Sauna – przegląd i systematyka zabiegów

Ogólnie można powiedzieć, że sauna w swojej najbardziej klasycznej formie jest zabiegiem ciepłoleczniczym, polegającym na całkowitym przegrzaniu organizmu, przez co ma działanie ogólnoustrojowe. Tego typu zabieg jest oparty na zastosowaniu gorącego powietrza o stałym poziomie wilgotności [7].

Wyróżniamy dwa główne typy saun: sauny suche oraz łaźnie parowe, nazywane też saunami parowymi.

Sauny suche

Sauna fińska

Sauna fińska jest połączeniem działania gorącego i suchego powietrza z krótkotrwałym okresem wzrostu wilgotności, który uzyskuje się poprzez wylanie wody na rozgrzane kamienie lub specjalnie skonstruowany do tego celu ceramiczny piec elektryczny.

Sauna tego typu jest budowana do użytku zbiorowego lub indywidualnego. Posiada pomieszczenia, które pełnią odpowiednie funkcje. Powierzchnia pomieszczeń w całej saunie do użytku zbiorowego na jednego użytkownika powinna wynosić od 4,5 do 5,5 m². Metraż przypadający na jedną osobę w wypadku poszczególnych pomieszczeń powinien wyglądać następująco:

• komora właściwa sauny – 0,8–1,0 m²,
• pomieszczenie do wychładzania z basenikiem – 1,0–1,2 m²,
• pomieszczenie wypoczynkowe – 1,0–1,2 m²,
• przebieralnia – 0,8–1,0 m²,
• natryski i węzeł sanitarny – 0,5–0,6 m²,
• poczekalnia – 0,4–0,5 m².

Komora właściwa sauny jest jej najważniejszym pomieszczeniem. Jest ona wyłożona drewnem bezżywicznym. Najlepsze do tego celu jest drewno drzew liściastych, np. drewno topoli. W centrum komory właściwej znajdują się kamienie bądź grzałki elektryczne. Jest to tzw. ognisko sauny. Przy ścianach sauny znajdują się ławy ułożone trójstopniowo. Temperatura na wysokości pierwszej ławki powinna wynosić 40–50°C, na wysokości drugiej ławki – 60–70°C, przy najwyższym stopniu – 80–90°C, a pod sufitem – nawet do 120°C. Wilgotność powietrza przy podłodze wynosi 20–30%, natomiast przy trzeciej ławce – 10–15%. Po wylaniu wody na rozgrzane kamienie następuje zwiększenie wilgotności powietrza do ok. 50%.
Wyróżniamy trzy fazy zabiegu w saunie fińskiej: 

• fazę nagrzewania, która trwa ok. 12 min; jest ona związana z przenoszeniem się na coraz to wyższe podesty w saunie;
• fazę uderzenia pary wodnej, zwaną duszą Loyly, która trwa ok. 2 min; rozpoczyna się...