Od diagnozy do terapii – przebieg konsultacji w gabinecie terapeuty manualnego
Część 2. Badanie pacjenta

Kontynuacja artykułu z ostatniego numeru.

Przebieg konsultacji zawsze powinien wyglądać tak samo, składa się z następujących elementów:

1. Wywiad
2. Oglądanie pacjenta
3. Testy ruchomości globalne
4. Diagnostyka palpacyjna
5. Testy specyficzne/kliniczne
6. Testy ruchomości stawowej i tkankowej
7. Badania dodatkowe
8. Ocena i wnioski

Ad 2

Oglądanie pacjenta – postawy ciała, sposobu poruszania się

Obserwując postawę ciała pacjenta, oglądamy go z przodu, z boku i z tyłu, kierując się z góry na dół. Z ustawienia części ciała 
w przestrzeni i względem siebie wnioskujemy o napięciach mięśniowo-powięziowych i funkcjonowaniu pacjenta – np. reakcji na stres, nawykach, powtarzanych codziennie czynnościach.
Zwracamy uwagę na:

• Ustawienie głowy i szyi:

•  z przodu: linia oczu, zaburzenie linii pośrodkowej (Co-C1),
•  z boku: wysunięcie brody do przodu, napięcie na poziomie potylicy, pogłębienie lub wypłaszczenie lordozy szyjnej;

• Ustawienie barków – najczęstsze zaburzenie występuje ku przodowi i ku górze;
• Napięcie mięśniowe górnej części ciała – dominacja mięśni tonicznych: mm. mostkowo-obojczykowo-sutkowe, mm. żwacze, mm. pochyłe, mm. podpotyliczne, mm. prostowniki w odcinku szyjnym, m. czworoboczne części wstępujące, mm. dźwigacze łopatki, mm. piersiowe większe i mniejsze;
• Ułożenie kończyn górnych – dominacja mięśni zginaczy i rotatorów wewnętrznych;
• Budowa klatki piersiowej, ustawienie mostka, obojczyków, żeber;
• Sposób oddychania (tor górnożebrowy, dolnożebrowy, przeponowy, zmniejszone używanie części klatki piersiowej);
• Krzywizna kręgosłupa w odcinku piersiowym – zwiększenie lub zmniejszenie kifozy, skolioza;
• Odcinek lędźwiowy – zwiększenie lub zmniejszenie lordozy, napięcie mięśni brzucha;
• Miednica:

•  z przodu/z tyłu: kolce biodrowe – położenie względem siebie, ustawienie talerzy biodrowych,
•  z boku: tyłopochylenie, przodopochylenie miednicy;

• Napięcie mięśniowe okolicy lędźwiowej, miednicy i kończyny dolnej – dominacja mięśni tonicznych: mm. czworobocznych lędźwi, mm. prostowników w odcinku lędźwiowym, mm. najszerszych grzbietu, mm. biodrowo lędźwiowych, mm. prostych uda, mm. gruszkowatych, mm. naprężaczy powięzi szerokiej, mm. przywodzicieli, mm. grupy kulszowo-goleniowej, mm. brzuchatych łydki (szczególnie głowy przyśrodkowej), mm. płaszczkowatych;
• Wielkość mięśnia czworogłowego uda, napięcie pasma biodrowo-piszczelowego;
• Kolana – szpotawość koślawość, przeprost;
• Podudzie, stopa:

•  z tyłu: wielkość mięśni łydki, ustawienie ścięgna Achillesa, pięty,
•  z boku: kąt podudzia w stosunku do stopy,
•  łuki stopy.

Ad 3 

Testy ruchomości globalne. Oceniamy zakresy ruchów oraz ból

Czynny zakres ruchu:
bolesny ruch czynny: badanie ogólne – określenie sektora;
niebolesny ruch czynny może świadczyć, że to:
nie ten sektor,
ból przeniesiony jest z innej strefy;
ból czynny w wielu kierunkach – przeciwwskazanie do terapii.
Bierny zakres ruchu:
rozciąganie struktur niekurczliwych (torebka stawowa, więzadła, kaletki;
opona twarda, pochewki korzeni nerwowych);
ból przy ruchach biernych w kilku kierunkach – może świadczyć o zmianach patologicznych, przeciwwskazanie do...