Tempo rozwoju współczesnego świata jest zaskakująco szybkie. Technologia, którą człowiek wyprodukował i którą cały czas udoskonala, pozwala mu na tworzenie supernowoczesnych maszyn. Ich niezwykła precyzja połączona z szybkością działania umożliwia znaczne skrócenie pewnych procesów. Czynności, które dawniej zajmowały naukowcom lata, obecnie trwają miesiące, a nawet tygodnie. Owocuje to m.in. corazskuteczniejszą walką z chorobami, a co za tym idzie - wydłużeniem życia człowieka i poprawieniem jego jakości. Dzięki temu wyliczenia Krajowego Rejestru Nowotworów, z których wynika, że ludzie po 60. roku życia 10-krotnie częściej chorują na raka niż osoby w wieku 20–40 lat [1], nie są aż tak przerażające.
Jednak zadaniem technologii jest nie tylko tworzenie nowych form. Niekiedy postęp technologiczny ma służyć przyspieszaniu pewnych procesów, udoskonalaniu i czynieniu dostępniejszym dobrodziejstw istniejących już wcześniej. Czasami bowiem nowe nie znaczy lepsze. Historia ludzkości pokazuje, że w niektórych przypadkach korzystanie z tego, co daje natura, odnosi najlepszy skutek. Jednym z przykładów na potwierdzenie tej tezy jest działanie pola magnetycznego.
POLECAMY
Wpływ pola magnetycznego na organizmy żywe, w szczególności człowieka, nie jest jeszcze do końca zbadany, ale obserwacje z ostatnich 25 lat wykazały, że pod wpływem pola magnetycznego jony znajdujące się w komórce ulegają przemieszczeniom, powodując hiperpolaryzację błony komórkowej. Przyspiesza to przemianę materii, zwłaszcza w trakcie zachodzących procesów energetycznych, i wpływa na zwiększone możliwości wykorzystania tlenu przez komórkę [2].
Wiele organizmów żywych reaguje bardzo wyraźnie na nawet niewielkie zmiany pola geomagnetycznego. Niektóre gatunki ptaków (gołębie) oraz owadów (pszczoły) orientują się według pola magnetycznego Ziemi. Zmysł magnetyczny mają również bakterie i kijanki żaby Xenopus laevis (będącej często obiektem eksperymentów medycznych) [3]. Największym magnesem blisko człowieka jest Ziemia, której pole magnetyczne oddala szkodliwe promieniowanie słoneczne i określa charakter czasu na obu półkulach. Oddziaływanie pól magnetycznych utrzymuje równowagę we Wszechświecie.
Trochę historii
Już w starożytności ojciec medycyny Hipokrates opisał lecznicze działanie pola magnetycznego na człowieka, ale swój rozkwit terapia magnetyczna zawdzięcza Williamowi Gilbertowi (1544–1603). Magnetyzm znany z czasów antycznych Gilbert opisał za pomocą fizyki doświadczalnej. Kula ziemska jest wielkim magnesem, do którego podobny jest każdy mały magnes. Małe magnesy otacza niewidzialne pole siłowe, które rozchodzi się we wszystkich kierunkach. Gilbert jako pierwszy podał (czasami fałszywe) sposoby wytwarzania magnesów stałych i stworzył model zmiennych oddziaływań magnetycznych. Pomogło to wyjaśnić działanie świata zewnętrznego, szczególnie Ziemi i ciał niebieskich, na organizm ludzki. Dzięki możliwości wytwarzania sztucznych i trwałych magnesów rozkwitła terapia magnetyczna. „Magnetyzowanie” uzyskało podstawy techniczne i aparaturowe, a pewne elementy magnetyzmu przetrwały do dziś w diagnostyce i terapii medycznej [4].
Dzięki rozwojowi technologicznemu w ostatnich kilkunastu latach można zaobserwować duże zainteresowanie leczniczym zastosowaniem pól magnetycznych, zwłaszcza tych o małej częstotliwości.
Ponad 150 lat później Friedrich W. Klärich (1721–1780) ponownie pochylił się nad działaniem pola magnetycznego. Równolegle pojawia się nowa metoda wytwarzania sztucznych magnesów (John Michell, 1750). Kuracja magnetyczna przeżywa swój renesans i staje się modna. Mniej więcej w tym samym czasie wiedeński doktor Franz Anton Mesmer (1734–1815) doszedł do wniosku, że źródłem siły leczniczej jest nie sam magnes, lecz ogólnie działająca zasada, której nadał nazwę magnetyzmu życiowego (zwierzęcego) [4].
