Przed rozpoczęciem terapii należy ją zaplanować. Elementy planu terapii obejmują cele zgodne z ICF (International Classification of Functioning, Disability and Health, WHO, 2005) na poziomie struktury, funkcji, aktywności i uczestnictwa oraz cele krótko- i długookresowe. Muszą one być racjonalne i osiągalne dla pacjenta. Należy uwzględnić środki ostrożności, przeciwwskazania i możliwości terapii w przypadku konkretnego pacjenta. Należy się zastanowić, jakie ma się parametry do oceny zmian stanu pacjenta i postarać się postawić prognozę odnośnie do poprawy jego stanu. Ważne jest również, czy są jakieś pozycje lub czynności, które łagodzą objawy i czy można je wykorzystać podczas terapii.
Kolejnym krokiem jest dobór technik terapii (bierne czy czynne). Najważniejszymi wskazaniami do zastosowania technik biernych są:
- dominujący wejściowy mechanizm bólowy (jasny mechanizm on – off),
- dobrze zlokalizowane objawy,
- ograniczenia biernych zakresów ruchu,
- brak przeciwwskazań.
W terapii ruchami biernymi można wykorzystywać ruchy fizjologiczne, grę stawową i ich kombinacje. Techniki mogą być wykonywane bezpośrednio – gra stawowa, dłonie blisko obszaru, z którym się pracuje lub pośrednio – bez bezpośredniego kontaktu dłoni z mobilizowanym obszarem, np.: rotacja w kręgosłupie lędźwiowym. Zależnie od stanu pacjenta można stosować różne pozycje wyjściowe. Jeżeli jest bardzo obolały, w stanie ostrym, to należy się starać znaleźć pozycję bezbolesną, tj. maksymalnego komfortu. Z takim pacjentem trzeba pracować delikatnie, aby uniknąć wywoływania objawów. Techniki należy wykonywać wolno (1 ruch na 2 sekundy) w stopniu I, a z czasem w miarę poprawy jego stanu – w II. Czas mobilizacji powinien być krótki – od 30 sekund do minuty.
Gdy problemem jest sztywność i ból pojawia się tylko na końcu zakresu ruchu, trzeba wykonywać zdecydowanie intensywniejsze mobilizacje. Pozycja wyjściowa będzie zwykle w końcu zakresu ruchu danego pacjenta, może być z minimalnym, akceptowanym przez pacjenta bólem. Techniki będą wykonywane zdecydowania intensywniej, w szybszym rytmie (nawet 2 ruchy na sekundę) w stopniu IV i III. Czas mobilizacji też zdecydowanie dłuższy, może trwać nawet ponad 5 minut.
Przeciwwskazaniem do terapii manualnej są wszystkie poważne choroby organizmu. Szczególnie trzeba wymienić:
- stany nowotworowe,
- aktywne procesy zapalne,
- kompresję rdzenia, ...