Ćwiczenia oddechowe spojrzenie z Zachodu i ze Wschodu

Oddychanie przeponowe polega na skurczu przepony, rozprężaniu mięśni brzucha i pogłębianiu wdechu i wydechu, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia częstości oddechów oraz maksymalnego zwiększenia ilości gazów w krwi. Korzyści płynące z oddychania przeponowego są przedmiotem wielu badań klinicznych. Opisy jego wartości zdrowotnych i skuteczności znajduje się także w kontekście ćwiczeń ciała i umysłu w medycynie Wschodu w Indiach, Tybecie, Chinach oraz w sztukach walki. Oddychanie przeponą jest podstawowym elementem jogi i systemu ćwiczeń tai chi chuan. 
Zdrowy człowiek robi średnio 15 oddechów na minutę, czyli 21 600 oddechów dziennie. Większość ludzi oddycha jednak o wiele szybciej. Często ich oddech jest płytki i wykonują go jedynie za pomocą klatki piersiowej. Na Wschodzie uważa się, że czas mierzy się oddechem. Dlatego jeżeli spowolni się oddech, zwolni się też proces starzenia. 

Fizjologiczna reakcja na ćwiczenia oddechowe

Badania pokazują, a ich wyniki potwierdzają, że nawet pojedyncze ćwiczenie oddechowe znacznie zmniejsza ciśnienie krwi, zwiększa zmienność rytmu zatokowego, wspomaga funkcje oddechowe, zwiększa ilość tlenu we krwi oraz poprawia wydajność oddechowo-krążeniową i siłę mięśni oddechowych. Oddychanie z określoną regularnością i głębokością przynosi ulgę w klinicznych objawach pacjentom wszystkich grup wiekowych cierpiącym na zaburzenia oddychania w czasie snu. 
Ćwiczenia oddechowe zmniejszają poziom reakcji fizjologicznej na stres u zdrowych ochotników – gdzie wskaźnikiem był kortyzol. Poziom tego hormonu określono w ślinie, przed serią 20 sesji ćwiczeń oddechowych i po niej. Kortyzol jest wiarygodnym wskaźnikiem poziomu stresu, gdyż w sytuacjach stresowych zwiększa się jego stężenie. 
Badania ukierunkowane na fizjologiczne mechanizmy stojące za skutecznością ćwiczeń oddechowych wskazują na to, że oddychanie, emocje i procesy poznawcze posiadają wspólną fizjologiczną podstawę w postaci autonomicznego układu nerwowego.
Wyniki badań nad jogą także potwierdzają osłabienie działania współczulnego układu nerwowego przy jednoczesnym wzmożeniu aktywności przywspółczulnego układu nerwowego. Zakłada się, że niemiarowość zatokowa stanowi element leżący u podstaw fizjologii oddychania i emocji. Mechanizm ten jest regulowany przez oddychanie i jest nieodłączną częścią stymulacji nerwu błędnego, który z kolei jest ściśle związany z fizjologiczną podstawą emocji, w tym regulacji emocjonalnej, adaptacji psychologicznej, ekspresji i reakcji emocjonalnej, reakcji empatycznych i przywiązania. U dorosłych ze stanami lękowymi, depresją, PTSD (zespołem stresu pourazowego – post-traumatic stress disorder), zespołem lęku napadowego oraz innymi zaburzeniami psychicznymi i fizycznymi spowodowanymi stresem obserwuje się zaburzenia w funkcjonowaniu autonomicznego układu nerwowego. 
Badania z wykorzystaniem EEG sugerują, że regularne oddychanie w trakcie wykonywania ćwiczeń jogi oraz podczas medytacji może zwiększyć rytm beta w lewych czołowych, przyśrodkowych i potylicznych regionach mózgu. Jest to związane z lepszym działaniem funkcji poznawczych, takich jak uwaga, pamięć i funkcje wykonawcze. Ponadto badania z wykorzystaniem funkcjonalnego obrazowania metodą rezonansu magnetycznego pokazały znacząco zwiększoną aktywację po obu stronach dolnych czołowych i skroniowych regionów mózgu w trakcie medytacji w porównaniu do stanu rozluźnienia. Badania takie wskazują na działanie prawej części dolnej kory mózgowej/części kresomózgowia i prawej środkowej/górnej kory skroniowej w trakcie medytacji.
Oddychanie przeponowe stosuje się także jako działanie wspomagające leczenie zaburzeń klinicznych u pacjentów z zaburzeniami fizycznymi takimi jak udar mózgu czy rak. 
Przeglądając liczne badania naukowe, można stwierdzić, że uważne oddychanie jest wysoce wskazane i zalecane dla poprawy zdrowia zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej. 

Oddychaj przez nos

Najważniejsze, najzdro...