Wraz z rozwojem medycyny zwiększa się liczba pacjentów pediatrycznych, u których oprócz problemów motorycznych są diagnozowane inne deficyty rozwojowe, m.in. na poziomie funkcji wykonawczych, logopedycznych, behawioralnych i sensorycznych. Determinują one poziom funkcjonowania w sferze sprawczości i samodzielności dziecka. Fizjoterapeuci coraz częściej znajdują zatrudnienie w placówkach edukacyjnych, potrzebują zatem dodatkowych informacji, by z większym zrozumieniem podejść do kwestii usprawniania małego pacjenta. Jak znaleźć klucz do sukcesu terapeutycznego w pracy z pacjentem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? Pomocna wydaje się wiedza z zakresu integracji bilateralnej (BI).
Autor: Ewa Górna
Magister rehabilitacji ruchowej, specjalista w dziedzinie fizjoterapii, absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie (1994) i Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej (1995), oligofrenopedagog, nauczyciel dyplomowany, Międzynarodowy Instruktor koncepcji PNF (2005), od 2014 r. IPNFA-Advanced Instructor, certyfikowany terapeuta terapii Cranio-Sacralnej (CST) Instytutu Upledgera (Niemcy), specjalizacja z zakresu Organizacji Pomocy Społecznej (Instytut Rozwoju Służb Społecznych w Warszawie – 2002), w latach 2000-2005 – dyrektor Domu Pomocy Społecznej dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością psycho-ruchową, fizjoterapeutka z ponad 20-letnim doświadczeniem w pracy z pacjentami pediatrycznymi, ortopedycznymi i neurologicznymi, nauczyciel akademicki (AWF – Warszawa, Akademia Pedagogiki Specjalnej – Warszawa), uczestniczka wielu szkoleń i konferencji z zakresu neurologii, traumatologii i terapii pediatrycznej, autorka prac naukowych, opracowań i artykułów o tematyce terapeutycznej, absolwentka studiów podyplomowych „Pies i jego rola w społeczeństwie” na Wydziale Nauki o Zwierzętach Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (2007). Na co dzień związana z Centrum Rehabilitacyjno-Szkoleniowym KINEZIO w Warszawie, Centrum Diagnostyczno-Rehabilitacyjnym „Promyk Słońca” we Wrocławiu i MARKMED Rehabilitacja w Ostrowcu Świętokrzyskim, Członek Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii i IPNFA (International PNF Assotiation). Uhonorowana tytułem „Specjalista roku 2013” i nagrodą Ministra Zdrowia dla specjalistów, którzy z najlepszym wynikiem złożyli Państwowy Egzamin Specjalizacyjny w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia w sesji egzaminacyjnej w 2013r. Absolwentka studiów doktoranckich Wydziału Wojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Integracja bilateralna (BI) to program ćwiczeń stworzony przez Sheilę Dobie, zachęcający mózg do efektywnego, szybkiego i precyzyjnego przetwarzania bodźców, rozwijający somatognozję (świadomość ciała) i praksję (planowanie, skuteczność i precyzję ruchu) poprzez wpływ na poprawę wszystkich procesów uczenia się. Poznanie prawidłowych wzorców ruchowych, odnajdywanie siebie w przestrzeni i znajomość schematu ciała zwiększają poczucie bezpieczeństwa i podnoszą samoocenę pacjenta.
Lokomocja człowieka stanowi przedmiot zainteresowania badaczy od najdawniejszych czasów. Chód jako kompleksowa i naturalna forma aktywności fizycznej, kształtuje harmonię pracy mięśniowej oraz układu oddechowo-krążeniowego. Stanowi przykład treningu aerobowego, który sprawdza się zarówno w oddziaływaniach profilaktyczno-rekreacyjnych, reedukacyjnych i rehabilitacyjnych, jak i sportowych.
Główna trudność sterowania ruchami jest rozpatrywana jako konieczność wyłączenia/ redukcji nadmiernych stopni swobody jednych połączeń stawowych w celu podwyższenia kontroli mobilności pozostałych. Ciało ludzkie posiada 240 kinematycznych stopni swobody, 72 przypadają na kończyny górne, a po 25 na każdą z rąk. Oprócz tego sprężystość mięśni agonistycznych i antagonistycznych wprowadza do układu dodatkowe tzw. dynamiczne stopnie swobody, czyniąc z ręki jeden z najdoskonalszych fragmentów układu kostno-stawowo-mięśniowego [2].
Główna trudność sterowania ruchami jest rozpatrywana jako konieczność wyłączenia/ redukcji nadmiernych stopni swobody jednych połączeń stawowych w celu podwyższenia kontroli mobilności pozostałych. Ciało ludzkie posiada 240 kinematycznych stopni swobody, 72 przypadają na kończyny górne, a po 25 na każdą z rąk. Oprócz tego sprężystość mięśni agonistycznych i antagonistycznych wprowadza do układu dodatkowe tzw. dynamiczne stopnie swobody, czyniąc z ręki jeden z najdoskonalszych fragmentów układu kostno-stawowo-mięśniowego [2].
Postępowanie fizjoterapeutyczne po zabiegu operacyjnym zszycia ścięgna Achillesa jest prowadzone we współpracy lekarza, fizjoterapeuty i pacjenta. Wybór odpowiedniej terapii opiera się na szczegółowym badaniu przedmiotowym oraz podmiotowym z wykluczeniem przeciwwskazań do zastosowania leczenia. W planowaniu terapii należy pamiętać o uwzględnieniu fazy formowania się blizny, jej umiejscowieniu, aktualnym stanie zdrowia pacjenta i czynnikach zewnętrznych mogących mieć wpływ na proces gojenia.
Ścięgno Achillesa jest najmocniejszym, najdłuższym, ale też najczęściej zrywanym ścięgnem w obrębie kończyny dolnej. Uraz ten może być leczony zarówno zachowawczo, jak i operacyjnie. Zabieg operacyjny zszycia ścięgna Achillesa to dopiero początek długiej drogi powrotu do sprawności. Niezależnie od wybranej metody leczenia protokół rehabilitacji jest integralnym aspektem przywracania funkcji uszkodzonego ścięgna.