Tab. 1. Stosowanie pola magnetycznego w przypadku poszczególnych dolegliwości
Jednostka chorobowa |
Natężenie (%) | F (Hz) |
T (min) |
kształt |
1. Opóźniony zrost kostny |
40–100 | 40–50 | 20–60 |
HR/R |
2. Idiopatyczna martwica główki kości biodrowej |
10–100 | 25–50 | 30–60 |
HR/R |
3. Choroba Bechterowa – faza ostra, choroba Sudecka |
10–70 | 5–10 | 10–30 |
R/HR |
4. Świeże złamania |
10–100 |
10–30 |
20–60 |
R/HR |
5. Stany zwyrodnieniowe stawów, gościec pierwotny postępujący |
10–100 | 10–40 | 10–60 |
R/HR |
6. Chroniczne stany zapalne stawów (C.P) |
10–40 | 2–10 | 10–30 |
R/HR |
7. Zapalenie stawu barkowego, zapalenie kłykci kości ramiennej, inne zapalenia |
10–40 | 4-7 | 10–20 |
S/R |
8. Nerwobóle głowy |
10–30 |
2–6 |
10–20 |
S/R/HS |
9. Chroniczny reumatyzm wielowarstwowy |
10–70 |
4–6 |
10–30 |
R |
10. Owrzodzenie podudzi pochodzenia naczyniowego |
10–70 | 8–12 | 10–30 | S |
11. Zakłócenia w krwiobiegu arteryjnym |
10–70 | 5–8 | 10–20 | S |
12. Zakłócenia w krwiobiegu obwodowym |
10–70 | 8–12 | 10–20 |
S |
13. Zapalenie nerek, zwapnienie nerek |
10–90 | 20–50 | 10–30 |
R |
14. Zrzeszotnienie kości |
10–100 | 10–50 | 20–60 |
R/HR |
15. Opóźnione leczenie ran po oparzeniach |
10–100 | 30–50 | 10–60 |
R/S |
16. Zanik mięśni |
10–90 | 25–50 | 10–30 |
R/S |
17. Kontuzje, zwichnięcia, skręcenia |
10–100 | 30–50 | 10–30 |
S/R |
18. Gojenie ran, urazy więzadeł, urazy ścięgien |
10–90 |
20–30 |
10–30 |
R |
19. Ból grzbietu, ZZSK |
10–90 | 25–40 | 10–30 |
R |
20. Sztywnienie mięśni, reumatyzm mięśniowy |
10–70 | 5–20 | 10-20 |
R/S |
21. Choroba Crohna, chroniczne owrzodzenie żołądka, niewydolność wątroby |
10–70 | 4–7 | 10–15 |
S/R |
22. Osłabienia po chorobach infekcyjnych |
10–80 | 20–50 |
10–30 |
S/R |
|
10–60 | 20–50 | 10–30 | S |
24. Astma oskrzelowa, zapalenie zatok obocznych nosa |
10–40 | 20–50 | 10–20 | S/R |
25. Ostry nieżyt oskrzeli |
10–40 | 4–6 | 10–15 |
S/R |
26. Ostre zapalenie zatok obocznych nosa, migdałów |
10–40 | 2–5 | 10–15 |
S/R |
27. Chroniczne stany zapalne podbrzusza |
10–40 | 2–5 | 10–30 |
S/R |
28. Dolegliwości okresu przekwitania |
10–60 |
20–50 | 10–20 |
S/R |
29. Przerost gruczołu krokowego |
10–60 |
30–50 |
10–20 |
S/R |
30. Ogólna regeneracja |
10–60 | 25–35 | 10–20 | R/S |
31. Niepłodność |
10–80 | 10–25 | 10–20 |
R/S |
32. Migrena |
10–40 | 1–5 | 10–15 |
Indyw |
33. Spastyczność |
10–40 |
10–20 |
10–30 |
S/R |
34. Nerwobóle pleców, nerwu trójdzielnego, nerwów międzyżebrowych |
10–80 | 20–50 | 10–20 |
R |
35. Ischalgia, lumbago |
10–100 |
4–12 |
10–20 |
R |
Kształt: R – twardy, S – miękki, HR – półtwardy, HS – półmiękki
Znaczenie pola magnetycznego dla organizmów żywych zostało trafnie określone przez niemieckiego fizyka Wernera Heisenberga (1901–1976), który oświadczył, że energia magnetyczna jest elementarną energią, od której zależy życie organizmu.
Pierwsze długotrwałe loty kosmiczne pokazały, że brak naturalnego pola magnetycznego Ziemi powoduje bezsenność, wyczerpanie, depresję i osteoporozę. W związku z tym Amerykanie i Rosjanie zlecili wyprodukowanie takiego magnesu, który byłby lekki i mocny, a który można by było zastosować zarówno w kombinezonach, jak i na statkach kosmicznych.
Na przestrzeni wieków ludzie zauważali wszechobecność pola magnetycznego w przyrodzie ożywionej i nieożywionej i jego wpływ na środowisko. Nieznana siła, której nie widać, a której działanie jest odczuwalne, budziła w człowieku lęk, ciekawość, niedowierzanie. W magnetyzmie było coś magicznego. Na zrozumienie oddziaływania tej siły potrzebne były kolejne stulecia.
Działanie pól magnetycznych
Mechanizmy działania pól magnetycznych są skomplikowane, a ich wpływ na organizmy żywe bada się za pomocą skomplikowanych aparatur [5]. Dzięki rozwojowi technologicznemu w ostatnich kilkunastu latach można zaobserwować duże zainteresowanie leczniczym zastosowaniem pól magnetycznych, zwłaszcza tych o małej częstotliwości. Obecny rozwój technologiczny powoduje, że dostępność aparatów generujących pole magnetyczne jest w zasadzie ograniczona jedynie przez finanse. W urządzenia takie wyposażone są profesjonalne placówki medyczne zajmujące się rehabilitacją i walką z bólem. Również osoby prywatne mogą zaopatrzyć się w aparaty do magnetoterapii i z powodzeniem korzystać z nich w domu.
Ogólna...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 11 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- ...i wiele więcej!