Fizjoterapia osób starszych praktyczne wskazówki

Najczęstszym ze schorzeń układu ruchu u osób starszych jest choroba zwyrodnieniowa dużych stawów kończyn. Orientacyjne szacunki mówią, iż cierpi na nią ok. 7 mln Polaków. Po 60. roku życia dolegliwości z powodu artrozy odczuwa ponad 60% populacji. Zmiany zwyrodnieniowe w przeważającej części są spowodowane otyłością, zbytnimi przeciążeniami we wcześniejszych okresach życia (ciężka fizyczna praca) oraz zaburzeniami metabolicznymi.

Dużym problemem, szczególnie w okresie późnej starości, są zmiany zniekształcająco-zwyrodnieniowe w obrębie stóp. Występują u większości osób po 75. roku życia. Ich główną przyczyną wydaje się zbytnie obciążenie głów kości śródstopia. Często, na skutek zmian naczyniowych (żylnych), pacjenci odczuwają dużą męczliwość stóp, co stanowi znaczny problem w zaktywizowaniu takiej osoby. Dość często wystarczy zwrócić uwagę na budowę stopy, popracować nad jej sklepieniem, aby pacjent odczuł ulgę.

Rehabilitacja w schorzeniach zwyrodnieniowych układu ruchu nie jest leczeniem etiologicznym, lecz uzupełnieniem programu podstawowego. Głównym jej celem jest zmniejszenie bólu. Jedną z głównych przyczyn bólu u osób starszych jest występowanie zjawiska „obrony mięśniowej”, nierzadko powodujące wystąpienie błędnego koła bólu. Należy tutaj zwrócić uwagę na łączenie farmakologii przeciwbólowej z fizykoterapią. Dość często zabiegi fizykalne z powodzeniem zastępują tabletki.

Fizjoterapia osób starszych

Rozpoczynając proces rehabilitacji, należy również wziąć pod uwagę różne czynniki, które będą ją skutecznie utrudniały. Są to m.in.: zmniejszenie ostrości wzroku, spadek progu słyszalności oraz rozróżniania lokalizacji dźwięków (często osoby starsze skarżą się, że im szumi w uszach), problemy z termoregulacją (jest im zbyt ciepło lub wręcz za zimno, co stanowi skuteczną wymówkę od ćwiczeń), pogorszenie smaku i węchu, zaburzenia snu (osoby starsze śpią dużo krócej, wstają wcześniej, wcześniej też kładą się spać), postępująca hipokinezja. Aby skutecznie przeprowadzić zajęcia rehabilitacyjne, należy wybrać odpowiedni moment. Każdy człowiek ma taką porę dnia, w której czuje się wyjątkowo dobrze. Jeżeli to możliwe, warto zapytać, o jakiej porze dnia starsza osoba chciałaby ćwiczyć. Z pewnością poprawi to relację pacjent – fizjoterapeuta. W ten sposób terapeuta pokazuje, że zależy mu przede wszystkim na dobrze przeprowadzonej sesji. Nie bez znaczenia jest też temperatura otoczenia. Nie powinna być za wysoka, a czym niższa, tym lepiej mobilizuje do ćwiczeń.

Prowadząc sesję terapeutyczne w domach takich osób zauważyłem, że szczególną wagę przywiązują do warunków, w jakich przebywają (wilgotność powietrza, temperatura itp.). Dzięki temu, że terapeuta zwróci uwagę na te kwestie, zyska sobie ich sympatię i zaufanie, co zaowocuje odpowiednim zaangażowaniem w wykonywanie ćwiczeń.

Hipokinezja (bezruch) u osób starszych powoduje: spadek maksymalnego...