zatoki czołowe (sinus frontales) są umiejscowione w kości czołowej od strony przednio-górnej. Zatoka czołowa kształtem przypomina trójścienną piramidę z podstawą skierowaną ku dołowi, a wierzchołkiem ku górze. Zatoki czołowe są pneumatycznymi przestrzeniami wysłanymi błoną śluzową. Pojemność zatoki mieści się w granicach 5–20 cm3. Zatoki czołowe osiągają swój pełny rozwój po osiągnięciu dojrzałości płciowej [1–3];
• zatoki klinowe (sinus sphenoidales) znajdują się w trzonie kości klinowej od górno-tylnej strony jamy nosowej. Są pneumatycznymi jamami przedzielonymi przegrodą kostną. Powstają między trzecim a czwartym rokiem życia, swoją dojrzałość osiągają w 16. roku życia. Średnia pojemność zatoki wynosi 3 cm3 [1–3];
• zatoki szczękowe (sinus maxillares) znajdują się w trzonie szczęki. Są one największymi pneumatycznymi częściami jamy nosowej. Ich ściany są cienkie, odpowiadają czterem powierzchniom trzonu. W ścianie nosowej znajduje się rozwór szczękowy – duży otwór, którym zatoka łączy się z jamą nosową. Pojemność zatoki wynosi 16–24 cm3 [1–3];
• komórki sitowe (cellulae ethmoidales) zwane błędnikiem sitowym od strony bocznej znajdują się w kości sitowej. Są ułożone w dwóch grupach: przedniej i tylnej. Znajdują się pomiędzy dwiema blaszkami kostnymi ustawionymi strzałkowo. Blaszka przyśrodkowa jest częścią bocznej ściany jamy nosowej, boczna blaszka oczodołowa tworzy część przyśrodkowej ściany oczodołu. Komórki sitowe kończą swój rozwój w 12. roku życia. Pojemność błędnika sitowego wynosi ok. 10 cm3 [1–3].

Zatoki szczękowe, zatoki czołowe i komórki sitowe przednie uchodzą do przewodu nosowego środkowego, natomiast komórki sitowe tylne – do górnego przewodu nosowego. Do zachyłka klinowo-sitowego uchodzi zatoka klinowa. Błony śluzowe zatoki szczękowej zaopatrywane są przez włókna nerwu szczękowego, włókna nerwu ocznego zaopatrują pozostałe zatoki [1–3]. 

Definicja i etiopatogeneza zapalenia zatok przynosowych 

Zapalenie zatok przynosowych (rhinosinusitis) to proces zapalny obejmujący błonę śluzową nosa i przynajmniej jedną zatokę przynosową. Charakteryzuje się występowaniem w różnych lokalizacjach, zróżnicowanym obraz...