Szacuje się, że codziennie na świecie jedna na 10 tys. osób doznaje skręcenia stawu skokowego [1]. W samych Stanach Zjednoczonych 2 mln osób rocznie [2] doświadcza ostrego skręcenia, a przybliżony koszt leczenia pacjentów po tego typu urazie sięga 2 mld dolarówrocznie [1]. Wyniki badań wskazują, że przynajmniej 25% osób po skręceniu stawu skokowego nie uczęszcza do szkoły lub pracy przez co najmniej siedem dni [3]. W wyniku ostrego urazu nawet do 50% pacjentów doświadcza przewlekłych dolegliwości określanych jako przewlekła niestabilność stawu skokowego [3], a u 78% pacjentów z przewlekłą niestabilnością dochodzi do powstania pourazowych zmian zwyrodnieniowych [4]. Tak duża częstość występowania tego typu urazu stanowi problem nie tylko medyczny, ale również socjoekonomiczny, ponieważ pociąga za sobą ogromne koszty leczenia, a także wyłącza pacjenta z pracy i życia społecznego. Z tego powodu istotne znaczenie ma prewencja urazów oraz kompleksowy system leczenia pozwalający na jak najszybsze przywrócenie pacjenta do zdrowia.
REKLAMA
Anatomia i biomechanika
W stawie skokowo-goleniowym zachodzi ruch zgięcia i wyprostu. Staw skokowy tworzą: kość piszczelowa, kość strzałkowa i bloczek kości skokowej. Na kości piszczelowej znajduje się wcięcie strzałkowe, z którym stawowo łączy się kość strzałkowa.
Obie kości tworzą widełki stawu skokowego, będące panewką stawu skokowo-goleniowego.
Widełki stawu skokowego są stabilizowane przez więzadła więzozrostu piszczelowo-strzałkowego, do których należą: więzadło piszczelowo-strzałkowe przednie dolne, więzadło piszczelowo-strzałkowe tylne dolne, więzadło poprzeczne i więzadło międzykostne. Więzadła te pozwalają na niewielką ruchomość kości piszczelowej i strzałkowej względem siebie, jednocześnie uniemożliwiając ich rozejście się.
Bloczek kości skokowej tworzy główkę stawową i łączy się z widełkami stawu skokowo-goleniowego. W części przedniej jest szerszy niż w tylnej, co zapewnia większą stabilność stawu podczas ruchu wyprostu [1, 5, 6]. Zakres ruchu w stawie skokowo-goleniowym wynosi zazwyczaj ok. 45° zgięcia i 20° wyprostu.
ATFL, CFL i PTFL
Do więzadeł stabilizujących (zdj. 1) boczną część stawu skokowo-goleniowego należą: więzadło skokowo-strzałkowe przednie (ATFL), więzadło piętowo-strzałkowe (CFL) i więzadło skokowo-strzałkowe tylne (PTFL).
ATFL rozpoczyna się w okolicach brzegu przedniego kostki bocznej i przyczepia się do brzegu przedniego bocznej powierzchni stawowej bloczka kości skokowej. CFL rozpoczyna się na wierzchołku kostki bocznej i przyczepia się do powierzchni bocznej kości piętowej, biegnąc pod ścięgnami mięśni strzałkowych. PTFL jest zgrubieniem torebki stawowej rozpoczynającym się na brzegu tylnym kostki bocznej i przyczepiającym się do guzka bocznego wyrostka bocznego kości skokowej. Jest to najmocniejsze z trzech więzadeł strzałkowych.
ATFL ogranicza ruch bloczka kości skokowej w płaszczyźnie strzałkowej oraz szpotawienie kości skokowej w zgięciu podeszwowym. CFL ogranicza ruch szpotawienia kości skokowej, szczególnie w wyproście, oraz stabilizuje bocznie staw. PTFL natomiast ogranicza ruch inwersji i rotacji wewnętrznej [1, 5, 6].
Więzadło trójgraniaste
Staw skokowo-goleniowy od strony przyśrodkowej jest stabilizowany przez więzadło trójgraniaste, które odchodzi od kostki przyśrodkowej i dzieli...
