Dolegliwości bólowe układu ruchu
Szacuje się, że w Polsce na chorobę zwyrodnieniową stawów choruje 2 000 000 osób. Objawową chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych stwierdza się u 7–17% osób po 45. roku życia, stawów biodrowych – u ok. 9% osób po 45. roku życia, a stawów rąk – u ok. 7% osób po 25. roku życia (za Paley European Institute). Jest to tylko jeden z elementów mogących wywołać dolegliwości w obszarze aparatu ruchu.
Do tej grupy pacjentów należą również wszyscy z urazami typu: potłuczenia, skręcenia, zwichnięcia oraz z chorobami o podłożu reumatologicznym. Wszyscy ci chorzy stanowią pokaźną grupę, która wymaga stosowania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, przy niejednokrotnie występujących obciążeniach ze strony układu sercowo-naczyniowego oraz pokarmowego.
Definicja bólu
Ból można opisywać na wiele sposobów. Definicja bólu stworzona przez Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu (International Association for the Study of Pain – IASP) z 2020 r. brzmi: „nieprzyjemne sensoryczne i emocjonalne doświadczenie związane z rzeczywistym bądź potencjalnym uszkodzeniem tkanek”. Jest również kilka klasyfikacji dolegliwości bólowych.
Norrbink, Molin i Lundeberg w swojej pracy [9] opisują ból za pomocą trzech aspektów:
- zmysłowo-dyskryminacyjnego – intensywność i lokalizacja,
- afektywnego – dolegliwości związane z bólem,
- kognitywnego – wpływ bólu na myślenie i działanie.
Inny podział bólu uwzględnia jego pochodzenie receptorowe i niereceptorowe.
Ból receptorowy powstaje w następstwie podrażnienia nocyceptorów (zlokalizowane w zakończeniach nerwowych) lub obniżenia progu ich pobudliwości przez bodźce wywołujące uszkodzenie tkanki.
Nocyceptory mogą być wrażliwe na bodźce:
- termiczne (wysoka bądź niska temperatura),
- mechaniczne (ucisk),
- chemiczne (stan zapalny).
Ból niereceptorowy jest sprowokowany przez bezpośrednie uszkodzenie elementów układu nerwowego (ból neuropatyczny obwodowy i ośrodkowy). Uszkodzenie może dotyczyć nerwu obwodowego lub neuronów ośrodkowych. Proces ten może być wynikiem długotrwałego ucisku, niedokrwienia czy też stanu zapalnego toczącego się w obszarze układu nerwowego. Może on również powstawać w wyniku polineuropatii (np. w przebiegu cukrzycy).
Ból psychogenny jest określany jako „zaburzenie bólowe” i zaliczany do tzw. zaburzeń somatopodobnych. Oprócz kwestionariuszy oceniających, czy ból ma podłoże psychogenne, istotne są informacje o rodzinie, pojawiających się w niej dolegliwośc...