Możliwości pracy z blizną na przykładzie blizny po operacyjnym leczeniu zerwania ścięgna Achillesa. Część 2

Postępowanie fizjoterapeutyczne po zabiegu operacyjnym zszycia ścięgna Achillesa jest prowadzone we współpracy lekarza, fizjoterapeuty i pacjenta. W początkowym okresie unieruchomienia celem rehabilitacji jest ochrona zszytego ścięgna, działanie przeciwobrzękowe i przeciwbólowe, wspomaganie gojenia rany, utrzymanie siły mięśni oddziałujących na stawy kolanowy i biodrowy oraz odpowiedzialnych za stabilizację tułowia. Przez mniej więcej dwa–trzy tygodnie pacjent nie obciąża operowanej kończyny dolnej (przemieszcza się o kulach), która jest unieruchomiona w ortezie funkcjonalnej w zgięciu podeszwowym stawu skokowego. Po tym czasie kontynuowane jest wcześniejsze postępowanie oraz rozpoczyna się rehabilitacja ukierunkowana na obciążanie operowanej kończyny masą ciała (weight-bearing) w ortezie i w asekuracji kul, ćwiczenia zwiększające zakres ruchu (uwzględniając środki ostrożności – uwaga na elongację ścięgna), działania poprawiające mobilność blizny, gdy rana jest zagojona (ok. czterech–sześciu tygodni). Celem tych działań jest nie tylko przywrócenie pełnego zakresu ruchu w stawie skokowym, ale też jego stabilizacja, odtworzenie masy mięśniowej operowanej kończyny dolnej, nauka obciążania operowanej kończyny i reedukacja chodu.
U pacjentów zgłaszających problemy z blizną obserwuje się wolniejszy przyrost siły mięśniowej oraz obniżenie jakości życia [1]. W zakresie czynności dnia codziennego (w zależności od etapu usprawniania) utrudnieniem będą: obciążanie operowanej kończyny, wspięcia na palce, wykonanie przysiadu, wstawanie z krzesła i siadanie na nie, chód (zarówno faza obciążenia, jak i akcelaracja w fazie przetaczania operowanej kończyny dolnej), wchodzenie po schodach i schodzenie z nich. Podczas wykonywania wymienionych czynności pacjent poza odczuciem sztywności, bólem czy kłuciem w obrębie blizny może zgłaszać uczucie ciągnięcia lub odczucie „obręczy’’ wokół goleni. Wymienione powyżej czynności sprawdzą się w roli dopełniających testów funkcjonalnych, umożliwiających ewaluację procesu rehabilitacji.
Terapia blizny jest częścią wieloetapowego postępowania usprawniającego i nie opiera się wyłącznie na bezpośrednim manualnym oddziaływaniu na tkankę bliznowatą. Komponentę terapii blizny może stanowić drenaż limfatyczny, który znacząco usprawnia przepływ chłonki oraz zwiększa dynamikę przepływów płynów ustrojowych. Na skutek przeprowadzonego drenażu dochodzi do zmniejszenia reakcji zapalnej oraz proliferacji tkanki łącznej spowodowanej zastojem [2]. Drenaż wspomaga gojenie się rany oraz formowanie blizny, a także stanowi doskonałe przygotowanie tkanek do terapii. Drenaż może być wykonywany już od pierwszej–drugiej doby po zabiegu operacyjnym. Wykonywanie mobilizacji stawów, blizny i tkanek otaczających przyczynia się do zmniejszenia napięć i przywrócenia prawidłowej ruchomości tkanek na różnych poziomach głębokości względem siebie. Zmniejsza to ryzyko powstania blizny przerostowej. 
Kolejny element protokołu stanowi kinezyterapia. Jej zadaniem jest m.in. poprawa siły mięśniowej, wytrzymałości i ślizgu ścięgna. Odpowiednio dobrane ćwiczenia przyczyniają się do wzrostu unaczynienia oraz uporządkowania układu włókien kolagenowych, tym samym zapobiegają tworzeniu się zrostów i sklejeń. Warto pamiętać o elementach wspomagających, takich jak kinesiologytaping (m.in. korekcje limfatyczne, mięśniowe, p...