Zastosowanie sonoterapii we wspomaganiu gojenia ran odleżynowych. Opis przypadków

Obecnie poszukuje się nowych skutecznych metod wspomagających gojenie przewlekłych ran, w tym odleżyn. Jednymi z popularniejszych i coraz częściej stosowanych są metody medycyny fizykalnej: sonoterapia, elektroterapia, światłolecznictwo, laseroterapia i magnetoterapia [2]. 

Działanie biologiczne sonoterapii

Do głównych mechanizmów działania ultradźwięków o znaczeniu biologicznym należy mechanizm termiczny. Efekt termiczny jest zależny od absorpcji i rozpraszania energii ultradźwiękowej. Poza działaniem termicznym fala ultradźwiękowa wywołuje efekty nietermiczne, fizykochemiczne i mechaniczne [3, 4]. 
W procesie oddziaływania ultradźwięków z materią część energii zostaje zaabsorbowana i ulega przekształceniu w ciepło. Jest ono generowane szczególnie w tkankach o wysokim współczynniku absorpcji (kości, ścięgna, tkanka nerwowa, mięśnie) [5]. Megier-Humbert i wsp. [6] donoszą, że bodźce termiczne w sonoterapii stymulują wytwarzanie energii kinetycznej białek, lipidów i węglowodanów, co prowadzi do wzrostu przepuszczalności błony komórkowej. 

Do reakcji fizykochemicznych zachodzących pod wpływem ultradźwięków należy w szczególności utlenianie. Na skutek fali ultradźwiękowej zachodzą zmiany w strukturze koloidów tkankowych oraz następuje ich uwodnienie. Stopień nasilenia zmian fizykochemicznych w tkankach zależy przede wszystkim od natężenia. 
Działanie mechaniczne ultradźwięków spowodowane jest wahaniem ciśnień w przebiegu fali ultradźwiękowej [4]. Baker i wsp. [7] donoszą, że podłużna fala wywołuje w tkankach rytmiczne drgania cząsteczek. 

Skutkiem biologicznym reakcji fizykochemicznych, mechanicznych i termicznych jest m.in. działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, zmniejszenie napięcia mięśni, rozszerzenie naczyń krwionośnych, przyspieszenie wchłaniania tkankowego, uwalnianie substancji histaminopodobnych [4]. Reakcje te mają korzystny wpływ na proces gojenia. 

Zastosowanie sonoterapii w leczeniu ran

Wpływ sonoterapii na proces gojenia ran został szeroko opisany w literaturze. Błaszczak i wsp. [8] donoszą, że fala ultradźwiękowa pozytywnie wpływa na tworzenie nowych naczyń krwionośnych. Z kolei Lv i wsp. [9] po zastosowaniu sonoterapii zaobserwowali wzrost proliferacji i zwiększenie żywotności komórek. Według Mostafy i wsp. [10] oraz Hilla i wsp. [11] użycie ultradźwięków w początkowej fazie gojenia może przyspieszyć ten proces. Zdaniem autorów sonoterapia zastosowana w fazie proliferacji stymuluje produkcję fibroblastów i nabł...